Een jaar na de ontdekking van zijn doorgang langs de aarde blijft het interstellaire object 1I/2017 U1, of ‘Oumuamua', dat op 20 oktober 2017 dankzij een telescoop werd ontdekt, de wetenschappelijke wereld beroeren. Op een afstand van 24 miljoen kilometer van onze aarde bewoog het object zich toen met een snelheid van 44 kilometer per seconde, zijnde: 160.000 km/uur.
Hoogstwaarschijnlijk is het een rotsblok met een middellijn van circa 150 meter, naar schatting minstens 400 meter lang zijn, en rond de 300.000 jaar oud. Uit onderzoek uit 2018 bleek dat het waarschijnlijk een komeet is, en geen planetoïde.
.
Toen het stof van de ontdekking in oktober 2017 was gaan liggen, besloten de betrokken astronomen dat ‘Oumuamua – Hawaiaans voor boodschapper die van ver komt – wel degelijk een komeet moest zijn, al bleef zijn vreemde traject onverklaarbaar. Vorige maand publiceerden Amerikaanse astrofysici een nieuwe hypothese: ‘Oumuamua is een door zonlicht aangedreven object dat misschien het eerste bewijs is van een buitenaardse technologie in ons zonnestelsel. Ze hadden de paper al op 8 november op het open acces platform Arxiv.org gepost, waar het bericht eerst door bloggers, en nadien via twitter gretig werd verspreid. Er volgden vooral negatieve commentaren.
De hoofdauteur is niet de eerste de beste, namelijk: Abraham Loeb, Harvard-professor astronomie, oprichter van het 'Black Hole Initiative', en voorzitter van de adviesraad van 'Breakthrough Starhot'. Eos sprak met hem op de Falling Walls-conferentie in Berlijn.
Hoe bizar is het object ‘Oumuamua eigenlijk?
Loeb: "Het is het eerste object uit een ander zonnestelsel dat we vanaf de aarde detecteerden. Het is zoals een buitenlandse gast die aan je dis aanschuift. Door die gast te bestuderen en te doorgronden leer je het andere land beter kennen zonder dat je een vliegtuigticket moet kopen om ter plaats te gaan. Van Oumuamua hebben we jammer genoeg geen beeld. Maar terwijl het object roteert, krijg je de variatie in de hoeveelheid weerkaatsend zonlicht te zien. Hier was de variatie in helderheid erg hoog, veel meer dan je bij kometen of asteroïden kan verwachten. Berekeningen laten zien dat het object vijf keer zo lang is als het breed is, bij asteroïden in ons zonnestelsel treffen we maximum factor 3 aan.
De beweging van het object lijkt te suggereren dat het afkomstig is uit wat astronomen de 'Local Standard of Rest' noemen, een punt in de melkweg dat een snelheid heeft die gelijk is aan de gemiddelde snelheid van de sterren in de buurt van de zon. Dat vormt eigenlijk een perfecte camouflage. Als je niet tot een bepaalde ster wil behoren, dan bevind je je best in dat referentiekader. Slechts een op de 500 sterren beweegt er net zo traag.
Tot slot lijkt Oumuamua een koud object, een goede reflector, maar geen goede opslorper van zonlicht. Het meest intrigerende is, dat zijn traject afwijkt van wat je zou verwachten op basis van de zwaartekracht van de zon. Er lijkt een extra kracht te zijn die erop inwerkt. Bij kometen kennen we zo’n kracht. De verdamping van ijs op het oppervlak stuwt kometen voort. Maar bij Oumuamua zien we geen komeetstaart.
Waar kan die extra kracht dan vandaan komen?
