Een bijna-dood ervaring is, zoals de naam het zélf zegt: een ervaren van een bijna-dood zijn. Elke eeuw maken honderdduizenden mensen, verspreid op onze planeet Aarde, misschien zo'n ervaring mee.
Maar tegenwoordig wordt zo'n ervaring ook gelinkt met zogenaamde 'Werelden aan de Overzijde' en daarover heb ik mijn bedenkingen.
Wel sta ik open voor de mogelijkheid dat de verhalen, die we aanhoren en lezen, gebaseerd zijn op daadwerkelijk gedroomde feiten, en diep in mijn binnenste weet ik dat geen mens zoiets als echt kan ervaren zolang hij niet over (1) een ziel én/of (2) een extra lichaam beschikt. Maar, misschien 'weten' lezers het beter en hen tegenspreken zal ik niet. Noteer dat ik het heb over mensen die 'weten' en niet over hen die denken, of veronderstellen, het te weten.
In de menselijke verbeelding kan men naar verre Star Trek-oorden reizen, maar niet zoals effectief naar de Maan vliegen. Daar heeft een mens een raket voor nodig en een ruimtepak, indien hij op die Maan wenst rond te wandelen. Anders gezegd: zonder 'ruimtepak' kan geen Zelf in een astrale of spirituele wereld vertoeven, tenzij in de droom- en verbeeldingswereld. Altijd vertrekkende, natuurlijk, van het idee dat die Hogere Werelden wel degelijk bestaan en een mens daar kan geraken.
Maar zelfs schrijvers, die zich in uittredingen en astraal reizen hebben gespecialiseerd, gebruiken een eigen jargon. Zo spreken sommige auteurs - die, meestal elkaar hebben gekopieerd en er dingen bij hebben gefantaseerd - over een 'zilveren koord'. Het ingebeelde blijft dus verbonden met het stoffelijke lichaam en de hersenen maken ervan wat ze willen. Vreemd is, dat bij bijna alle BDE-ervaringen geen sprake is van die zogenaamde 'zilveren koord'.
Toegegeven: sommige auteurs zijn in staat om nagels op de kop te slaan - maar, zelfs een stilstaande klok duidt elke 24 uren tweemaal de juiste tijd aan.
In het jaar 1980 maakte ik mijn eigen BDE mee. Enerzijds, was er de lichamelijke ervaring; anderzijds, de vertalingswereld van de hersenen. Indien ik aandacht nodig heb, mijzelf als speciaal wil beschouwen, en de behoefte ondervindt indruk op anderen te maken, kan ik jou garanderen dat ik - als ik mijn verbeeldingswereld loslaat - jou de prachtigste verhalen kan navertellen. Navertellen, omdat alle anderen het reeds hebben verteld.
Mijn BDE ging met strijd gepaard. Ikzelf heb me toen in mijn eigen Leven teruggesleurd, zowel letterlijk als figuurlijk. Er was dus geen overleden familielid die me terugstuurde, noch een engel of Jezus himself, die me de raad gaf terug te gaan. Hoogstwaarschijnlijk nam 'iets' in mezelf dat besluit en mijn lichaam beantwoordde aan het bevel, automatisch.
Weet reeds op voorhand, dat iemand zich de dingen heeft verbeeld van zodra de persoon over een engel met vleugeltjes spreekt, over Jezus die hij/zij heeft ontmoet, of over een godheid met een lange witte baard en nog een langer wit kleed raaskaalt.
Toegegeven: volgens mij bestaan er hogere werelden en energieën die die werelden regeren of erin vertoeven, en zo meer. Maar alle schepselen, inclusief God, zijn geschapen naar 's mensens Beeld en Gelijkenis. Daarom spreken we eerder over het 'goddelijke', maar nooit over een God of, een Allah, een Ra, een Mithra, een Brahma, of wie of wat dan ook als Schepper, of als persoon.
