Hanneke Videler
|
Type:
|
Paperback
|
|
Uitgever:
|
Atlas
|
|
Gewicht:
|
380 gram
|
|
Aantal Pagina's:
|
272
|
|
ISBN:
|
90-450-1666-4
|
|
ISBN-13:
|
978-90-450-1666-5
|
|
Categorie:
|
Gastronomie
|
|
Richtprijs:
|
€ 19,9
|
Korte Inhoud
Er is verbazingwekkend veel lekkers te vergaren in de Nederlandse natuur, en het is vaak nog gratis ook. Hanneke Videler kookt al jarenlang met ogenschijnlijk ongebruikelijke ingrediënten die in de ons omringende natuur te vinden zijn.
In dit boek legt ze uit hoe we aan die ingrediënten kunnen komen en geeft ze recepten voor de heerlijkste gerechten. Waarom eten we die ganzen die steeds meer schade zouden veroorzaken niet gewoon op? Ze zijn echt heel smakelijk. De muskusrat, alweer zo'n 'schadelijk' dier dat heel goed gegeten kan worden.
Ondanks de strenge regels voor sport- en beroepsvissers kun je betrekkelijk eenvoudig aan vis komen. Allerlei zoetwatervissen komen in het boek aan bod en ook rivierkreeft en wolhandkrab. Aan de kust kun je bij laag water garnalen vissen en onder aan de dijk liggen schelpdieren voor het oprapen. De Japanse oester rukt flink op. Er zijn talloze manieren om hem te bereiden.
De wereldwijde voedselproductie is gebaseerd op een dertigtal plantensoorten, toch zijn er 80.000 eetbare planten. Daarom is er een hoofdstuk gewijd aan planten, vruchten en paddenstoelen, ze zijn hier in Nederland en vlak over de grens makkelijk te vinden. Ten slotte komen insecten, honing en slakken ter tafel.
Om ook in het buitenland over het een en ander te kunnen praten is er een overzicht van de officiële Latijnse namen van de dieren en planten én hun Franse, Engelse en Duitse equivalenten.
Uittreksel
Blz. 7: Van Dale Online beschrijft 'natuur' als volgt: 'dat wat de mens om zich heen ziet als niet door hem gewijzigd'. Een werkelijk ongewijzigde omgeving hebben we niet meer hier in Nederland. De Waddenzee, sinds 2009 Wereld Erfgoed, is waarschijnlijk ons meest natuurlijke gebied, ook al is het vaak genoeg verstoord.
Wij Nederlanders vormen een nijver volk, we hebben zeearmen afgesloten en soms weer brak gemaakt. Onze bossen zijn keurig aangeplant en worden intensief onderhouden. Drooggelegde moerassen worden in het kader van 'natuurherstel' weer nat gemaakt. En om al die 'natuur' in stand te houden laten we er Schotse Hooglanders grazen en Poolse konikpaarden draven en sturen we rasschapen de hei op. Daar lopen ze, dankzij de inzet van de Stichting Zeldzame Huisdierrassen, in grote kudden rond.
Al deze ingrepen hebben geleid tot een prachtig landschap. Dát noemen wij tegenwoordig natuur. En daar is verbazingwekkend veel lekkers te vergaren, en vaak nog gratis ook. Daarom wil dit boek aandacht geven aan het eetbare dat in de Nederlandse natuur voorkomt. Dat zijn wat mij betreft dieren die niet gedomesticeerd en planten die niet gekweekt zijn. Ze kunnen wel zijn geïntroduceerd of 'ontsnapt', waardoor ze een eigen leven zijn gaan leiden in de natuur.
Uiteraard mag niet zomaar alles meegenomen worden. Er zijn veel regels in dit land. In de verschillende hoofdstukken worden bijzonderheden gegeven: er wordt verteld waar je al die eetbare natuur kunt vinden, met tot slot een paar bereidingswijzen.
Omdat het ei er was vóór de kip, is het eerste hoofdstuk gewijd aan eieren. Vervolgens wordt het doen en laten van wild beschreven, te beginnen met de eetbare wilde vogels. Waarom eten we die ganzen niet op, die steeds meer schade zouden veroorzaken? Ze zijn echt heel smakelijk. Voor wild is een jachtvergunning nodig of een jagend vriendje. Je kunt natuurlijk meegaan met een jachtpartij, maar de poelier heeft ook veel te koop! In het hoofdstuk over wilde zoogdieren komt onder meer de muskusrat aan de orde. Weer zo'n 'schadelijk' dier, dat heel goed gegeten kan worden. In België heeft het als waterkonijn op de menukaart gestaan.
