Om te beginnen... er bestaan vier types van flessenwater, namelijk:
Tafelwater: dit is gewoon water uit de kraan, dat gebotteld is. De chloor is door verdamping verwijderd.
Bronwater: is afkomstig van bekende bronnen. Het water wordt na een bacteriologisch onderzoek meteen gebotteld en mag niet behandeld worden. Dit water moet aan de normen voor leidingwater beantwoorden.
Mineraal water: wordt geacht therapeutische eigenschappen te bezitten door de aanwezigheid van allerlei mineralen zoals Calcium, Magnesium, enz. Dit water moet niet aan de normen van leidingwater voldoen. Enkele onder hen bevatten zelfs een te hoog gehalte aan sulfaten of natrium, dat ze niet voor dagelijks gebruik geschikt zijn.
Koolzuurhoudend water: is afkomstig van een bron die van nature koolzuur bevat. Het water kan ook koolzuurhoudend gemaakt worden door toevoeging van zuiver koolzuurgas.
Leidingwater is 50 tot 200 keer goedkoper dan flessenwater. Het bevat naar het schijnt geen pesticiden, schadelijke hoeveelheden nitraten, flataten, of sporen van nieuwe vervuilers zoals hormonen, antibioticaresiduen of andere reststoffen van geneesmiddelen. Dat bleek uit de laatste test die Test-Aankoop van het leidingwater uitvoerde.
Leidingwater komt uit ondergrondse waterbekkens. Het heeft niet overal dezelfde samenstelling, en dus ook niet overal dezelfde smaak.
Net zoals bij flessenwaters zijn er bij leidingwater kleine smaakverschillen. Het water is een mengeling van grondwater - dat eerder hard en mineraalhoudend is - en oppervlaktewater - dat zachter is en minder mineralen bevat. De grootste bron van het Belgische oppervlaktewater is het Albertkanaal, dat met Maaswater wordt gevoed.
Naargelang de regio waar je woont, en er in meerdere of mindere mate gebruik wordt gemaakt van oppervlakte- of grondwater, heeft het water dus een enigszins andere samenstelling.
In een aantal landen werd het drinkwater gefluoriseerd om het gebit te beschermen, maar hier wordt dat niet gedaan. Tijdens het zuiveringsproces worden er hier wél een aantal chemicaliën aan het water toegevoegd, maar die worden er later ook weer uit verwijderd. Overigens komt men in die landen daar ook van terug: fluor blijkt niet zo onschuldig te zijn.
In kraantjeswater zitten mineralen, zoals magnesium, ijzer en calcium. Die zijn noodzakelijk voor een goede gezondheid. Maar aan het water kan een hoeveelheid chloor worden toegevoegd, om bacteriën te doden. Die chloor is - naar het schijnt - volledig onschuldig en verdwijnt van zodra je het water in een glas of karaf doet. Ook een druppeltje citroen kan helpen.
In de handel vind men apparaten die met patronen werken. Eigenlijk zijn dit ionenuitwisselaars. Hierin worden de calcium en magnesium gewisseld voor een ander ion, namelijk natrium. In een dergelijk proces worden dus nieuwe stoffen aan het drinkwater toegevoegd zoals natrium. Men moet zélf afwegen of men dit ja dan neen wenst te drinken.
Een roodbruine, zeg maar roestachtige kleur, wijst op ijzer, en dat is geen goed teken. Water kan deze (rood)bruine kleur verkrijgen als de kraan en leidingen al even niet meer gebruikt zijn. Dan kan er wat roest of ijzer in het water zitten wat die kleur geeft. Laat het water even lopen en het zal vanzelf weer helder worden. Eigenlijk hoor je toch na te gaan waar het probleem vandaan komt: als het binnenkomende water roestkleurig is, is dit zaak van de leverancier. Die mag je daarvoor zeker op aanspreken, want er is een potentieel besmettingsrisico. De kans is echter groot dat de verkleuring een gevolg is van de leidingen in de woningen zelf, en dan is een vervanging van de leidingen een optie.
