Wie ben jij? Ja, jij! Diep in jezelf!...
Ik bedoel: nadat je de vele persoonlijkheden, of verworven maskers - én, dan nog eens de honderdtallen ikjes van jezelf hebt afgeworpen. Nog anders gezegd: indien je op dit ogenblik komt te sterven: wie of wat blijft er - naast het stoffelijke, dat wederom tot datzelfde stof zal vergaan - van datgene wat jij 'ik' noemt, over? Enig idee? Kortom: heb je ooit al eens de vraag: "Wie of wat ben Ik?" aan jezelf gesteld?...
Groot is de kans dat je er geen antwoord op verkrijgt, tenzij uit jouw verbeeldingswereld, misschien. Nochtans ontstaan er uit die wereld prachtige verhalen waaraan mensen zelfs geloof kunnen hechten. Eén daarvan is, dat er iets van de mens naar een Hemel gaat - of, in een Vagevuur of Hel kan belanden. Dan zijn er anderen die in reïncarnatie of weder geboren worden geloven. Waarin geloof jij, beste lezer? Och, wat maakt het uit: de werkelijkheid is wat het is...
Peer Gynt, eveneens ontsproten uit de fantasie wereld van Henrik Ibsen, en gebaseerd op oude Noorse volksverhalen, kwam er goed vanaf, tijdelijk toch - want, de Dood beloofde hem - nadat hij zijn 'Ware IK' had gevonden en in slaap viel - om op een andere keer opnieuw aan hem te verschijnen.
In dat toneelstuk uit 1867 worden drie levensfasen van Peer Gynt in het kort beschreven. Op Wikipedia lezen we de hoofdlijnen van het verhaal - want, het stuk zelf beslaat iets van een 217 pagina's!
Eerste levensfase
Peer Gynt is 20-jarige een fantasierijke Noorse jongen die in een kleingeestig Noors dorpje in armoede op een vervallen boerderij woont, samen met zijn moeder Aase. Hij is een onbezorgde leugenaar, maar tegelijkertijd een ontwapenende, sympathieke kwajongen. Teleurgesteld in de leugens van haar zoon en haar armoedige bestaan, wenst ze zichzelf dood, net als haar man. Peer schrikt daarvan en belooft zijn moeder dat hij keizer zal worden. Zij lacht daar schamper om en oppert dat Peer beter met zijn rijke buurmeisje Ingrid had kunnen trouwen. Maar Ingrid trouwt de volgende dag met Mads Moen. Peer gaat naar de bruiloft, waar hij Solveig, dochter van een predikant, ontmoet. Haar moeder ziet er echter op toe dat hij niet aan haar komt. Hij besluit dan maar om Ingrid te ontvoeren. Ze brengen in de bergen een passionele nacht door. Peer wordt voor deze schanddaad verbannen uit het dorp. Als hij in de bergen ronddwaalt, besluiten zijn moeder, Solveig en Solveig's vader, de predikant, om hem te gaan zoeken.
In de bergen ontmoet hij de dochter van de trollenkoning. Door rijkdom en macht verblind, wil hij haar huwen en zal hij ook een trol worden. Vlak vóór Peer daadwerkelijk een trol wordt, ontsnapt hij, wakker geschud door het geluid van de kerkklokken in de verte. Het menselijke motto "wees jezelf" heeft hij dan wel al ingeruild voor het trollenmotto: "wees voor jezelf (egoïstisch)."
In zijn egoïsme is geen plaats voor Solveig, en hij vergeet haar dan ook. Solveig denkt echter voortdurend aan hem. De Kromme, een wat geheimzinnige figuur, adviseert Peer: "Ga eromheen," en dat is wat Peer dan ook doet. Nergens recht op af, of dwars doorheen, hij gaat 'eromheen', wat neerkomt op: altijd maar kiezen voor de makkelijkste weg.
Peer bouwt een hut en Solveig vraagt of ze bij hem mag wonen. Maar, nadat de trollenprinses hem zijn kind toont, schaamt hij zich zo - vanwege het half-mens-half-trol-schepsel - dat hij wegvlucht. Peer's moeder overlijdt, en Peer vlucht verder naar Afrika, Kromme's advies volgend.
Tweede levensfase
Peer is nu al in de zestig en een rijke koopman. Hij handelt schaamteloos in alles wat geld opbrengt, maar vooral in slaven. De slavernij komt in een slecht daglicht te staan en Peer stapt moeiteloos over op Bijbels, heiligenbeelden en dergelijke. In Marokko, op het strand, omgeeft hij zich met internationale handelaren. Solveig is hij inmiddels volledig vergeten. Terwijl hij bezig is zich steeds meer te verrijken, met als doel keizer te worden, belandt hij uiteindelijk in een Egyptisch krankzinnigengesticht. Zijn handelsmakkers is hij kwijt, hij heeft een oorlog verloren, en in het gekkenhuis komt hij langzaam tot het inzicht dat hij terug wil.
