ProfielWie ben ikMijn interessesMijn poëzieBerichtenVriendenBeheer

Dossier psychiatrie: Jouw hersenen bepalen wie of wat jij bent - of, denkt te zijn

Ooit de vraag "Wie of wat ben ik?" gesteld.
door Tsenne Kikke - woensdag 29 juli 2020 18:01

Je denkt, dus: je bent. Anders gezegd: je denkt te 'zijn'. Wat 'zijn' inhoudt, is in wezen afhankelijk van het niveau van bewustzijn van de persoon die het tracht te definiëren. Maar, omdat het merendeel van de mensheid zich met hun lichaam identificeert, hoeven we er ditmaal geen extra 'spirituele' waarde aan toe te kennen. Tenslotte zal het hoogstens verbeeldingswerelden in gang zetten. Laten we het over dit laatste even hebben...

Zo kan de inhoud van het brein mensen op vreemde gedachten brengen, waaronder: ervan overtuigd zijn dat men in een vreemd lichaam rondloopt. Sommigen zijn zich ervan bewust, anderen niet. Neem bijvoorbeeld mensen die denken dat ze Napoleon, Alexander de Grote zijn, of denken dat ze zichzelf in een weerwolf kunnen veranderen.

Breng anderzijds een persoon met een gezond brein onder hypnose en suggereer dat hij een kip is: binnen de minuut zal hij er zich al kakelend naar gedragen. Dus oppassen meneer, dat je jouw partner niet 'Domme kip' of 'Stom kieken' noemt, opdat ze er zich daarna niet naar gedraagt...

In elk geval overkwam dit gisteren een Belgische 54-jarige vrouw, 24 uur lang. Haar naam doet er niet toe. Ze leed aan zoantropie; een aandoening, waarbij men denkt dat men het één of andere dier is.

Die vrouw vertoonde alle kenmerken van een kip: ze blies haar wangen op, tokkelde, kakelde en kraaide ook als een haan. Bovendien was ze gedesoriënteerd en hyperactief. Ze zei dat ze rond 4 uur 's morgens op blote voeten door de straat was afgedwaald, met haar kamerjas aan. Het was haar broer die haar veel later al kakelend als een kip en dan kraaiend als een haan in haar eigen tuin aantrof.

Waarschijnlijk leed ze aan de een of andere vorm van depressie; een depressie, waarmee ze zich vergroeide. De vrouw kreeg medicijnen en werd opgenomen in een psychiatrische afdeling. "Een algemeen gevoel van onwel zijn was bij haar al enkele dagen aanwezig, evenals een vreemd gevoel in de ledematen, alsof die niet meer bij haar lichaam pasten en oncontroleerbaar begonnen te flappen. De patiënte gaf uiting aan de gedachte dat ze een kip was en was ervan overtuigd dat men haar had vergeten op te voeden,“ verklaarde een arts. "Ze herinnerde zich de gedachten aan een kip, maar niet het gedrag dat ze daarbij vertoonde. Zijzelf vond het een beschamende ervaring. ”

Zoantropie

Uit het Bijbelboek Daniël kennen we de Babylonische koning Nebukadnezar II (c. 630-562 voor Chr.) die zijn verstand verloor en vervolgens zeven jaar in de wildernis doorbracht, waar hij gras at ‘als een rund’.

Tussen 1850 en 2012 zijn wereldwijd slechts 56 van dit soort ziektegevallen beschreven, waarvan 34 mannelijke en 22 vrouwelijke patiënten. Met andere woorden: bij de meesten ervan gebeurde die gedetailleerde beschrijvingen niet.

De dieren, die bij die patiënten aan bod kwamen, waren een hond, leeuw, tijger, hyena, haai, krokodil, kikker, rund, kat, gans, neushoorn, konijn, paard, slang, vogel, wild zwijn, woestijnrat en een bij. Wel waren er zes gevallen bij waarvan de diersoorten niet konden worden gespecifieerd. Ten slotte werden twee gevallen gemeld van multipele klinische zoantropie, waarbij de ene patiënt zich afwisselend een hond en een stier voelde en de tweede een wolf, hond, kat en paard. De duur van de symptomen varieerde van een uur tot enkele tientallen jaren.

