Op Radar, waarvan hier de link, las ik vandaag het volgende...
Mooie fruitfoto’s, slanke blauwe verpakkingen en alleen natuurlijke suikers. Fabrikanten van Nederlandse supermarktproducten proberen de consument op allerlei manieren te verleiden hun product te kopen - en dat doen ze vaak door producten een gezond glansje te geven. Welke schappen misleiden het meest? Radar nam tien producten onder de loep. Want, een vergrootglas heb je wel nodig om de productselectie te kunnen inspecteren. Heel veel fabrikanten zetten namelijk de belangrijkste informatie in kleine lettertjes op de verpakking, omdat het natuurlijk geen aantrekkelijke informatie is, maar wel precies de zaken die consumenten zouden moeten kunnen lezen.
Niet alle producten zijn in België verkrijgbaar, maar - mijns inziens - wijzigt dit niets aan de onderliggende gedachte van het onderzoek. Lees dus de kleine letters op elke verpakking.
1. Hero Fruit&Co Multifruit
Claim: Deze fles vruchtensap heeft een prachtige tekst op het etiket: ‘Van de zon wordt iedereen vrolijk. Daarom proef je iedere dag volop zon in Hero Fruit&Co, Een heerlijke koelverse fruitdrank die iets extra’s doet voor je weerstand. Fruit&Co is een bron van Vezels.’
Twijfelachtig: Omdat het uit de koelkast komt denk je dat je vers geperste sappen met fruitvezels in je mond hebt, maar in werkelijkheid drink je sap uit concentraat met een toegevoegde vezel die ‘polydextrose’ heet. Polydextrose is een synthetisch polymeer op basis van dextrose en werd ooit ontwikkeld door Amerikaanse farmaceut Pfizer (patent 1975).
2. Coolbest Mango Dream
Ook dit pak vruchtensap wordt verkocht vanuit het koelvak. Is de Coolbest vruchtensap dan wel versgeperst? De verpakking lijkt veelbelovend. ‘At Coolbest we’re always on a quest to find the best mangoes to squeeze our Mango Dream.’ Op de verpakking staan prachtige foto’s van die zoektocht naar de sappigste mango’s.
Twijfelachtig: Coolbest wekt de indruk dat die mango’s zo het pak in geperst worden, maar van versgeperst is ook in dit geval geen sprake. Ongeveer 60 procent is sap-uit-concentraat, de rest is water en suiker. De pakken zouden dus net zo goed verkocht kunnen worden vanuit het schap met pakken vruchtensap bij de frisdranken. Ook zit in het hele pak slechts 10 procent mango. Goed lezen dus, daar in de koeling.
3. Quaker Cruesli Balans Appel Peer
Quacker bedacht voor zijn ‘Balans’ lijn, speciale pakken die smaller zijn dan de normale pakken ontbijtgranen. Een slimme zet, in een vederlicht hemelsblauw tintje. Op de verpakking valt te lezen: ‘Balans, luchtig en verantwoord, bevat ten minste 70% minder vet, start je dag goed met Cruesli Balans, je kiest dan bewust voor een lekker, luchtig en compleet ontbijt.’
Twijfelachtig: Is het echt wel zo’n bewuste keuze om blind op fabrikanten te vertrouwen? De verpakking belooft een slanke taille, maar volgens de voedingswaardetabel is 25 procent van de inhoud suiker. Suiker zet in het lichaam om in vet als het niet direct gebruikt kan worden, dus dat er 70 procent minder vet in de granen zou zitten maakt voor je taille eigenlijk niets uit. Een gewone muesli bevat veel minder suiker. Maar dan moet je als consument wel even naar de onderste schappen kijken en het onaantrekkelijke etiket lezen.