Loeb: "Ik denk dat zonlicht het object voortdrijft. Om effectief te zijn, moet het dun zijn. Minder dan een millimeter dik, en ten minste 20 meter in omvang. Het is precies een zeil. Net zoals de wind een zeilboot vooruit duwt, kan lichtreflectie zogenaamde lichtzeilen voortstuwen. Deze technologie bestuderen we hier op aarde om de ruimte te exploreren. Je hoeft dan geen brandstof mee te voeren. Bij conventionele raketten verhindert de brandstof dat je hoge snelheden kan bereiken. Lichtzeilen gebruiken enkel licht en kunnen in principe de lichtsnelheid bereiken. Dat is ook de technologie die Starshot vooropstelt. Ik ben adviseur van dat project en het inspireerde me om in deze richting te denken.
Als Oumuamua een lichtzeil is, dan kun je je afvragen of het kunstmatig is gemaakt. Kan het een 'message in a bottle' van een andere beschaving zijn? Het is alsof je naar het strand gaat en kijkt naar de schelpen die aanspoelen. Die getuigen allemaal over hun verschillende, natuurlijke afkomst. Maar af en toe vind je een plastic fles en die heeft een andere, artificiële oorsprong."
Hoe zeker bent u van deze controversiële hypothese?
Loeb: "Als wetenschapper heb ik niets liever dan bewijs. Ik zou blij zijn als we beelden hadden van dit object. Als het eruit zou zien als een stuk rots, dan hoefde ik deze paper niet te schrijven. Maar dan nog zou je die extra kracht moeten verklaren. Misschien hebben astronomen, die de data verzameld hebben, zich vergist, dat is altijd mogelijk. Ik baseer me op hun analyses. Maar ze zijn wel gereputeerd en hun resultaten verschenen in Nature.
Er zijn twee manieren om meer informatie te krijgen. Ofwel gaan we op jacht naar dit object, maar daarvoor beweegt het te snel. Van Spoetnik tot en met New Horizons zijn onze raketten niet sneller geworden. Maar misschien beschikken we binnen twee decennia wel over de technologie. Dat is niet te laat, want dit object heeft duizenden jaren nodig om doorheen het zonnestelsel te raken. In het andere geval zoeken we andere objecten van dezelfde klasse. Binnen een paar jaar is de Large Synoptic Survey Telescope klaar, die veel gevoeliger is. Mensen vragen me hoe groot de kans is dat ‘Oumuamua een artificieel voorwerp is. Ik weet het niet, en ik zeg dan dat alles op bewijs en meer data moet rusten. Niet op de vele vooroordelen die de afgelopen dagen de ronde deden."
De kritiek was niet min.
Loeb: "Wetenschappers moeten bewijzen zoeken, en niet op voorhand alle afwijkende meningen veroordelen. We kunnen leren uit de geschiedenis van de wetenschap. Mensen waren er lang stellig van overtuigd dat de zon rond de aarde draaide. Maar het was verkeerd. Galilei heeft daarvoor huisarrest gekregen. Hij zei dat de welgevormde opinie van één persoon meer waard is dan de authoriteit van duizenden, waarmee hij de kerk bedoelde.
Het is niet verboden om over buitenaardse beschavingen na te denken. Het is een kwestie van bescheidenheid. Wie beweert dat we uniek zijn, de enigen in het universum, stelt zich arrogant op. Een kwart van de sterren in de melkweg hebben planeten die op de aarde lijken, en waar de voorwaarden voor leven aanwezig zijn. Je dobbelt, en de kans dat je elders leven aantreft, microbieel of zelfs intelligent, is vrij groot."
Waarom blijft het dan zo stil in het universum?
Loeb: "Volgens mij zijn intelligente beschavingen korte levens beschoren. Technologie groeit exponentieel, ook bij ons. Ik rij met een auto vol gadgets die drie jaar geleden nog niet bestonden. In een paar decennia kan technologie een beschaving vernietigen. Mogelijk gedragen ze zich zoals wij, en geven ze niet om hun planeet of om elkaar. We zouden op zoek moeten gaan naar resten van dode beschavingen. Een soort ruimtearcheologie bedrijven."
Is uw hypothese over ‘Oumuamua als lichtzeil niet een manier om aandacht en geld te genereren voor het Starshot-project, dat toevallig dezelfde technologie propageert?
