Het universum... Voor de mens is het nog steeds één van de meest tot de verbeelding sprekende onderwerpen ooit. Na al die jaren van wetenschappelijk onderzoek zijn er nog zoveel vragen die onbeantwoord blijven. Zoals: wat was er voor de oerknal? Die vraag werd vorig jaar aan Katrien Kolenberg, astronome aan KU Leuven en UAntwerpen, voorgelegd.
Beginnen bij het begin: wat is de oerknaltheorie?
Over het algemeen wordt aangenomen dat het heelal circa 13,7 miljard jaar geleden is ontstaan volgens de oerknaltheorie.
"Astronoom Edwin Hubble stelde op basis van waarnemingen vast dat sterrenstelsels, zoals onze Melkweg, zich op grote schalen verder en verder van elkaar weg bewegen," vertelde Katrien Kolenberg, professor Astrofysica. "Dat lijkt te impliceren dat alles ooit vertrok vanuit een punt met een oneindig klein volume en een oneindige grote dichtheid, een singulariteit. Die theorie werd ontwikkeld door onze landgenoot Georges Lemaître, en voorgesteld in 1931. De singulariteit zou op spectaculaire wijze zijn beginnen uit te zetten, wat astronoom Fred Hoyle al grappend de 'big bang' noemde, hoewel er helemaal geen explosie aan te pas kwam.”
De minuscule singulariteit zette dus uit, en koelde af. Zelfs vandaag de dag vinden die uitzetting en afkoeling nog steeds plaats. We bevinden ons middenin dat proces.
Maar, wat was er dan vóór de oerknal?
Meestal wordt aangenomen dat er vóór de singulariteit helemaal niets bestond. Geen ruimte, geen tijd, geen materie, geen energie…
“De oerknal wordt gezien als het begin van ons heelal, van ruimte en tijd”, zei Kolenberg. “En als er geen tijd is, is er toch ook geen ‘voor’ of ‘na’? Men vergelijkt de vraag soms met:wat is er ten noorden van de noordpool? Maar toch wordt de vraag met veel ernst gesteld.”
Een duidelijk antwoord op de vraag is er nog helemaal niet. Je zou immers kunnen zeggen dat er niets uit niets kan ontstaan. En een heelal dat opduikt uit het niets, kunnen we wetenschappelijk gezien niet begrijpen. Daarom denken wetenschappers dat de oerknal misschien wel plaatsvond in iets wat al bestond.
“Misschien is ons heelal maar één van de - misschien wel oneindig - vele heelallen”, aldus de astronome. “Men spreekt dan van een multiversum, een concept waar Stephen Hawking nog tot het einde van zijn leven mee bezig was. Of, misschien was ons heelal vóór de Big Bang in een andere 'kosmologische fase', verschillend van de huidige. Er is nog veel om uit te pluizen!”
Wetenschappers hebben daarnaast immers nog een heleboel vragen…
Hoewel de oerknal algemeen wordt aanvaard als de tot nu toe beste verklaring voor wat we waarnemen, zijn er nog een aantal puzzelstukjes die niet passen.
“Denk bijvoorbeeld aan het zogenaamde horizonprobleem”, zei Kolenberg. “Dat gaat uit van het feit dat informatie zich niet met een snelheid groter dan de lichtsnelheid kan verspreiden. In principe kunnen twee punten die in de ruimtetijd ver van elkaar af liggen dan geen verband vertonen. Toch zijn er delen van onze kosmos die zo ver uit elkaar liggen en toch gelijkaardige lokale eigenschappen vertonen: uniformiteit. Dat is iets wat niet door de klassieke theorie van de oerknal verklaard kan worden.”
Maar in principe kan daar wel “een mouw aan gepast worden”, klonk het. Kosmische inflatie, een extreem snelle expansie van ons heelal in het prille begin, helpt om onder meer die uniformiteit te verklaren.