De klinische diagnose was bij 25% een stoornis uit het schizofrene spectrum, bij 23,2% een psychotische depressie, bij 19,6% een bipolaire stoornis, bij 12,5% een psychotische stoornis NAO en bij 19,7% een andere stoornis, variërend van een organisch psychosyndroom tot alcoholintoxicatie, dementie, obsessieve-compulsieve stoornis, depersonalisatiestoornis, hysterie en psychopathie. In één enkel geval werd een samenhang met cannabisgebruik gemeld.

In plaats van zoantropie kan men de term lycantropie gebruiken. In Frankrijk, bijvoorbeeld, bereikte het geloof in weerwolven een hoogtepunt ten tijde van de Inquisitie. Tussen 1520 en 1630 alleen al werden daar 30.000 mensen veroordeeld wegens vermeende lycantropie en stierven velen van hen een extreem pijnlijke dood door marteling en executie. Een belangrijk verschil tussen dit endemische geloof in het bestaan van weerwolven en de klinische lycantropie is dat degenen die ervan werden beschuldigd een weerwolf te zijn dit niet noodzakelijk ook zelf hoefden te geloven.

Dat aberrante somatosensorische sensaties het lichaamsschema en het gevoel van lichamelijke existentie op een dergelijke fundamentele wijze kunnen aantasten, blijkt overigens ook uit tal van psychopathologische en experimenteel opgewekte verschijnselen. De buitenlichamelijke ervaring is een bekende en relatief veelvoorkomende hallucinatoire beleving waarbij de patiënt het gevoel heeft ‘uit te treden’ en van boven af neer te kijken op het eigen lichaam. Daarbij verandert het gevoel van lichamelijke identiteit weliswaar niet, maar verplaatst dit zich naar een punt buiten het eigen lichaam.

Hetzelfde kan optreden bij heautoscopie, het zien van een of meer gehallucineerde personen met wie de patiënt zich identificeert en wiens standpunt hij intermitterend kan innemen. De heautoscopische hallucinatie kan wél variëren: het gehallucineerde 'evenbeeld', ook wel 'dubbelganger' genoemd, kan partieel of compleet zijn, afhankelijk van de geprojecteerde lichaams-schemacomponenten.

Beide typen van autoscopische verschijnselen worden in verband gebracht met structurele en/of functionele afwijkingen in het temporo-pariëto-occipitale overgangsgebied van de hersenen.

Experimenteel onderzoek met behulp van een rubberen hand heeft laten zien dat het gevoel van ‘zelf’ of 'embodiment' zich ook kan verplaatsen naar objecten. Bij dit experiment legt de proefpersoon de hand op tafel, waarna deze aan het zicht wordt onttrokken. In plaats daarvan wordt een rubberen hand getoond, die vlak naast de eigen hand ligt. Wanneer de echte en de rubberen hand eerst gelijktijdig worden aangeraakt en daarna alleen de rubberen hand, ervaart de proefpersoon dit alsof de eigen hand wordt aangeraakt.

De ontdekking van deze rubber hand illusie heeft geleid tot tal van nieuwe experimenten, met soms spectaculaire resultaten. Zo blijken 'full body illusions' te kunnen worden opgewekt door proefpersonen voor een computerscherm te plaatsen waarop zij zichzelf van achteren kunnen zien. Wanneer hun rug wordt aangeraakt, zien zij dit op het scherm voor zich en blijken zij de aanraking ook te kunnen voelen wanneer in het beeld een virtuele hand wordt getoond die hen schijnbaar aanraakt, zonder dat dit in werkelijkheid gebeurt. Zij blijken zich in toenemende mate te identificeren met het lichaam dat zij op het scherm voor zich zien. Petkova en Ehrsson noemden dit op basis van nog verder gaande experimenten 'body swapping'.