Loeb: "Ik publiceer ongeveer veertig artikelen per jaar, en met deze heb ik gedaan wat ik altijd doe, namelijk na acceptatie in het online archief 'Arxiv.org' plaatsen. Als dit een publiciteitsstunt moest worden, dan zijn we zeer incompetent. Dan hadden we beter de geijkte weg gevolgd, namelijk publicatie voorbereiden, persbericht onder embargo, advertenties uitsturen, en gecoördineerd het nieuws loslaten. De 'Breakthrough Initiatives', die Starshot betaalt, was niet betrokken en stuurde geen persbericht uit. Ik ben enkel de auteur van een paper die veel aandacht kreeg. Ik had het niet verwacht, en ook niet gewenst. Ik heb die aandacht niet nodig."
Kan 'Starshot' zijn doel niet veranderen, en in plaats van Alpha Centauri zijn pijlen richten op ‘Oumuamua?
Loeb: "Als we nu al over de Starshot-lichtzeilen zouden beschikken, dan zeker. Daarmee kunnen we Pluto in een paar dagen bereiken in plaats van de 9,5 jaar die 'New Horizons' nodig had. We zouden het object in enkele minuten te pakken hebben. Voorlopig hebben we niks beter dan raketten. Het is logischer om te veronderstellen dat Oumuamua een van de vele objecten is en gewoon te wachten op de volgende."
Gaat deze controverse uw carrière schaden?
Loeb: "Als ik iets weird zie, dan wil ik erover praten en niet wachten tot alles kant-en-klaar is. Wetenschappers moeten veel meer communiceren met het publiek, zeker nu populisten ons willen doen geloven dat er overal informatie achtergehouden wordt. Wetenschap is een leerproces. In het begin heb je weinig informatie, maar gaandeweg ontwikkel je ideeën die je test, en uiteindelijk kom je met een oplossing. Ik volg in deze de stelregel van Sherlock Homes: 'Als je het onmogelijke hebt uitgesloten, moet alles wat overblijft, hoe onwaarschijnlijk ook, de waarheid zijn'.
"Als wetenschapper spiegel ik mij aan kinderlijke nieuwsgierigheid. Kinderen vragen dingen zonder rekening te houden met de mening van anderen, ze willen gewoon het antwoord weten. Sommige van mijn collega’s schuwen populaire onderwerpen, maar ik vind dat we moeten ingaan op vragen die het grote publiek interesseren. De zoektocht naar primitief of intelligent leven is zo’n onderwerp. Voor het overige wil ik vooral onafhankelijk mijn onderzoek voeren. Ik heb lak aan wat anderen denken."
Bron: Eos Wetenschap & Wikipedia
Nawoord
De meeste wetenschappers en astronomen zijn van mening dat het niets te maken heeft met een buitenaardse beschaving, hetgeen anderen dan weer niet mogen verhinderen om er speciaal onderzoek naar te verrichten, voegden ze eraan toe.
Ja!... Spiritualia is er speciaal voor jou; dit, dankzij enkele sponsors!
Maar, er is nog immer nood aan meerdere sponsors - vooral, omdat 2019 voor de deur staat. Niet enkel en alleen om de zware kosten van deze website te helpen dragen, maar vooral om met-ter-tijd een budget te vergaren waardoor de website naar buiten toe beter kan worden gepromoot, en dus nog een véél groter publiek zal kunnen aantrekken, inclusief meerdere interessante vrijwillige bloggers, misschien. En, sponsoren kan al vanaf 1 euro - maar, hoe meer nulletjes achter het cijfer hoe beter! :-) Meer info, of interesse?.... Klik op deze link.
Indien je een zelfstandige bent, kan je jezelf via Zoek&Vind aanmelden. En jawel: als je geen behoefte hebt aan klandezie of naambekendheid kan het natuurlijk ook volledig gratis, zolang deze website blijft bestaan. Denk daarbij: "Dankzij die enkele sponsors..." :-)