Professor Robbert Dijkgraaf gaf, in het kader van de DWDD University, op vrijdagavond 16 november opnieuw een live hoorcollege op Nederland 3.
Naar zijn eerste college over ‘De Oerknal’ - lees het vorige nieuwsbericht - keken ruim 1 miljoen kijkers. Deze keer neemt professor Dijkgraaf ons mee op een reis naar de microkosmos onder de titel ‘Het Allerkleinste’.
Vanaf de Westergasfabriek in Amsterdam, tevens de thuislocatie van DWDD, richtte Dijkgraaf zich vijftig minutenlang tot honderden belangstellenden en uiteraard de televisiekijker. Hij bespreekt de voortschrijdende kennis over het allerkleinste.
Wat zijn de bouwstenen waaruit alles, ook wijzelf zijn gemaakt? Wat zijn de grootse consequenties van deze ontdekkingen? Aan de hand van spectaculaire animaties, een maquette van een cel en een onvervalst ‘quantum theater’, gaat Dijkgraaf op zoek naar de basis van alles.
Robbert Dijkgraaf: ”Ik kom graag over de wereld van het allerkleinste praten. De reis naar de microkosmos is even spannend als die naar de macrokosmos. Bij de oerknal, de oorsprong van alles, zoomden we uit tot het allergrootste: het heelal zelf. In dit college zoomen we in tot allerkleinste deeltjes: van het net ontdekte Higgs-boson tot de snaartheorie.”
De snaartheorie is geen gemakkelijjk onderwerp. Wat houdt het - volgens Dijkgraaf, precies in? ...
De snaartheorie is de belangrijkste kandidaat voor een beschrijving van alle deeltjes en alle krachten in de natuur, inclusief de allerkleinste en allergrootste structuren in het heelal. De twee grote natuurkundige theorieën van de twintigste eeuw komen hier samen: de wetten van de quantummechanica, die de elementaire deeltjes regeren, en Einsteins relativiteitstheorie, die de zwaartekracht en de kosmos beschrijft in termen van de kromming van ruimte en tijd.
Snaartheorie werkt niet met puntvormige deeltjes zoals elektronen of quarks, maar met een soort mini-elastiekjes die op allerlei wijzen kunnen trillen. Alle verschillende elementaire deeltjes om ons heen zouden dan ontstaan als de trillingen van één enkele snaar, zoals de boventonen van een vioolsnaar. Op deze wijze is het mogelijk ook de zwaartekracht volgens de wetten van de kwantummechanica te beschrijven, iets dat volgens de huidige natuurwetten niet kan. Met dat uitgangspunt kan snaartheorie bijvoorbeeld extreem zware én erg kleine objecten beschrijven, zoals zwarte gaten en het heelal vlak na de oerknal.