Op de terugweg vergaat zijn schip en om zichzelf te redden laat hij een ander verdrinken. Als Peer aangespoeld wakker wordt, staat de dood in de verschijning van de Knopengieter klaar om zijn lichaam op te eisen, want Peer is immers toch een niemand. Peer haalt de Knopengieter over om hem tijd te gunnen zodat hij kan bewijzen dat hij wel degelijk iemand is. Hij krijgt de kans iemand te vinden die zijn ware ik kent. Maar, onderweg wil niemand hem kennen...
Derde levensfase
Dan vindt Peer een ui en hij besluit dat hij die ui is. Om de kern van zichzelf te vinden pelt hij steeds laag na laag af om tenslotte vast te stellen dat er geen kern aanwezig is. Peer geeft zich gewonnen tot hij Solveig hoort zingen, nog altijd wachtend op Peer, die beloofd had terug te komen toen hij ging houthakken.
Hij beseft dat de Kromme hem op het verkeerde spoor had gezet. Deze keer besluit hij dwars door alle problemen heen te gaan en terug te keren naar Solveig. Zij is degene die de ware Peer kent. Maar dan komt hij de Knopengieter tegen...
Bron: Wikipedia
De Knopengieter
De Knopengieter, of Knopendraaier, is een figuur uit de Noorse folklore. Hij is een verschijning van de Dood die de ziel van de mens omsmelt tot een knoop. Wanneer een mens in zijn leven niet deugdzaam genoeg was voor de hemel, maar dan toch té deugdzaam voor de hel, dan belandt de ziel na het sterven als knoop op de Grote Hoop, een soort Vagevuur. De zus van de Knopengieter is de Weefster (het leven). Zij weeft de levensdraden van alle levende wezens samen. De Knopengieter levert de knopen. Zo maken zij gezamenlijk het "Vest van de Wereld".
Peer komt dus aan het eind van zijn leven die Knopengieter tegen. Deze laatste beweert dat Peer in zijn leven niemand is geweest, en wil zijn ziel omsmelten tot een knoop, maar Peer haalt de Knopengieter over om hem tijd te gunnen zodat hij kan bewijzen dat hij echt iemand is. Hij krijgt de kans iemand te vinden die zijn Ware Ik kent. Maar niemand kent zijn ware ik, want hij was altijd een ander: vrouwenversierder, banneling, schipbreukeling, geldverspiller, leugenaar, dromer, en zo meer.
Terwijl Peer al die rollen een voor een afpelde, vond hij in de kern: niets. Toen pas besefte hoe egoïstisch hij geleefd heeft en geeft zich in eerste instantie gewonnen.
Dan hoort hij zijn oude jeugdliefde Solveig zingen. Wanhopig stort hij zich aan haar voeten, smekend om vergeving voor zijn zonden. Maar Solveig zegt dat Peer nooit gezondigd heeft. In haar hart en gedachten heeft de ware Peer Gynt altijd bestaan.
Nadat Peer zich met Solveig herenigde, en in haar armen in slaap viel, vertrekt de Knopengieter, zwerend dat hij en Peer elkaar op een dag weer zullen ontmoeten.
217 bladzijden in het Engels kort naverteld...
Peer Gynt - The Button Maker
Transcript
Peer: In middle age, I have come back to the land of my youth. I took a ship from Alexandria that broke against the rocks of my home country. I, with my usual knack of escaping by the seat of my pants, swam safely ashore. Now I am tramping over the mountain path to my village. No one knows me here in Norway. I am a stranger in the land of my birth.
Leaves: Peer Gynt, Peer Gynt!
Peer: Who called my name?
Leaves: We are winter leaves
Dry and withered
Once when we were green
We were seen
As your guide
And your principles
You should have used us
But in your sloth, you refused us.
Peer: You withered leaves are not without purpose. Lie still and rot in the rain. You will make fine fertiliser for the roots of trees. It is damp, misty and cold, and I am not dressed for this Northern weather. I am still wearing my robes from warmer climes.
Breeze (sighs): Peer Gynt!
Peer: Who calls my name?
Breeze: We are songs
Blown on the breeze
You should have sung us
In the depths of heart
Despair has wrung us.
Peer: Stop your silly rhymes and your rotten dogrel!
Bah, the drops of rain are dripping on me from the branches of the trees.
Drops: Peer Gynt! Peer Gynt!
Peer (bad tempered): Now Who calls my name?
Drops: We are raindrops
Like your tears that you never shed
The cutting ice
Which all hearts dread
We could have melted
But now its dart, in your heart
Is frozen.
Peer: Rain rain Go away! I’ve no time for tears! Stop dripping down the back of my neck will you! Who is there on earth that does not have bad memories, regrets, lost loves? But life goes on and I must press on with my journey. Bah! Now who is this person coming through the mist? Surely he will not know me?