4. Becel pro-activ
Op het bakje margarine met groene kleuren en een rode pijl naar beneden staan fantastische claims: ‘Verlaagt actief cholesterol, wetenschappelijk bewezen, aanbevolen door de Hartstichting, Becel pro-activ is een product met 35% vet, met toegevoegde planensterolen. Al vanaf het gebruik van twee porties Becel pro-activ per dag kan het slechte (LDL-) cholesterol worden verlaagd.’ Op de verpakking staan ook logo’s, namelijk een groene cirkel met de tekst: ‘Gezondere keuze binnen deze productgroep’ en het logo van de Hartstichting met de tekst: ‘Aanbevolen door de Hartstichting.’ Als je dit kuipje op de ontbijttafel zet kan er niets misgaan, toch?
Twijfelachtig: Op de zijkant staat in hele kleine lettertjes dat deze margarine uitsluitend bedoeld is voor mensen die hun cholesterolgehalte willen verlagen en dat zij de margarine bovendien pas na overleg met hun arts kunnen gebruiken. Dat is dus niet de margarine die je ook zomaar op de boterham met pindakaas van zoonlief kan smeren. Ook zitten in de margarine transvetten, emulgatoren, aroma’s en kleurstoffen. Van transvetten is aangetoond dat ze erg ongezond zijn, en geen enkel lichaam heeft emulgatoren, aroma’s en kleurstoffen nodig.
5. Danone Actimel
De bekende flesjes met drinkyoghurt die het immuunsysteem via de darmen zou moeten versterken. Op de verpakking worden de reclames benadrukt: ‘Ondersteunt het immuunsysteem. Het kleine flesje waar veel in zit. Actimel heeft een aantal bijzondere eigenschappen. Aan Actimel is de exclusieve L. Caseï Danone toegevoegd. Daarnaast voegen we vitamine B6 en D toe die je immuunsysteem ondersteunen.’
Twijfelachtig: Een Danone-bacterie? Inderdaad, in het flesje zit maar één type bacterie. Dat terwijl een darmflora uit tientallen verschillende soorten en stammen bestaat en het dus maar de vraag is of het helpt als een enkele bacteriefamilie wordt versterkt. De werking van dit soort bacteriedrankjes is niet wetenschappelijk bewezen. Danone mag daarom niet langer op de verpakking zetten dat die bacteriën je immuunsysteem zouden ondersteunen. Maar die claim mogen fabrikanten nog wel op hun verpakking zetten als ze bijvoorbeeld vitamine B6, vitamine D of calcium toevoegen aan hun product. Danone koos voor het toevoegen van vitaminen B6 en D. Naast vitaminen voegde Danone ook veel suiker toe aan het drankje. Of de flesjes echt zo gezond zijn valt dus te betwijfelen.
6. Natrena Stevia
Eind vorig jaar won Natrena met deze pot zoetstof de foodwatch ‘Gouden Windei’ award, een prijs voor het meest misleidende product. Radar stond ook fronsend voor de schappen het etiket te lezen. ‘Stevia, zoet uit de natuur, op basis van de Stevia plant. De Stevia plant wordt al eeuwenlang door de oorspronkelijke bewoners van Paraguay gebruikt als zoetmiddel. Stevia is wereldwijd ontdekt vanwege zijn goede eigenschappen, het plantje is van nature 300x zoeter dan suiker en bovendien calorie-arm.’
Twijfelachtig: ‘Eindelijk een natuurlijke suikervervanger waar je niet dik of ziek van wordt!’ moeten veel mensen gedacht hebben. Maar de naam ‘STEVIA’ op de pot en het natuurgeschiedenisverhaaltje gaan over slechts 3 procent van de inhoud. De overige 97 procent is maltodextrine: een goedkoop vulmiddel dat ook wel bekend staat als de stofvorm van moutstroop. Pure stevia kan geconsumeerd worden door diabetici, maar de 97% procent maltodextrine heeft wel degelijk effect op de bloedsuikerspiegel. Bovendien is de pot behoorlijk duur voor zoveel goedkope vulling.
