Etienne Vermeersch... Eerlijk gezegd: zelden kon ik mij met zijn uitspraken akkoord verklaren. Maar, laten we geen kwaad spreken over de doden, hé! Bovendien heb ik genoten van het artikel dat in 'De Standaard' werd gepubliceerd. En, om het te 'vereeuwigen' druk ik er hieronder enkele fragmenten uit af.
Ludo Abicht: "Etienne was er zeker van dat God niet bestond. Daar waren we het helemaal over eens. (lacht) Alleen was hij er ook van overtuigd dat hij dat kon bewijzen. Daar volgde ik hem niet. Etienne wees er, terecht, op dat het godsbeeld van de monotheïsten niet coherent is. Als God inderdaad almachtig, alwetend en barmhartig is, waarom gebeuren er dan zoveel gruwelijke dingen op deze planeet? Dat is inderdaad contradictorisch. Maar Etienne ging nog een stap verder. Als dat godsbeeld niet juist is, kan er ook geen hogere werkelijkheid bestaan."
"Daarmee maakte hij volgens mij zélf een sprong in het geloof. Ik vond dat hij tegen zijn eigen logica zondigde. Ik zat eerder op de lijn van Sartre: il faut vivre comme si Dieu n’existait pas, je moet leven alsof God niet bestaat. Maar ik kon hem niet overtuigen. Hij zei: “Je hebt er nog niet lang genoeg over nagedacht, Ludo”. Dat zei hij trouwens vaak."
"Etienne was zeer rechtlijnig. Maar als hij in debat ging, speelde hij de bal, niet de man. Hij begon nooit te schelden, zoals je dat de laatste jaren helaas steeds vaker ziet. Dat vond ik een van zijn allergrootste kwaliteiten. Ik heb hem slechts één keer echt ontdaan geweten. Dat was na een tv-discussie met Dyab Abou Jahjah. Die was hem meteen beginnen aanvallen. “Daar kan je niet mee discussiëren”, zei hij achteraf."
"Ik vond het ook fijn dat hij een moraalfilosoof, maar geen moralist was. Geen geheven vingertje bij hem. Hij was niet zo iemand die tegen iedereen ging verkondigen dat je geen vlees meer mocht eten. Hij had begrip voor de falende mens, ook in zichzelf."
"Soms kon Etienne natuurlijk wel drammen. Ooit modereerde ik in Gent een debat tussen hem en Johan Leman. De aanleiding was een nieuw boek van Leman, maar Johan kon die avond nauwelijks iets zeggen. Etienne draaide zich op een bepaald moment naar het publiek, met zijn rug naar ons beiden, en begon te doceren. Wij kregen er niets meer tussen. Toen was ik écht kwaad. Wat ik hem achteraf ook zei. Hij begreep niet waar ik het over had. En ik denk dat dat ook waar was. Als hij aan een betoog begon, vergat hij al de rest."
"Ken je die uitspraak: “Ik hou heel erg van Plato, maar ik hou nog meer van de waarheid”? Ik denk dat we dat wel over hem kunnen zeggen. Hij hield van de wetenschap, van kennis vergaren, maar nog belangrijker was: de waarheid. Hij heeft weinig compromissen gemaakt. Hij zei geen dingen die hij niet meende. Dat is echt iets dat ik van hem heb opgestoken. Ik ben Vlaamsgezind én ik ben links. Dat levert je onbegrip op aan twee kanten. Maar het is mijn overtuiging. Ik ga ze niet bijstellen om iemand te behagen."
De eerste Irak-oorlog
"Toen hebben we stevig ruzie gemaakt. Oei, oei, oei. Daar zat hij écht fout. Hij steunde de interventie tegen Saddam Hoessein in 1991. Dat sloeg nergens op. Hij geloofde ook in dat verhaal van de Amerikanen over de “chirurgische bombardementen”, waarbij zogezegd geen burgers getroffen werden. Dat heb ik hem zelf horen verdedigen in Gent. Maar achteraf ontkende hij dat. Een paar maanden geleden heeft hij mij daarover nog een brief gestuurd. Hij probeerde, 28 jaar later, alsnog te bewijzen dat hij dat niet gezegd had."
"Het mooie was dat dat soort diepgaande meningsverschillen onze vriendschap nooit in het gedrang heeft gebracht. We spraken dat uit tegen mekaar. En dan gingen we pizza eten."
De hoofddoek
"Nu je het zegt: ook daar waren we het niet over eens. Ik vond het verkeerd dat het Gemeenschapsonderwijs een algemeen verbod invoerde. Ik was tegen elke dwang. Tegen die van ouders en broers om een hoofddoek te dragen. Maar ook tegen die van de staat om hem af te leggen. Daarover schreef ik als lid van de Raad voor het Gemeenschapsonderwijs een tekst. De vrijheid primeerde voor mij.(lacht) Waarna mijn goede vriend Etienne precies het omgekeerde schreef. Hij was van mening dat de me este meisjes die hoofddoek niet uit vrije wil droegen. En dat de overheid om hun onderdrukking tegen te gaan, dus moest kunnen ingrijpen."