Lood is zeer toxisch, daarom vervangen de distributeurs systematisch de loden aanvoerleidingen, die soms nog in steden worden aangetoffen tussen de hoofdleiding en de woning. Koper is evenmin gezond, maar veel minder toxisch dan lood. Als je in een oud huis woont, kunnen ook de binnenleidingen van lood zijn en dan kan de loodconcentratie hoog oplopen. Daarom is het raadzaam om na een rustperiode het water een aantal minuten te laten lopen, dat spoelt de leidingen. Maar eigenlijk horen loden binnenleidingen vervangen te worden.
Voor de test onderzocht de consumentenorganisatie 40 stalen leidingwater uit diverse regio's van het land. Men ging op zoek naar 18 klassieke vervuilers (nitraten en pesticiden), maar ook nieuwere vervuilers, zoals: antibioticaresiduen, hormonen en reststoffen van geneesmiddelen. ‘Alle 40 stalen waren in orde', aldus Test-Aankoop.
In acht stalen vond men wel een iets hogere concentratie aan nitraten terug, wat erop wijst, dat deze stoffen in het water zijn terechtgekomen door de mens. Nitraten zijn van nature in het milieu aanwezig: in het water leidt dat tot concentraties lager dan 25 mg/l. Hoe dan ook bleef het gehalte nitraten in de stalen leidingwater onder de wettelijke limiet van 50 mg/l en 'is er dus geen reden tot ongerustheid'...
Sinds 2005 zijn de prijzen van het leidingwater in Vlaanderen met 44% gestegen. Een gezin van 3 personen betaalt voor het gemiddelde jaarlijkse verbruik van 100 kubieke meter gemiddeld 380 euro per jaar, of 1,05 euro per dag.
‘Gemiddeld', want niet elke Belg is gelijk voor de waterfactuur. Zo betaalt de Brusselaar het minst voor zijn leidingwater: gemiddeld 322,90 euro tegenover 371,07 voor een Vlaming en 417,77 voor een Waal. Tussen de Vlaamse gemeenten Ranst en Steenokkerzeel, bijvoorbeeld, loopt het verschil op tot 55 %: in Ranst bedraagt de gemiddelde prijs € 276, terwijl men in Steenokkerzeel € 427 betaalt, enzovoorts.
De consumentenorganisatie verklaart die prijsverschillen dan ook onder meer door de gebruikte bron, het soort water en de saneringswerken, die watermaatschappijen aan de eindgebruiker moeten doorrekenen.
Maar de commentaren van lezers spraken de bevindingen tegen. Zo las ik, bijvoorbeeld:
- Ik heb jaren kraantjeswater gedronken in Mechelen tot het plots eind 2012 naar riool rook; ik blijf er nu af.
- Hier in Vilvoorde is het echt niet te drinken.
- Het leidingwater in Deinze stinkt naar de chloor dat het geen naam heeft !
- Het water wat er in Kruibeke uit de kraan komt is niet te drinken. Je zet de kraan open en je denkt dat je in een zwembad zit: zo erg stinkt het naar javel. Maar dan wordt er gezegd: laat de kraan een 10-tal minuten lopen en het is weg.
- Hallo, ik heb onlangs een analyse laten doen van ons leidingwater. Ze deden dit d.m.v electrolyse. Ik bracht een fles van 1.5 l kraantjeswater naar de winkel, men deed dit in een glazen kontainer en ze plaatsten de elektronen (min en plus) in het water. Na 15 minuten - ik bleef erbij staan - begon het water geel te verkleuren en verschenen er oranjekleurige vlokken. Dan lieten ze ons eraan ruiken en het rook erg naar chloor. Ze beweerden dat dit echt in ons water zat, maar dat wij het gewoon niet kunnen zien omdat het chemisch bewerkt is. Ik ben wel erg geschrokken door de analyse van ons drinkwater en durf het nu niet meer te drinken. Heeft iemand hier ervaring mee? Ze deden deze zelfde test ook met hun levend water en dat gaf totaal geen negatieve reactie? Moet ik dit geloven, of is het bedriegerij?