"Alles is bezield, maar een eigen ziel 'hebben' is een luxe," beweerde George Ivanovitch Gurdjieff. Als ik mensen vraag om mij het verschil te vertellen tussen hun ware Ik, hun ziel, en hun geest, hoor ik dat ze het ofwel niet weten, beginnen raden, de een of andere auteur napraten, maar nooit over iets spreken dat ze daadwerkelijk 'hebben'. Het is dus geen bezit - en, zolang een mens dat 'iets' niet bezit, kan hij er niet over meespreken en er dus enkel over fantaseren. Anderzijds heb ik begrip dat mensen niet graag horen dat er 'achteraf' misschien niets meer is, en dat stof nu eenmaal tot dat stof wederkeert.
Hoe maak je een 'extra lichaam' aan? Wel, je spendeert er evenveel tijd aan als aan de ontwikkeling van jouw fysieke lichaam. Oefenen is belangrijk, de juiste voeding, andere levensstijl, et cetera. De rest kun je lezen in het boek 'Op zoek naar het wonderbaarlijke', geschreven door P. D. Ouspensky, één van de vele leerlingen van Gurdjieff.
Een bijna-dood ervaring is, zoals de naam het zélf zegt: een ervaren van een bijna-dood zijn
Van zodra men ergens via de verbeeldingswereld terechtkomt, men een overleden familielid ontmoet, een Jezus, of God zélf, dan zou een BDE een totaal andere benaming moeten krijgen, vind ik. Natuurlijk zullen islamieten over een Mohammed kunnen spreken en over een Allah, een voodooïst over de een of andere loa, enzovoorts. Stel je maar eens voor, dat een islamiet zo'n bijna-doodervaring meemaakt, in de hemel komt, de Bijbelse God ontmoet die hem zegt dat Jezus hem wel even zal rondleiden...
Nog sterker... De reële ervaring van een BDE wordt meestal verward met het onderwerp 'Leven na dit leven'. Ongelooflijk veel stervelingen nemen bijna-dood ervaringen aan als hét bewijs dat er leven is na de dood. Tracht te beseffen dat dit de énige reden is waarom wetenschappelijk ingestelde mensen hun handen afhouden van het gehele BDE- gedoe: ze willen met reïncarnatie, en met alles wat betrekking heeft op een leven na dit leven, niets te maken hebben.
Anders gezegd: mensen kunnen wel degelijk een bijna-dood ervaring beleven, uit de coma geraken, en aandacht besteden aan de inhoud van hun hersenen, die alles hebben vertaald, en op hun manier 'de ervaring' achteraf in beelden en woorden weergeven. Het is net alsof je uit een zware droom bent ontwaakt en jezelf alles tracht te herinneren met behulp van het brein. Het is tevens al diverse malen bewezen dat alle beelden, zoals ik reeds zonet vermeldde, verbonden zijn met het religieuze geloof van de mens. Men kan er dus - wegens gebrek aan uniformiteit - niet op voortgaan.
Samenvatting:
1) Een bijna-dood ervaring is het ervaren van bijna-dood zijn; niets meer, niets minder.
2) Er is geen enkele reden om aan te nemen dat al de duizenden verhalen die we over het thema BDE te horen en te lezen krijgen werkelijke gebeurentenissen zijn. De kans is dus groot dat ze ontsproten zijn uit het brein - met als gevolg, dat we ze 'verbeelding' of 'fantasie' kunnen noemen.
Voorstel: BDE vervangen door BDH, de afkorting van bijna-dood hallucinatie?
3) Ten derde: zelfs indien alle beelden als het ware gedroomd werden, of gewoonweg een vertaling zijn van het brein, dat plots terug begint te functioneren, leveren ze niet het bewijs dat er een leven na dit leven is, hoe sterk we het ook zouden willen.
De Mythe van Er
Het oudste verslag van een bijna-dood ervaring in de Westerse literatuur is van de hand van de filosoof Plato, die in het jaar 380 v.Chr. zulk een ervaring beschrijft in zijn tiende boek, getiteld 'Republiek', ook wel 'Staat' genoemd.
