Zoals je weet, is één van mijn vele stokpaardjes het thema 'Zelfkennis'. Toch zijn er duizenden andere thema's waarover iets zinnigs zou kunnen worden gepubliceerd. Maar, 'k weet het: op het internet staat er reeds zoveel te lezen, dat een mens erdoor kan overweldigd worden. Laten we het nu hebben over de mens die, naar het schijnt, zelfmoord wil plegen en de Zelfmoordlijn opbelt...
Zoals ik reeds eerder schreef, bleek uit een Europese studie, dat maar liefst 38 procent van de bevolking aan een psychische stoornis lijdt. Anders gezegd: rondloopt met een verstoord of gestoord brein.
Wie in België met vragen zit over zelfdoding, kan terecht bij Tele-Onthaal, of bij de Zelfmoordlijn. Hoewel deze Zelfmoordlijn er prat op gaat altijd bereikbaar te zijn, slaagde een man er afgelopen zondag niet in om iemand aan de lijn te krijgen. Ook op de website zelfmoord1813.be kon hij niemand bereiken.
Volgens directrice Kirsten Pauwels is het noodnummer wel degelijk dag en nacht bemand. "Ook op zondag zit er telkens minstens één vrijwilliger klaar om oproepen te beantwoorden. Tussen 19u en 1u zijn dat er meerdere," klonk het. Zij gaf wel toe dat het verhaal van de beller kan kloppen. "Gemiddeld duurt een gesprek 23 minuten. Crisisgesprekken duren langer dan een uur. In dat geval verwijzen we door naar het antwoordapparaat of Tele-onthaal."
Het is een feit, dat - mijns inziens - Zelfmoordlijnen vooral geschikt zijn voor mensen, die sterke behoefte hebben aan een langdurige babbel en daarmede hun leegte trachten op te vullen, tijdelijk toch.
Geen woorden, maar daden
Naar het schijnt is 70%, van wie daadwerkelijk uit het leven stapt, depressief, en velen onder hen hebben te kampen met futloosheid, donkere gedachten, en met een extreem negatief zelfbeeld.
Nochtans is niet iedereen, die aan zelfdoding denkt, depressief. We hebben het dus over de 30% anderen; over stervelingen, die bijvoorbeeld te kampen hebben met andere psychische aandoeningen, waaronder schizofrenie of borderline. Ook alcohol, drugsverslaving, genetische factoren, het innemen van antidepressiva, lichaamsgewicht, maar eveneens na-aperij, zijn mogelijke oorzaken.
Na-aperij is een ander woord voor 'besmettingsgevaar,' waarbij de verschillende media, waaronder het internet een grote rol in speelt. Als iemand iets leest of hoort over zelfdoding, verhoogt dat bij sommigen het risico. Natuurlijk kunnen we de media, noch het internet alle schuld geven van de werkzaamheden der spiegelneuronen. Het zijn maar enkele van de vele factoren die kwetsbare mensen kunnen beïnvloeden.
In sommige gevallen kan iemand zelfmoord plegen'om de nabestaanden te straffen'. Kortom: redenen zijn er genoeg, en zo heeft eenieder zijn/haar eigen 'verantwoord' verhaal. Denk, bijvoorbeeld, aan mensen die zichzelf doen ontploffen, en anderen in hun dood meesleuren vanuit een religieus of vaderlandslievend gevoel, of rotsvaste overtuiging.
Bovendien maken zeer veel mensen zich dermate van de ander afhankelijk - dat, van zodra de één of andere band wordt verbroken, ze als een stuurloos schip op de oceanen van het leven ronddobberen, totdat ze het niet meer zien zitten.
Wat de oorzaak van dit complex zelfmoordgegeven ook is, meestal begint het met donkere gedachten; gedachten, die met niemand worden gedeeld. Ook niet met zelfmoordlijnen. Tenslotte praat een mens graag met iemand, die ze voor 100% kunnen vertrouwen, en waarvan ze denken te weten dat die persoon hen kan helpen. Geleidelijk aan verhevigt die zwaarmoedigheid, omdat men deze gedachten niet enkel en alleen toelaat, maar omdat men zich ermee identificeert, en men er zich dagelijks mee voedt. Anders gezegd: men wordt de gedachten.
Waar een wil is, is een weg
De mens is nu eenmaal het product van de inhoud van zijn brein. Gedachten en gevoelens bepalen dan ook meestal onze handelingen. Weet, dat elke gedachte - hoe negatief, of opdringerig ook - nochtans vervangen kan worden door een meer heilzame. Maar ja: dat kost inspanning en bereid-wil-ligheid. Maar, welke mens beschikt over ene wil? Ik heb het wel niet over eigenwil.
Nochtans mogen we niet veralgemenen. Elke zaak dient afzonderlijk te worden bestudeerd, en elk brein reageert nu eenmaal totaal verschillend op eenzelfde situatie. Want, het zijn uiteindelijk de hersenen, en niets anders, die aan een individu de boodschap geven om ja dan neen uit het leven te stappen.
Reeds eerder eindigde ik met de woorden: de meeste mensen, die met zelfmoordplannen rondlopen, willen in wezen niet echt sterven. Wél is het een feit dat ze het leven - het leven dat ze er nú op nahouden - niet willen blijven be-leven. Daarom is het zo belangrijk om met die mensen een gesprek te voeren en tezamen naar alternatieve oplossingen te zoeken - want, de persoon die écht zoekt, kán vinden.
Maar het advies moet wel komen van iemand die men voor 100% vertrouwt - en, gericht aan de persoon die zichzelf nog een 'kans' wil geven en die tevens bereid is om een levensdoel voor zichzelf te scheppen. Voor zichzelf, niet voor anderen. Tenslotte kan, wat Zelfkennis betreft, niemand andermans wegen bewandelen.