De mens is een machine, die zodanig in elkaar zit, dat het aanvankelijk onmogelijk is zich daar een helder beeld van te vormen en dus te omschrijven.
- Julien Offray de La Mettrie (1709-1751) -
"De mens is een levende machine..." Vroeger stuitte deze uitspraak op heel veel verzet. De grote pionier van het mechanistische mensbeeld is La Mettrie. Zelfs tot op de dag van vandaag wordt hij nog steeds niet naar waarde geschat.
In 1748 verscheen in Leiden een anoniem boek dat enorm veel ophef veroorzaakte. Het was in het Frans, en de titel luidde 'L'Homme machine'. Daarin stelt de auteur dat de mens een enorm ingewikkelde machine is. Zo ontzettend ingewikkeld, dat we nog lang niet in staat zijn om de werking ervan precies te doorgronden en te beschrijven. Maar wat nu wel zeker is, aldus de auteur, is dat zowel het menselijke lichaam als de menselijke geest werkt volgens de mechanistische wetten en principes van de natuurwetenschap.
La Mettrie versus Descartes
De auteur van dit anonieme werk was Julien Offray de La Mettrie, een briljante en flamboyante Franse arts en filosoof. Zijn belangrijkste stelling was dus dat de mens niet wezenlijk van een machine verschilt, en dat al ons denken en voelen tot eigenschappen van materie zijn te herleiden.
Wat hij in zijn boek verkondigde, was overigens niet volstrekt nieuw. Zijn landgenoot René Descartes (1596-1650) had al een eeuw eerder verkondigd dat dieren machines zijn, en dat ook het menselijk lichaam een machine was. Maar Descartes maakte een uitzondering voor de menselijke geest, die boven alle natuurwetten verheven stond. De geest, of de ziel (?), was volgens Descartes een thema apart. Hij herbevestigde daarmee de oude dualistische denktrant waarbij er een scherpe scheidslijn wordt getrokken tussen lichaam en ziel, de natuur en het bovennatuurlijke.
Voor de eclectici: noteer evenwel dat René Descartes' 'Cogito ergo sum' ('Ik denk, dus ik ben') naar 'bestaan' verwijst, en niet naar 'zijn'.
Julien Offray de La Mettrie veegt het dualisme van Descartes gewoon van tafel: ook de geest van de mens werkt volgens normale natuurkundige wetten en principes. Tijdens een zwaar ziekbed had La Mettrie zelf ervaren hoe het functioneren van de geest samenhing met het functioneren van het lichaam.
Hetze
De identiteit van de auteur van 'L'Homme machine' werd spoedig achterhaald, en La Mettrie moest halsoverkop vluchten. Er ontstond in christelijke kringen een enorme hetze tegen zijn boeken en ideeën. La Mettrie kreeg hulp van de Pruisische keizer
Wijzig deze blogpost
Frederik de Grote, die hem asiel aanbood, maar zijn boeken eindigden op de brandstapel. In 1751, drie jaar na de publicatie van 'L'Homme machine', stierf La Mettrie door een onbekende oorzaak na een feestmaal: wellicht vanwege een voedselvergiftiging.
Ondanks herhaalde publicatieverboden kenden La Mettrie's boeken een ongekende verspreiding in Europa. Men las ze met rode oortjes, nam kennis van zijn mechanistische opvattingen, maar men zweeg er verder over. Het was gevaarlijke lectuur!
Nu niet meer, natuurlijk. Welke mens gelooft er tenslotte nog in dat hij een machine is?... :-)
Bron: Wikipedia en Natuurinformatie
Kan er nog een beetje humor bij?...
Voel je je geroepen om Spiritualia te sponsoren?
Niet enkel en alleen om de kosten te helpen dragen, maar vooral om een budget te vergaren waardoor deze website naar buiten toe beter kan worden gepromoot.. En, sponsoren kan al vanaf 1 euro tot en met 500 euro. Meer info, of interesse?.... Klik op deze link.
- Indien je een zelfstandige bent, kan je jezelf via Zoek&Vind aanmelden.
- En, je kunt je ook als eclecticus inschrijven! -
(Meer info daarover ?)
( - Ook op: kllk hier - )