Het verhaal, dat de titel 'De Mythe van Er' draagt, gaat over een man, Er genaamd, die tijdens een gevecht omkomt. Tien dagen later, terwijl de lichamen van hen die waren gestorven werden verzameld, bemerkte men dat het lichaam van Er nog niet ontbonden was. Twee dagen later ontwaakte hij plotseling uit zijn coma terwijl zijn lichaam op een brandstapel lag, met de bedoeling zijn lijk te verbranden.
Aan anderen vertelde hij naderhand zijn verhaal, met inbegrip van een relaas over reïncarnatie en hemselse sferen van de astrale werelden. Het gehele verhaal introduceert de idee dat morele mensen een beloning krijgen en immorele na hun dood worden afgestraft. Het verhaal handelt ook over de kosmos, astronomie, en over een leven na dit leven.
Deze mythe heeft achteraf eeuwenlang religieuze, filosofische en wetenschappelijke gedachtegoeden sterk beïnvloed. Ook het astronomische gedeelte, waarbij Socrates beweerde dat de Aarde een platte schijf was en het centrum van ons heelal. Zelfs de allerbeste uit die tijd kon zich soms wel eens vergissen.
We moeten wachten totdat Nicolaas Copernicus (1473 - 1543) op het wereldtoneel verscheen, vooraleer men stelde dat de zon in het midden van ons zonnestelsel staat en dat de planeten, inclusief de Aarde en de Maan, er omheen draaiden. Copernicus was wel niet de eerste die een heliocentrisch model presenteerde. In de Oudheid was Aristarchos van Samos (ca. 310 v.Chr. - 230 v.Chr) tot dezelfde speculatie gekomen
Het verhaal begint met de volgende woorden (in het Engels, want de vertaling die ik op internet in het Nederlands heb gevonden, trekt op niet veel):
Socrates: "Well, I said, I will tell you a tale; not one of the tales which Odysseus tells to the hero Alcinous, yet this too is a tale of a hero, Er the son of Armenius, a Pamphylian by birth. He was slain in battle, and ten days afterwards, when the bodies of the dead were taken up already in a state of corruption, his body was found unaffected by decay, and carried away home to be buried. And on the twelfth day, as he was lying on the funeral pile, he returned to life and told them what he had seen in the other world.
He said that when his soul left the body he went on a journey with a great company, and that they came to a mysterious place at which there were two openings in the earth; they were near together, and over against them were two other openings in the heaven above. In the intermediate space there were judges seated, who commanded the just, after they had given judgment on them and had bound their sentences in front of them, to ascend by the heavenly way on the right hand; and in like manner the unjust were bidden by them to descend by the lower way on the left hand; these also bore the symbols of their deeds, but fastened on their backs..."
In het dialoog, dat achteraf volgt, legt Socrates aan Glaucon uit dat de ziel onsterfelijk moet zijn, en dus niet kan worden vernietigd. Ook vertelt Socrates erbij dat 'De Mythe van Er' ons een beeld geeft van het feit dat de mens keuzes heeft, maar dat het karakter dat we ontwikkelen gevolgen heeft na de dood. Ook wijst Socrates er ons op dat charlatans in staat zijn de goden te misleiden, et cetera, et cetera.
Draai het, of keer het: het is een prachtige mythe, maar behandel het dan ook als een mythe, en maak er geen waargebeurd verhaal van.
Moraal van het verhaal: zolang een mens, vanuit zijn onwetendheid en 'geleende kennis', blijft geloven in dingen die hij/zij in wezen niet 'weet', zal die persoon nooit of te nimmer op zoek gaan naar de waarheid in zichzelf. Weet dat ik nu spreek over 99,99% van de wereldbevolking, tenzij jij, beste lezer, daar een uitzondering op bent. In dat geval kan ik niet anders dan jou een leerrijke en boeiende reis in jeZelf toewensen.