7. Waldkorn brood
‘The original. Op zoek naar de herkomst.’ staat op de verpakking van dit mooie donkere pitjesbrood. Donkerbruin brood zal toch zeker wel gezonder zijn dan lichtbruin brood?
Twijfelachtig: Het eerste ingrediënt op de lijst is tarwebloem. Dat is het basisingrediënt van witbrood. Toch ligt er een glanzend donkerbruin brood met pitjes en zaden in het schap. Dat zou komen door het toevoegen van verbrande mout of moutstroop. En wat doen sojastukjes, suiker, glucosestroop en emulgator in een origineel recept? De enige beschermde term in het broodschap is ‘volkoren.’ Bewust kiezen voor brood met veel vezels begint bij het kopen van een echt volkorenbrood. Donkerder is dus niet beter.
8. Peijnenburg ontbijtkoekrepen
Veel Nederlanders zijn opgegroeid met de dikke, bruine plakken ontbijtkoek. ‘Minder dan 2% vet. MAG ELKE DAG. Bron van vezels. Sinds 1883 no. 1 van Nederland. Eet jij voldoende vezels? Het nieuwe eten, een initiatief van het Voedingscentrum. Voor meer informatie, kijk op www.voedingscentrum.nl’
Twijfelachtig: Dit product bestaat voor ruim 40 procent uit suiker en voor slechts 3 procent uit voedingsvezels. Voor die drie procent vezels moet je dus wel bijna een halve koek aan pure suiker eten. En die ‘minder dan 2 procent vet’-claim op de voorkant, daar heb je niets aan. Als het lichaam de vele suikers in ontbijtkoek niet onmiddellijk kan gebruiken door middel van inspanning, worden de suikers opgeslagen als vet.
9. Slagerij Zandvliet ‘Ambachtelijke slagerskwaliteit grillworst’
Ambachtelijke salades, worsten en soepen. Overal in de supermarkt zouden consumenten producten met een oud recept kunnen kopen. Maar is dat echt zo? Op de worst van Slagerij Zandvliet staat het volgende: ‘Origineel gegrild, Slagerij Zandvliet sinds 1929, ambachtelijke slagerskwaliteit, glutenvrij.’
Twijfelachtig: De verpakking leest alsof deze grillworst al tientallen jaren zo bereid wordt in een slagerij, maar de ingrediëntenlijst laat een rij E-nummers zien. Had men dan in 1929 ook al E-nummers als monosodiumglutamaat? Of toegevoegde aroma’s, kleurstoffen, anti-oxidanten en conserveermiddelen? Het zit allemaal in deze ‘ambachtelijke slagerskwaliteit grillworst’. In 1929 maakte opa Zandvliet de worst ongetwijfeld heel anders. Het woord ‘ambachtelijk’ is niet beschermd. Vertrouw bij etiketten met die opdruk liever de achterkant dan de voorkant.
10. Kellogg’s Special K, Biscuit Moments Aardbei
We willen allemaal de taille en het smalle rode jurkje van de lachende brunette uit de Kellog’s Special K reclame. Op het doosje van Kellogg’s Special K, Biscuit Moments Aardbei staat de mooie vrouw weer met bovendien foto’s van haar agenda. Tussen yogales en een feestje heeft zij nog tijd voor een ‘Special K moment.’ De verpakking voegt daaraan toe: ‘Special K is je partner op elk moment van de dag met 4 verschillende gamma’s graantussendoortjes.’
Twijfelachtig: In één koekje zitten 49 kilocalorieën. Bovendien zijn ze per 2 stuks verpakt. In één Bastognekoekje zitten 50 kilocalorieën, met nota bene veel minder ingrediënten. Er is niemand met het lef om Bastognekoekjes te verkopen als verantwoord tussendoortje. Het is eigenlijk ongelofelijk dat een koekje met 2x 49 kilocalorieën en een ingrediëntenlijst van tientallen ingrediënten verkocht wordt binnen een productlijn voor vrouwen die slank willen blijven.