Hoofdredacteur Wouter Verschelden heeft in de krant 'De Morgen' beloofd nooit meer het woord 'allochtoon' te gebruiken...
Op de voorpagina van zijn krant legde hij uit waarom zijn krant het woord van zijn pagina's weert: "We moeten erkennen dat 'allochtoon' een handige manier is om een belangrijke minderheid in ons land, en zeker in onze steden, te duiden. Zelfs zo handig dat het een linguïstisch uniek fenomeen is: in het Engels en Frans bestaat de terminologie gewoonweg niet. Niet dat Frankrijk of Groot-Brittannië geen grote samenlevingsproblemen hebben met hun etno-religieuze minderheden, alleen wordt de groep nooit als één geheel onder hetzelfde afdak benoemd."
"En zo komen we tot de kernvraag: kun je per definitie aan goede journalistiek doen met 'allochtoon' als term in de berichtgeving? Goed beseffende dat het stigmatiserend en uitsluitend werkt. Met een bovendien veel te vage definiëring van het woord in dagelijks gebruik. Is handigheid geen excuus voor een simplistisch, veel te ongenuanceerde labeling van een groep mensen?"
Zal het woord dan nooit meer op de pagina's staan? "Neen, als we iemand interviewen en die zegt dat hij zichzelf als 'allochtoon' beschouwt, dan gaan we ook geen bliep in de plaats schrijven. We gaan mensen hun woorden niet aanpassen. Maar onze journalisten zullen in hun woorden het woord niet langer opschrijven."
Het woord allochtoon is uit het Oudgrieks afgeleid en betekent letterlijk 'van een andere aarde/gebied'. Tegenover het begrip allochtoon staat de term autochtoon, dat letterlijk: 'uit hetzelfde gebied/grond' betekent.
Vroeger gebruikte men voor berichtgeving het woord ‘immigranten’ - maar, vanwege het vaak criminele aspect werd dit vervangen door ‘vreemdelingen’. Na een tijdje riep dit woord beelden op van rellen, geweld en overvallen en werd het vervangen door ‘allochtonen’. Maar nu dus ook geen allochtonen meer voor 'De Morgen'.
Volgens Wouter Verschelden: omdat het een ‘uitsluitend’ woord is. “Het is een containerbegrip, waar een niet gelimiteerd aantal kwalificaties in passen. Moslim, laagopgeleid, kansarm, Noord-Afrikaan. Een Iraniër is zeker geen Arabier, maar ons buikgevoel zegt dat we hem als een allochtoon zien. Een Filippijn is al een twijfelgeval. Een Chinees is dat niet: dat is een Chinees en geen allochtoon.”
Hoe het dan wel moet volgens Wouter Verschelden? Op Radio 1 legde men hem een kleine ‘test’ voor: ‘Eén op zes Duitsers is allochtoon’ wordt: ‘Eén op zes Duitsers heeft zijn roots in een ander land’.
‘Oudere werknemers en allochtonen hebben het moeilijker’ wordt: ‘Oudere werknemers en mensen die hun wortels in een ander land hebben, hebben het moeilijker’.
En wat is een Belg? Op Knack.be konden we daar vandaag het volgende over lezen ...
Honderd jaar geleden schreef de Waalse socialist Jules Destrée zijn beruchte open brief aan koning Albert I, waarin hij de koning zijn 'grote en verschrikkelijke waarheid' mededeelde, namelijk 'er zijn geen Belgen'.
'In België zijn er Walen en Vlamingen, er zijn geen Belgen' - het komt uit de beruchte Brief aan de koning over de breuk tussen Wallonië en Vlaanderen van Jules Destrée, die op 15 augustus 1912 werd gepubliceerd in de Revue de Belgique.
Bij uitgeverij Pelckmans verschijnt eindelijk een hedendaagse Nederlandse vertaling van Destrées brief aan de koning, voorafgegaan door een uitgebreide toelichting van Knack-directeur Rik Van Cauwelaert, die zijn licht laat schijnen over het belang van de brief en de impact ervan op het Waalse socialisme, en over het leven van de briljante advocaat en socialistische volksvertegenwoordiger.
Destrée verwoordde in een fraai opgebouwd betoog een gevoel van onbehagen dat onder steeds meer Walen leefde. Als socialistisch volksvertegenwoordiger had hij weliswaar de Gelijkheidswet van 1898 mee goedgekeurd, waardoor het Frans en het Nederlands in officiële bekendmakingen en wettelijke handelingen op voet van gelijkheid moesten worden behandeld. Maar de steeds verdergaande eisen van de Vlaamse katholieke meerderheid binnen België begonnen de Walen angst in te boezemen. Destrée eiste daarom de administratieve scheiding. Hij kon leven met een tweetalig Vlaanderen, maar 'de dag dat het Frans uit Vlaanderen wordt gebannen, zullen wij er ons als vreemdelingen voelen'.
De centrale gedachte in het betoog van Destrée luidt: 'Ils nous ont pris la Flandre', door essayist Marc Vanfraechem, de dienstdoende vertaler, vertaald als 'zij hebben ons Vlaanderen ontnomen'. Zij, dat zijn de Vlamingen. 'Ik had ook "ontstolen" kunnen schrijven,' aldus Vanfraechem, 'maar dat vond ik toch te brutaal.' De Vlaamse Beweging heeft de Walen volgens Destrée behalve Vlaanderen en de taal ook kunstenaars, openbare ambten, een gevoel van veiligheid en geld ontnomen.
De volledige brief van Destrée, 'een meesterwerk van politieke welsprekendheid', aldus Rik Van Cauwelaert, begint met een bevlogen lofzang op België, gevolgd door een veel zakelijker betoog, waarin Destrée zijn bezorgdheid uit over de achterstelling van Wallonië binnen België en de bestuurlijke scheiding bepleit, juist om België te kunnen handhaven.
Koning Albert I was onder de indruk van de literaire kwaliteiten van de tekst, en vond ook de inhoud ervan kennelijk niet geheel onzinnig. Aan zijn vertrouwensman Jules Ingenbleek schreef hij: 'Al wat hij zegt is juist. Maar het is niet minder waar dat de administratieve scheiding een kwaad is dat meer ongemakken en gevaren met zich mee zal brengen dan de huidige situatie.' 'En toch,' schrijft Van Cauwelaert, 'met de publicatie van Destrées brief was de geest voorgoed uit de fles.'"
