ProfielWie ben ikMijn interessesMijn poëzieBerichtenVriendenBeheer

Christologie: de leer over de persoon Jezus

Tsenne Kikke Auteur
Tsenne Kikke

Geplaatst op
dinsdag 26 juni 2012 6:35

Christologie is het onderdeel van de christelijke theologie dat bestudeert en definieert wie Jezus Christus was en is. Men is meestal minder geïnteresseerd in de details van zijn leven, maar meer in wie hij was, in zijn incarnatie en in de belangrijke gebeurtenissen in zijn leven, zoals zijn geboorte, dood en opstanding.

Belangrijke onderwerpen in de christologie zijn:

- De menselijke en goddelijke natuur van Jezus (dogma van Chalcedon, 451).

- De vraag van Lessing: hoe kan de historische persoon Jezus, universele betekenis hebben voor alle tijden en alle culturen?

- De vraag van Reimarus: kunnen wij de historische Jezus eigenlijk wel kennen, of is zijn historische persoon voorgoed verdwenen achter de Christusverkondiging?

- Hoe kan Jezus' lijden, dood en verrijzenis heil en verlossing betekenen voor mensen vandaag.

- De christologie kan zich ook bezighouden met vragen die de drie-eenheid betreffen. Zij kan zich ook buigen over hetgeen Christus al dan niet voor de mensheid heeft betekend.

- Er zijn bijna zoveel christologische leerstellingen als er varianten zijn binnen het christendom. Bepaalde theorieën hebben geleid tot beschuldigingen van ketterij en tot religieuze vervolging. In veel gevallen is de 'eigen' christologie het enige wat een sekte onderscheidt van de rest van het christendom. Een sekte krijgt dan vaak ook de naam van zijn christologie.

De meeste van deze theorieën gaan over het geloven of niet geloven in de goddelijke, de menselijke natuur of beide naturen in Jezus. Hoe deze twee naturen zich verhouden en hoe ze elkaar beïnvloeden wordt eveneens bestudeerd.

Al deze theorieën worden hier vereenvoudigd weergegeven.

De eerste onenigheid binnen het christendom ging er waarschijnlijk over of Jezus God was. Een aantal vroege christenen geloofden niet dat Jezus goddelijk was, maar eenvoudigweg de menselijke Messias, die in het Oude Testament voorzegd was. Het opnemen van de genealogieën van Jezus Christus in Matteüs 1:1-17 en Lucas 3:23-38 is een verklaring voor dit uitgangspunt. Een alternatieve uitleg is dat de genealogieën ontstaan zijn als reactie op de gnostische christelijke doctrines die stelden dat Jezus slechts de illusie van een menselijk lichaam zou hebben aangenomen en dus geen voorouders zou gehad hebben. Het geloof dat Jezus alleen maar menselijk was, werd bestreden door kerkleiders als Paulus en werd uiteindelijk alleen nog aangehangen door sekten die spoedig door de orthodoxe Kerk overvleugeld zouden worden, zoals de Ebionieten en  -volgens Hiëronymus - de Nazarenen.

Een andere theorie is die van een minder goddelijke Jezus. Het op het neoplatonisme gebaseerde Arianisme leert dat Christus een schepsel was en dus niet gelijk aan God. Volgens Arius was de Logos niet gelijk aan God maar geschapen en sloop deze Logos in de gestalte van Jezus. Een ontmoeting met God in de persoon van Jezus is daarom bij Arius onmogelijk. Voor zover Arius spreekt over Jezus als Gods Zoon, gaat het om een metafoor. De kloof tussen God en de mens wordt niet in Christus overbrugd. De controversen die hierdoor ontstonden leidden tot het bijeenroepen van het Concilie van Nicaea waar de geloofsbelijdenis werd aanvaard.

Het Nestorianisme stelde dat de goddelijke natuur en de menselijke natuur hetzelfde lichaam deelden maar toch bleven. Het beschouwde Maria als de moeder van de mens Jezus. De discussies hieromtrent werden gevoerd tijdens het concilie van Efeze.

Bron: Wikipedia

Een volgende theorie claimde dat Jezus volledig goddelijk was, maar niet geheel menselijk. De strikt monofysitische opvatting houdt in, dat de menselijke natuur van Christus werd opgelost of verteerd door het Goddelijke aspect. Daarnaast was er de miofysiete opvatting, dat Christus bestaat als een hybride godmenselijke natuur, tegelijkertijd menselijk én goddelijk, iets unieks in het universum. Het verschil met de conciliechristologie ligt dan alleen nog maar in de 'vermenging' van beide naturen in Christus. Het monofysitisme en het daarvan afgeleide monotheletisme en mono-energisme hebben geleid tot het aanvaarden door de orthodoxe kerk van de Chalcedonische christologische visie.

Andere controverses betroffen deze rond het Docetisme en het Adoptianisme. Het standpunt van de Adoptionisten is dat Jezus slechts als mens werd geboren, maar Gods zoon werd door adoptie toen hij werd gedoopt in de Jordaan, terwijl het Psilanthropisme vertelt dat Jezus letterlijk slechts mens was en op geen enkele manier goddelijk.

Het gezichtspunt van de Docetisten is, dat Christus nooit volledig menselijk was, maar slechts menselijk leek. Semi-docetisme ontkent de menselijkheid slechts gedeeltelijk, meestal door te stellen dat Jezus ongevoelig was voor verleidingen of andere menselijke zwakheden zoals honger, vermoeidheid of angst voor de dood.

