Dossier Zelfkennis: Voor welk menstype is religie bestemd?

Hoe religieus ben jij ingesteld?…
door Tsenne Kikke - zondag 25 februari 2024 20:02

Beste eclecticus,

Elke rationeel denkende mens zal kunnen bevestigen dat het merendeel van de mensheid bijgelovig is. Ik schat: minstens 90%. De échte gelovigen, zijnde: mensen die de aangeleerde leerstellingen dan ook effectief dagdagelijks in de praktijk toepassen, vindt men misschien nog in tempels en kloosters terug. Bijvoorbeeld: hoeveel christenen ken je die volgens de voorschriften van Christus leven?... Ikzelf hoor daar alleszins niet bij. :-)

Kortom: ware religie kan slechts door waarachtig religieuze mensen worden beoefend, teneinde het 'goddelijke' in zichzelf waar te nemen en te ontplooien - gewoonweg omdat ze met die roeping geboren zijn. Zo is Jezus als Jezus geboren, en dus niet gemaakt. Hij had dus - net als mensen met een innerlijke roeping - geen keuze...

Spijtig genoeg werd al dat religieuze indertijd te grabbel gegooid. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de massamens een keuze uit meer dan 4.200 godsdiensten kan maken - om, zoals het woord het zelf zegt: de één of andere (denkbeeldige) 'godheid te kunnen dienen'. Alsof 'goden' gediend willen worden...

In de meeste gevallen willen gewone stervelingen eerder iets van hun goden afdwingen. Zo bidt men momenteel zowel in Oekraïne, Rusland, Gazastrook, Israël, en in de rest van de wereld tot hun 'godheid'. Zelfs wanneer de doden en gewonden bljven vallen en alles rondom hen wordt vernietigd, blijft men bidden. Natuurlijk blijven mensen in de veronderstelling leven dat, omdat ze nog in leven zijn, het aan hun godheid te danken is... Logisch, nietwaar? In elk geval een reden temeer om in een kerk een extra kaarsje te laten branden. Nochtans zou het misschien beter zijn om over hun ooit ingelepelde geloofsovertuigingen na te denken.

Oké: dat kost moeite - en, wat met de leegte, die daaruit ontspruit, aanvangen? Er dan maar niet van ontdoen?...

Wat is het volkse religie?

Wanneer men aan willekeurige mensen vraagt om een definitie van religie te geven, dan krijgt men bijvoorbeeld de volgende antwoorden...:

•    Het geloven in een god.
•    Naar de kerk gaan en bidden.
•    Een manier om met de onzekerheid van het bestaan om te gaan.
•    Het geloof in geestelijke wezens. (Tylor)
•    Priesters, bijbels, kerken, et cetera.
•    Goed zijn voor anderen.
•    Een manier van leven.
•    Religie als cultuursysteem. (Edward Evan Evans-Pritchard)
•    Opium van het volk. (Karl Marx)
•    Een illusie. (Sigmund Freud)
•    Het is iets zoals het christendom, het katholicisme, het islamisme, enzovoorts.
•    Het is een vorm van aanbidding.
•    Het biedt een serie antwoorden op vragen als: Waarom zijn we hier? Wat is goed/kwaad? Et cetera.
•    Voor sommige mensen is religie nuttig, maar voor anderen is zij slechts een politieagent. (G.I. Gurdjieff)
•    Het geeft mensen het valse gevoel dat er na onze fysieke dood iets beters kan bestaan. Dus iets om naar uit te kijken... Denk aan die 72 maagden, bijvoorbeeld. Of, in de Hemel rijstpap met gouden lepeltjes eten, en zo meer.

Laten we over het thema 'Opium van het volk' Wikipedia even napluizen...

'Opium van het volk' is een uitspraak uit 1844 van Karl Marx met betrekking tot religie. Door te wijzen op de beloning in het hiernamaals zouden onderdrukten zich schikken in hun lot.