Button Maker: Who are you...?
Peer: I think you know the answer to that question already, but who are you?
Button Maker: I am the button maker.
Peer: And what business have you with Peer Gynt, Button Maker?
Button Maker: I have come to melt you down.
Peer: Melt me down? What are you talking about?
Button Maker: You were born as a shiny bright button on the coat of humanity, but your soul lost its shine, its glitter, and glean. The Great Creator does not want me to waste good material. He has ordered me to throw your soul in the pot, melt it down with other tarnished souls, and make shiny new buttons out of the molten liquid.
Peer: What? You can’t mix my soul up with the debris of humanity!
Button Maker: It is not unusual. It happens to many. It is the way of the world to pass through the seasons of life - to wither and die in winter and for new shoots to be born in spring.
Peer: Please … How can I escape this fate? How can my human soul survive and rise above the cycle of nature?
Button Maker: Show me the true Peer Gynt.
Peer: I, I...
Button Maker: You can’t, because you have lost yourself.
Peer: Well that is true, but give me one chance. Give me one day to find the one person who can solve the riddle of my life.
Button maker: One day Peer, I give you one day, but if you fail, we shall meet again.
(Music)
Peer: So here is the hut of my mother and father. The very spot where I was born. Here I sat on my mother’s lap. Here my father told me stories. Here I played with our cat and flew away to fairy kingdoms on flights of fancy. I wonder who lives here now. Not any of my family, for none can be left after all these years. But I shall not knock on this door. This is not where I shall find myself.
(Morning Mood music - dissolves into singing)
Peer: I know that voice. It is she. My one true love. But do I dare call out her name? Solveig! Solveig!
Solveig: Peer, it is you? Thanks be to God!
Peer: I have sinned. All my life has been a sin. And now, you may pronounce the sentence on me, the sinner. One word of condemnation from you my love, and my tarnished soul shall be melted down - a fate it well deserves.
Solveig: Bless you for you have come back to me.
Peer: Bless me?
Solveig: I have waited all these years for you. Now you are here before me.
Peer: But not for long.. I am lost unless you can solve this riddle.
Solveig: Riddle? What is it?
Peer: Listen carefully Solveig, for my eternal life depends on your answer. If you cannot reply correctly, my destiny is to lie in the land of shadows. Tell me, where has my true self been all these years?
Solveig: Why the answer to your riddle is simple. I have kept your soul in my faith, in my hope, in my love.
Peer: Oh Solveig, hide me in your love!
Solveig: I will wrap you up in my arms and guard your shining soul.
And I'm delighted to dedicate this episode to Reiko Levine, who lives in Washington D.C. And supports us on Patreon. Thank you so much, Reiko for supporting us!
And I'd also like to thank Jana, Hugh, Marni and Sophie for the help with the other voices in the story.
From me Richard, from all of us at Storynory.com: Goodbye!
De moraal van dit verhaal is misschien, dat jij jouw Solveig in jezelf zult moeten trachten te vinden, opdat jij terug in slaapt valt en Solveig het voertuig, jouw lichaam zijnde, overneemt, en het dan ook bestuurt... Mooi einde, hé!
"Vind mensen, die in zichzelf zowel de motivatie als de aangeboren drijfveer hebben om aan hun Innerlijke Zelf te werken, en we zullen hen gidsen."
- DIMschool vzw, de énige gespecialiseerd in Zelfkennis, zijnde: het kennen van het Zelf -
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Voel je je geroepen om Spiritualia te sponsoren?
Klik hier en, alvast bedankt!
Overschrijven kan ook via: IBAN: BE22 7795 9845 2547 - BIC: GKCCBEBB
- Indien je een (bak)steentje bijdraagt, via een aankoop, bijvoorbeeld, mogen we jouw naam hieronder publiceren? -
- Ook kan je in onze webshop iets aankopen, waaronder:
Archetypen vragenlijst
Kristallen schedels
Pendels
Purperen plaatjes
Wierook & Benodigdheden
Voor de 'Zoekers naar hun Innerlijke Waarheid' is er...: Eclecticus!
En, dan heb je nog ...
DIMschool biedt 10 interessante privé-sessies aan waaruit jij kan kiezen!
Dossier Zelfkennis: Over de Handleiding Pendelen van A tot Z
'Eclecticus': een korte introductie…
Meteorieten zijn hoogstwaarschijnlijk zo oud als onze planeet: eentje kopen?
Prachtige geode amethist schedel van 4 kg 340 gram zoekt een warme thuis.
Wat is jouw Archetype ? En, ken je ook die van jouw partner?
Een Cursus in Wonderen - A Course in Miracles: een introductie.
Interesse in Kabbala en de Boom des Levens?
Pssst! Jij, ja jij! Leren werken met Runen?… De handleiding is beschikbaar!