Toch zijn er nóg enkele zeer belangrijke, onbeantwoorde vragen. “De oerknaltheorie geeft ons nog niet meteen meer inzicht in de natuur van donkere materie, die onzichtbaar is, maar er wel moet zijn om de bewegingen van sterrenstelsels te verklaren. En donkere energie, die achter de versnelde uitdijing van het heelal zit. En tenslotte vertelt de oerknaltheorie ook niet waarom het heelal is ontstaan...”
Hoe gaan wetenschappers te werk om antwoorden te zoeken?
“Als wetenschappers gaan we zulke uitdagingen in het algemeen op verschillende manieren aan: via waarnemingen en via modellen”, aldus Kolenberg. “Op beide gebieden maken we tegenwoordig enorme vooruitgang. Met grotere telescopen, steeds preciezere instrumenten en gloednieuwe technieken.”
“Zo hebben we sinds 2016 een nieuw venster op de kosmos; een ander venster dan het licht, via de zwaartekrachtsgolven. We hebben ook meer rekenpower, die ons toelaat steeds meer gesofisticeerde modellen te maken en te testen aan de waarnemingen. En, als die waarnemingen en modellen met elkaar stroken, zijn we misschien (!) een stapje dichter bij het ware verhaal gekomen.”
Is het mogelijk dat we nooit alle antwoorden krijgen?
“Absoluut!”, zei ze. “Enerzijds zijn we beperkt met onze meet- en rekenmethoden, en onze toestellen. Ook zijn er delen van het heelal waarvan we niets kunnen waarnemen. Bijvoorbeeld: regionen, van waaruit het licht nog geen tijd heeft gehad om tot bij ons te geraken.”
“Anderzijds moeten we - denk ik - als mensen, ook bescheiden zijn, en aanvaarden dat we met onze hersencapaciteit misschien niet alles kunnen 'vatten'. Misschien is het ook niet mogelijk een 'overzicht' te krijgen van iets waar je middenin zit… Maar dat is niet erg: we gaan nooit alles weten over eender welk thema. Maar, we gaan onze plaats in de kosmos wel alsmaar beter begrijpen. En daar gaat het toch om!”
Richard Penrose...
... maakte einde vorig jaar op zijn beurt melding van een 'voorvader-heelal'. Volgens hem kent het universum geen begin of eind. Het is een soort altijddurend pulserend systeem, waarin telkens weer een heelal dermate is blijven uitdijen dat alle materie verdampt is en er niets anders meer in aan te treffen valt dan zwarte gaten. Die smelten ten lange laatste samen tot één finaal zwart gat dat de singulariteit oplevert voor een volgende Oerknal met de daarbij horende vorming van een fonkelnieuw heelal. Dit nieuw heelal zal uiteindelijk hetzelfde lot beschoren zijn en aanleiding geven tot alweer een volgend heelal. De fase tussen twee opeenvolgende heelallen noemt hij een 'aeon'. Dit cyclisch proces van aeons blijft volgens Penrose eindeloos doorgaan en heeft ook nooit een aanvangsmoment gekend.
Het is precies met dit Conformal Cyclic Cosmology (CCC) model in het achterhoofd dat Penrose sinds 2005 naar de kosmische achtergrondstraling van het heelal kijkt. Bepaalde kleine vlekjes hierin, die bij nader inzien concentrische cirkeltjes blijken te zijn, liggen ten grondslag aan de opwinding die hen momenteel te beurt valt. Onderstaand filmpje vertelt jou er meer over...
"Vind mensen, die in zichzelf zowel de motivatie als de aangeboren drijfveer hebben om aan hun Innerlijke Zelf te werken, en we zullen hen gidsen."
- DIMschool vzw, gespecialiseerd in Zelfkennis -
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Voel je je geroepen om Spiritualia te sponsoren?
Niet enkel en alleen om de kosten te helpen dragen, maar vooral om een budget te vergaren waardoor deze website naar buiten toe beter kan worden gepromoot.. En, sponsoren kan al vanaf 1 euro tot en met 500 euro. Meer info, of interesse?.... Klik op deze link.
- Indien je een zelfstandige bent, kan je jezelf via Zoek&Vind aanmelden.
- En, je kunt je ook als eclecticus inschrijven! -
(Meer info daarover ?)
( - Ook op: kllk hier - )