"Het fundament van de irreligieuze kritiek is: de mens maakt de religie, de religie maakt niet de mens. En wel is de religie het zelfbewustzijn en het zelfgevoel van de mens, die zichzelf óf nog niet gevonden heeft óf alweer verloren. Maar de mens, dat is de wereld van de mens, staat, maatschappij. Deze staat, deze maatschappij produceren de religie, een verkeerd bewustzijn van de wereld, omdat ze een verkeerde wereld zijn. De religie is de algemene theorie van deze wereld, haar encyclopedische samenvatting, haar logica in populaire gedaante, haar spiritualistische point d'honneur, haar enthousiasme, haar morele sanctie, haar plechtig sluitstuk, haar algemene grond van troost en rechtvaardiging. Zij is de fantastische verwerkelijking van het menselijk wezen, omdat het menselijke wezen geen ware werkelijkheid bezit. De strijd tegen de religie, is dus indirect een strijd tegen een wereld, waarvan de religie het geestelijke aroma is. De religieuze nood is aan de ene kant de uitdrukking van de werkelijke nood en aan de andere kant het protest tegen de werkelijke nood. De religie is de zucht van de in benauwenis verkerende creatuur, het gemoed van een harteloze wereld, zoals zij de geest van de geestloze toestanden is. Zij is de opium van het volk."

Het opium van het volk, iets dat door het volk zelf is gecreëerd. Marx vond dat de mens religie zelf in het leven heeft geroepen als middel om zichzelf in een roes te helpen nu het aardse leven zo ondraaglijk was geworden. Religie helpt de arbeidersklasse dom te houden en verdedigt de uitbuiting. Religie komt voort uit de economische onderbouw van het leven, is een weerspiegeling van een bepaalde sociaal-economische ordening van de maatschappij – gecreëerd door de lagere klassen om hun zorgen te kunnen vergeten - en, in stand gehouden door de hogere om de lagere klassen uit te kunnen buiten. Als de proletariërs de macht grijpen, zal de religie vanzelf een zachte dood sterven, omdat na het stoppen van de uitbuiting religie overbodig zal zijn. Naar de mening van Marx, vraagt communisme om atheïsme en vangt communisme aan waar atheïsme begint.

Lenin: Opium voor het volk

Wellicht de bekendste navolger van Marx was de Russische revolutionair Vladimir Lenin, die in 1917 de Oktoberrevolutie leidde en in de jaren daarop in de Sovjet-Unie trachtte een eigen versie van de marxistische ideologie en een daarop gebaseerde staatsvorm in de praktijk te brengen. Toen hij in 1905 in Novaya Zhizn over religie sprak, verwees Lenin duidelijk terug naar Marx' eerdere opmerkingen:

"De godsdienst is een van de vormen van het geestelijk juk, dat overal en allerwegen op de volksmassa’s drukt, die door eeuwige arbeid voor anderen, door nood en vereenzaming terneergedrukt worden. De machteloosheid van de uitgebuite klasse in de strijd tegen de uitbuiters brengt even onvermijdelijk het geloof in een beter leven in het hiernamaals voort als de machteloosheid van de wilde in zijn strijd tegen de natuur het geloof in goden, duivels, wonderen e.d. voortbrengt. Hem, die zijn leven lang werkt en nood lijdt, leert de godsdienst deemoedigheid en lankmoedigheid hier op aarde en troost hem met de hoop op een hemelse beloning. Degenen echter, die van vreemde arbeid leven, leert de godsdienst weldadigheid hier op aarde, waarmee de religie hen een goedkope rechtvaardiging biedt voor uitbuiting en tegen redelijke prijzen toegangskaarten verkoopt voor de hemelse zaligheid. Godsdienst is opium voor het volk, als een soort geestelijke foezel waarin de slaven van het kapitaal hun menselijk aangezicht en hun aanspraken op een ook maar enigszins menswaardig bestaan verzuipen."

Lenin verschilt hierin duidelijk van Marx, omdat hij meende dat religie/godsdienst (ook) wordt gebruikt door de uitbuitende bovenklasse om de onderklasse in het gareel te houden, niet (louter) omdat de onderklasse het zelf produceert.

Bron: Wikipedia

- Aanvaard gewoonweg, beste eclecticus, dat voor mensen religies nog eeuwenlang broodnodig zijn. -

"Vind mensen, die in zichzelf zowel de motivatie als de aangeboren drijfveer hebben om aan hun Innerlijke Zelf te werken, en we zullen hen gidsen."

- DIMschool vzw, de énige gespecialiseerd in Zelfkennis, zijnde: het kennen van het Zelf -
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

En, voel jij je geroepen om Spiritualia te sponsoren?
Klik dan op deze link. Alvast bedankt!

Overschrijven kan ook via: IBAN: BE22 7795 9845 2547 - BIC: GKCCBEBB

- Indien je zo'n (bak)steentje bijdraagt, ook eventueel via een aankoop of een Zoek&Vind abonnement, mogen we jouw naam hieronder publiceren? Laat het ons weten! -