Eetbare waterwezens zijn er veel. Zowel sport- als beroepsvissers zijn aan strenge regels gebonden. Uit het zoete water komen in dit boek vissen aan bod, maar ook rivierkreeft en wolhandkrab. De laatste wandelt zelfs over straat tijdens de trek van zoet naar zout water om te paaien.
Dan is er een hoofdstuk over eetbare zaken uit zeewater. Er is natuurlijk van alles te vangen vanaf het strand of tijdens een vaartocht op zee. Bij laag water kun je garnalen vissen, en onder aan de dijk liggen schelpdieren voor het oprapen. De Japanse oester, bijvoorbeeld, rukt flink op, hij koloniseert sommige plekken en er zijn talloze manieren om hem te verwerken.
In 'De (h)eerlijke Keuken' stelt Jurgen Tack dat er keuze is uit 8o 000 eetbare planten, terwijl de wereldwijde voedselproductie gebaseerd is op een dertigtal plantensoorten. Over die eetbare planten, noten, bessen en paddenstoelen is al heel wat geschreven. Toch heb ik er een hoofdstuk aan besteed, omdat ze hier in Nederland en vlak over de grens makkelijk te vinden zijn en erg lekker!
In het laatste hoofdstuk komen slakken, darren en honing aan de orde. En om ook in het ons omringende buitenland over het een en ander te kunnen praten, is er een overzicht van de officiële Latijnse benamingen van de dieren en planten én hun Franse, Engelse en Duitse namen.
Recensie
door
Tsenne Kikke
Nu weet ik niet of dit boek ook aan Belgische Vlamingen is gericht - want, het begint met:"Wij Nederlanders vormen een nijver volk, we hebben... et cetera." Natuurlijk zijn de meeste ingrediënten, die in dit boek worden verwerkt, enkel en allen op Nederlandse bodem en in Nederlandse wateren te vinden, misschien. In elk geval: van koken weet ikzelf weinig af. Van eten en drinken: bijna alles. Om die reden geef ik de bespreking van dit boek liever door aan iemand die het eventueel kan beoordelen.
`t Is even een knop omzetten om je in de, soms bijzondere, ingrediënten van de schrijfster te verplaatsen. Tijdens het lezen van sommige recepten, voelde ik een bepaalde afkeer en gruwel. Toen ik mezelf de vraag stelde waarom ik dat zo voelde, kon ik niet anders antwoorden dan: "Omdat ik het niet ken". Daardoor realiseerde ik mijn hypocriete en vooringenomen opstelling en werd toch even met mijn neus op de feiten werd gedrukt. Tenslotte ben ik een alleseter en spuug ook niet op een lekker "bekend" stukje vlees of vis. Kangoeroe, eend, of kreeft om maar wat te noemen. Ik eet het zonder na te denken.
Rat is ook niet wat er in me opkomt bij een lekker stukje vlees. Ik zou ook niet weten hoe aan een rat te komen. Zelf vangen lijkt me uitgesloten, buiten dat moet je ze dan ook nog eetklaar kunnen maken. Hoe? Dat staat allemaal piekfijn in het boekje beschreven.
Sans rancune wordt beschreven dat men vroeger egels at, en hoe je deze beestjes levend kunt grillen. De kop van een zwijn eet klaar maken; varkenhart of oren in het zuur.? Het staat allemaal beschreven en soms van A tot Z wel te verstaan. Trek in wasbeer uit de oven? Dan moet je dit boek zeker aanschaffen. Als extra tip staat af en toe ook vermeld wat je met de vacht kunt doen.
Hip en trendy is het zeker niet. Bijzonder in de zin van apart is het wel. Dat maakt het boek misschien ook wel vernieuwend.
Wat ik enorm mis in dit boek zijn foto`s van de recepten. Mogelijk loopt het water je dan toch in de mond bij het zien van een heerlijke rattenovenschotel, tenslotte worden hierdoor ook onze smaakpapillen geactiveerd. Buiten dat hadden foto`s een waarde kunnen toevoegen aan de toch een beetje saaie vormgeving. Overigens, niet geheel onbelangrijk, ligt het boek qua afmeting lekker in de hand en is overzichtelijk. Handig is het register om iets terug te zoeken.