Vlaanderen
"Over Vlaanderen waren we het wél eens. We hebben ruim tien jaar geleden allebei meegeschreven aan het Gravensteen-manifest. Ik heb Etienne er toen bij gehaald. Ik wist dat hij uit een Vlaamsgezind nest kwam. Zijn vader, een spoorwegarbeider voor wie hij het grootste respect had, was zelfs lid geweest van het VNV. We wilden het beeld corrigeren als zou elke flamingant per se rechts zijn."
"Toen de N-VA echt begon door te breken en er ongeveer een derde van de leden van de Gravensteen-groep overstapte naar die partij, liep dat verhaal ten einde. Maar Etienne heeft er nooit aan gedacht om voor de N-VA te kiezen. Hij bleef volgens mij toch een sociaaldemocraat."
De dood
"Eigenlijk is hij zijn hele leven bezig geweest met de dood. Hij schreef zijn thesis in de klassieke filologie over de dood in de tragedies van Aeschylos. Daar ontwikkelde hij het idee dat religie eigenlijk een angstverschijnsel is. Hij was zelf bang voor het aftakelingsproces. Hij wilde geen onwaardig einde. En ook daarom heeft hij, een leven lang, gestreden voor het recht op zelfbeschikking. Met angst voor de dood had dat niets te maken. Ten gronde was hij een stoïcijn. Ik ben er, en nu ben ik er niet meer, voilà."
De opvolging
"Voorlopig zie ik niemand die in de voetsporen van Etienne kan treden. Maar ik ga er vanuit dat er uit die 40.000 studenten en honderdduizenden tv-kijkers die hem de afgelopen jaren hebben bezig gehoord, wel een paar straffe mensen zullen opstaan. Het zijn natuurlijk grote schoenen om te vullen. Het komt erop aan alle kansen die je geboden worden, te grijpen. Dat heeft Etienne echt gedaan. Hij heeft uit de jezuïeten alles gepuurd wat erin zat. Hij heeft zich aan Leo Apostel gelaafd. Om het in Bijbelse termen te stellen: hij heeft zijn talent ten volle verzilverd."
Bron: De Standaard
Luk Alloo ging in 2017 op bezoek bij de ondertussen overleden moraalfilosoof. Wat meteen opviel wanneer Alloo binnenkwam, was de indrukwekkende collectie boeken. Niet enkel in zijn bureau, maar ook in de gang en vooral op de zolder stond het vol. Ook op de grond ligt er vanalles. “Het is wel een beetje wanordelijk. Zie maar dat ze niet vallen” zei Vermeersch tegen de cameraploeg.
Om het filpje daarvan te bekijken, moet je wel op deze link klikken.
Etienne Vermeersch vertelt een korte mop over God...
Requiesce in pace, Etienne. Ik zal nooit meer iets over jou schrijven, beloofd.
Speciale heruitgaven
Dit jaar in mei zou Etienne Vermeersch 85 geworden zijn. Naar aanleiding daarvan plande Uitgeverij Houtekiet bijzondere heruitgaven van zijn boeken. Die liggen zoals voorzien deze maand in de boekhandel, in een nieuwe vormgeving van Judith Vanistendael en Peter De Roy.
- De ogen van de panda: ISBN 9789089247339. Prijs € 19,99.
- De rivier van Herakleitos (met Johan Braeckman): ISBN 9789089247346. Prijs € 24,99.
- In gesprek met Etienne Vermeersch (door Dirk Verhofstadt): ISBN 9789089247322. Prijs € 24,99.
Deze boeken zijn ook als e-book verkrijgbaar - en, eerlijk gezegd, wil ik de inhoud ervan wel lezen. Jij ook?
Nog iets...
De essaybundel 'Van Antigone tot Dolly' van Etienne Vermeersch verschijnt in een nieuwe editie!
Bij zijn academisch afscheid verzamelden Johan Braeckman & Hugo Van den Enden in 1997 dertien essays van Etienne Vermeersch. De bundel begint met een analyse van de zin van de begrafenis in de Griekse tragedie en eindigt met een essay over de ethische aspecten van dierexperimenten naar aanleiding van het eerste gekloonde schaap Dolly.
- ‘Elke zin, elk woord van Etienne Vermeersch is doordacht, helder en relevant. Hij componeerde zijn teksten met rationele, kritische en doorslaande argumenten.’ – Dirk Verhofstadt.
- ‘Etienne Vermeersch op zijn best: erudiet, informatief en op het scherpst van de rede.’ – Johan Braeckman.
- 'Van Antigone tot Dolly' is een uitgave van Houtekiet. ISBN 9789089247391 - Prijs: € 21,99.
E-book 9789089247469 - Prijs: € 14,99.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Voel je je geroepen om Spiritualia te sponsoren?
Niet enkel en alleen om de kosten te helpen dragen, maar vooral om een budget te vergaren waardoor deze website naar buiten toe beter kan worden gepromoot.. En, sponsoren kan al vanaf 1 euro tot en met 500 euro. Meer info, of interesse?.... Klik op deze link.
- Indien je een zelfstandige bent, kan je jezelf via Zoek&Vind aanmelden.
- En, je kunt je ook als eclecticus inschrijven! -
(Meer info daarover ?)
( - Ook op: kllk hier - )