Zoals uit deze voorbeelden blijkt, maar ook uit gevallen van body dismorphic disorder, fantoomledematen en boventallige fantoomledematen (supernumerary phantom limbs, waarbij de patiënt het gevoel heeft een arm of een been teveel te hebben) hoeft het lichaamsschema lang niet altijd samen te vallen met het objectiveerbare lichaam. Maar het sterkste voorbeeld blijft de eerder genoemde groep van coenesthesiopathieën, waarbij het gehele lichaam als afwezig kan worden ervaren (acoenesthesiopathie, acenesthesie of totale asomatognosie), als ten dele afwezig (hypo-coenesthesiopathie), als sterk veranderd van karakter (paracoenesthesiopathie), of als sterk geprononceerd (hypercoenesthesiopathie).

Dat dergelijke drastische veranderingen kunnen optreden in de beleving van het eigen lichaam – en daarmee in het gevoel van persoonlijke identiteit – is niet zo verwonderlijk wanneer wij bedenken dat de waarneming van ons eigen lichaam afhankelijk is van representaties van het lichaamsschema, die net als de representatie van de buitenwereld wordt gereguleerd door het thalamocorticale systeem. In tegenstelling tot de naïef-realistische opvatting dat waarnemen een proces is van ‘afbeelden’ of ‘kopiëren’ van datgene wat in de werkelijkheid ‘gegeven’ is, gaan hedendaagse neurowetenschappelijke modellen uit van een continu proces in het thalamocorticale systeem, waar – mogelijk met gammaoscillaties – actief percepten worden gegenereerd, inclusief die welke betrekking hebben op het eigen lichaam.

Voor het wetenschappelijk onderzoek naar representaties van het lichaamsschema, embodiment en de sense of self lijkt de klinische zoantropie een symptoomcomplex te zijn dat unieke mogelijkheden biedt om verder inzicht te verwerven in de wijze waarop netwerken in het brein het aantal vrijheidsgraden kunnen reguleren om het lichaamsschema meer of juist minder in overeenstemming te brengen met het objectiveerbare lichaam.

Conclusie

Klinische zoantropie is een zeldzame monothematische waan, maar deze lijkt minder zeldzaam te zijn dan de literatuur doet vermoeden. Uitgaand van de these dat stoornissen uit deze groep kunnen berusten op veranderingen in de coenesthesie, oftewel het gevoel van lichamelijke existentie, verdient het dan ook aanbeveling om in de klinische praktijk alerter te zijn op het vóórkomen van dit symptoomcomplex, in voorkomende gevallen aanvullend somatisch onderzoek te verrichten - inclusief een eeg en beeldvorming van het brein - en een behandeling te bieden die in overeenstemming is met de bevindingen.

Bron: Tijdschrift voor psychiatrie

"Vind mensen, die in zichzelf zowel de motivatie als de aangeboren drijfveer hebben om aan hun Innerlijke Zelf te werken, en we zullen hen gidsen."

- DIMschool vzw, gespecialiseerd in Zelfkennis, zijnde: het kennen van het Zelf -

(Interesse?... Laat je niet door jouw ego tegenhouden, indien jij je innerlijk geroepen voelt!)

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

En?... Voel je je geroepen om deze Spiritualia website te sponsoren, opdat we online blijven?

Het kan al vanaf 1 euro. Meer info, of interesse?.... Klik op deze link voor meer info.

- Indien je een zelfstandige bent, kan je jezelf gratis via Zoek&Vind aanmelden.

- Ook doe je ons een groot plezier door naar onze webshop te gaan en er iets aan te kopen, waaronder:

Archetypen vragenlijst
Boeken (sterk afgeprijst)
Kristallen schedels
Pendels
Purperen plaatjes
Wierook & Benodigdheden

En.., voor de 'Zoekers naar hun Innerlijke Waarheid' is er Eclecticus!

Commentaar


Wees de eerste om te reageren!

Reageer


Opgelet: momenteel ben je niet ingelogd. Om onder jouw eigen naam te posten kun je hier inloggen.

Mijn naam:    
Mijn e-mail adres:    
Mijn commentaar:
Verificatie:
Typ de code hierboven in:
 


School voor ontwikkeling van De Innerlijke Mens


Adverteer op Spiritualia
Adverteren
Zoek&Vind
Meer
Spiritualia
Contact
Copyright © 2008-2024 Spiritualia. Alle rechten voorbehouden. | Privacy Statement | Gedragscode | Algemene Voorwaarden | Auteursrecht