De verhaaltjes tussen de recepten bevatten leuke weetjes, zoals het voorspel van de slak, om ze vervolgens te eten; een honingmasker voor de vette huid en het bestrijden van luizen zijn er enkele.
Een culinaire ontdekkingsreis voor diegenen die wel eens iets anders willen dan een doorsnee stukje vlees of vis. Hanneke spreekt over "Happy Meals". Tja. Ik twijfel toch nog enigszins, maar dat komt mogelijk ook door mijn gebrek aan kennis. "Wat een boer niet kent vreet ie niet," is hier wel een beetje van toepassing.
Om even terug te komen op de vraag waarom ik gruwelde bij het lezen van sommige recepten is er nog iets wat me wel tegen blijft staan: Het zelf eetklaar maken. Het verwijderen van ingewanden het uit- of afhangen, hersentjes en nieren spoelen et cetera. Anderzijds moet ik bekennen dat als de slager gefileerde rat, wasbeer zou verkopen, het hier net zo makkelijk de pan of oven zou ingaan als het speklapje of het kippetje. In die zin heeft het boek me wel aan het denken gezet. Uiteindelijk gaat het om Smaak! Probeer je dus niet te laten leiden door gruwel of afkeer; kwestie van toch even een knop omzetten misschien.
Is er vraag naar dit kookboek? Een aanrader? Mogelijk voor de wildliefhebber, de jager, of de echte natuurliefhebber en kenner. Handige tips ook voor als je aan zee woont. Je moet wel weten wat eetbaar is en wat niet, en of het beschermd, dus verboden is, om uit de eetbare natuur te halen en hoe te behandelen. Ook dat staat veelal in het boek. Maar, zou het niet mooi zijn, dat alles wat in het boek staat; wat de natuur schaadt en wordt afgeschoten of wordt gevangen in buizen, ook werkelijk kant-en-klaar te koop zou worden aangeboden? Misschien dat er dergelijk winkels bestaan; ik ken ze niet.
Om even terug te komen op Smaak, met een hoofdletter, omdat het daar toch uiteindelijk om draait, denk ik dat dit kookboek een (welkome) afwisseling kan zijn, mits, en dat is persoonlijk, de ingrediënten kant-en-klaar worden aangeboden. En daar gaat het in dit boek juist niet over.
't Is even wennen zoals gezegd, maar als je probeert een beetje anders te denken, in de vorm van een heerlijke maaltijd met een bijzonder hoofd ingrediënt vol Smaak, dan kan ik me voorstellen dat ook de hobbykok zich wel geroepen voelt. Een kookboek om eens rustig door te lezen. Voor het bakken van een cake of gekookte mosselen schaf je dit boek niet aan. Ze staan er, net als vele andere simpele recepten echter wel in.
In de zes hoofdstukken worden niet alleen recepten beschreven maar lezen we soms ook wat algemene tips. Bij 'Plantaardigheden' miste ik pas echt de foto`s. Eigenlijk had ik de bekende kruidentuin verwacht.
Helaas niets over de alom bekende kruiden maar wel leuke weetjes over onder andere minder bekende eetbare kruiden en bloemen zoals het Maarts viooltje, Vergeet me nietjes, de Meidoornbloesem en de Klaproos waarvan ik dacht dat deze zeer giftig was! Het plukken en eten van paddenstoelen is iets waar ik wel huiverig voor ben en blijf, met of zonder foto.
Hanneke Videler heeft me enigszins wel op andere gedachten gebracht. Mijn gruwel en afkeer zijn omgeslagen in nieuwsgierigheid naar die andere smaken. Zelfs wat eieren betreft. Nee, ik heb nog niets geprobeerd, simpelweg omdat het vinden van de juiste ingrediënten soms lastig is. Misschien moet ik me daar eens in verdiepen.
De eerlijkheid gebied me wel te zeggen dat ik zelf het type van de 'schappen' ben. Weinig tijd en toch lekker willen kokkerellen, dan ligt shoppen meer voor de hand dan door de natuur lopen struinen op zoek naar ingrediënten voor het avondmaal. Toch is er nog veel te ontdekken en dit kookboek is in die zin (voor mij) wel een toevoeging. Nu alleen nog even afwachten waar, of beter gezegd wanneer, de wilde zoogdieren in de schappen liggen. Dat is eigenlijk het enige minpunt van het kookboek, waar Hanneke part nog deel aan heeft.
- Recensie: 'Smulweb Kookboek' recensent Inge Wieringa -
|