Een van de doctrines die diepgaand handelt over de natuur van Jezus tijdens zijn verblijf op aarde is Kenosis.

De Chalcedonische leer wordt samengevat in de Geloofsbelijdenis van Chalcedon. Deze houdt in dat Christus twee naturen heeft, een goddelijke en een menselijke, die samenkomen in de ene persoon van Jezus Christus zonder dat elk van de twee naturen iets van hun eigenschappen of uniciteiten verliezen, maar ook zonder enige mogelijkheid ze van elkaar te scheiden. Deze geloofsbelijdenis werd aangenomen op het Concilie van Chalcedon (451) en werd in grote mate beïnvloed door het dikke 'leerboek van Leo' dat Paus Leo I naar het concilie opstuurde om daar gelezen te worden. Dit is het grote dogma van de Rooms-katholieke Kerk en de Oosters-orthodoxe Kerk. Het is ook de leer van de Anglicaanse Kerk en vele protestantse Kerken.

Nota: We zijn volop onze Encyclopedia Spiritualia aan het aanvullen... Heb je ooit zélf op de één of andere manier ervaringen gehad met christologie? Of, weet je er iets meer over te schrijven? Laat het ons weten via 'Mijn Commentaar' hier onderaan.

Interessante, reclameloze bijdragen, met een meerwaarde voor onze lezers, komen in onze rubriek Encyclopedia Spiritualia terecht, waarvan hier de link!

Commentaar


Gepost op: 26/06/2012 22:57:33

Heeft Jezus echt bestaan en als fysiek persoon zijn alom gekende wonderlijke daden gesteld in en rond Jeruzalem, nu meer dan 20 eeuwen geleden?

Dat is hoogst twijfelachtig.

In de beschrijvingen van de geboorte, het leven en de dood van o.a. Krishna en Boeddha vinden we zo’n frappante overeenkomsten met die van Jezus dat het heel moeilijk wordt om deze drie personen niet als een door de cultuur overgeleverde mythologische soort helden te beschouwen. De maagdelijke geboorte, schaapsherders, de slang, de vleesgeworden kracht van de Heilige Drievuldigheid, het verrichten van wonderen, de ten hemel opneming, enz., komen alleen onder de een of andere vorm terug in deze beschrijvingen.

De moeder van de Perzische lichtgod  Mythra is de aarde en Hij is geboren op 25 december en dat houd verband met de winterzonnewende. Ook dit is in feite een maagdelijke geboorte omdat er geen fysieke geslachtsdaad komt bij zien.

Wikipedia: “De zonnewende (oftewel zonnestilstand) is de gebeurtenis waarbij de zon, vanaf de aarde gezien, de noordelijkste of zuidelijkste positie bereikt. Op aarde wordt deze positie gemarkeerd door de beide keerkringen. Naarmate de zon zich schijnbaar beweegt in de richting van de noordelijke keerkring, worden de dagen op het noordelijk halfrond langer en op het zuidelijk halfrond juist korter. Wanneer de zon zich schijnbaar naar de zuidelijke keerkring beweegt, is dit andersom. De zonnewende is het moment waarop de zon precies boven de noorder- of Kreeftskeerkring dan wel zuider- of Steenbokskeerkring staat. Het middelpunt tussen beide punten wordt bereikt als de zon precies loodrecht boven de evenaar staat. Er is dan sprake van een equinox of nachtevening. Dag en nacht zijn dan overal op aarde even lang.”

“Er kunnen een zomerwende en een winterwende worden onderscheiden. Op het noordelijk halfrond heten ze respectievelijk juniwende en decemberwende, op het zuidelijk halfrond is dat andersom.”

“Al duizenden jaren wordt de winterwende in vele culturen op het noordelijk halfrond als feest gevierd, omdat dit solstitium het moment bepaalt waarop het licht na een periode van duisternis en verwijdering, als het ware rechtsomkeert maakt en de dagen weer gaandeweg beginnen te lengen. Daarom ging het feest rond de winterwende veelal gepaard met het maken van veel licht in al haar gedaanten: lampen, kaarsen, vuur. Soms werd een brandend wiel of rad gebruikt, dat ook de zon symboliseerde. Het midwinterse lichtfeest stond onder meer bekend als Yule of Joelfeest.”

“De datum voor het christelijke feest van Kerstmis - 25 december - gaat wellicht terug op de datum van de winterzonnewende in de oude Romeinse kalender. Sinds de vierde eeuw werd op die dag het feest van Sol Invictus, de Onoverwinnelijke Zon gevierd. Het christendom heeft die datum vermoedelijk overgenomen omdat Christus met de zon werd geassocieerd.”

“In Zweden, Noorwegen, Denemarken, Finland en IJsland wordt nog altijd het Luciafeest (een lichtfeest) gevierd.”

“Ook op het zuidelijk halfrond zijn midwinterse lichtfeesten bekend, zoals het Inti Raymi.”

 

In Egypte aanbad men dan weer de god Osiris .

Wikipedia: “Reeds vroeg Osiris verbonden met de god Anedjti uit Busiris in de delta, een god van de geitenherders aldaar. Aan hem ontleende Osiris de attributen van de herdersstaf en het flagellum (gesel). Osiris was de god van de wederopstanding en vruchtbaarheid. Als ‘goede herder’ was Osiris koningsgod.”

“Hij manifesteerde zich in het graan, dat in de aarde begraven wordt, maar door spontane scheppende kracht in de opschietende aar herrijst en vrucht draagt.”

“De broer van Osiris was Seth. Seth was jaloers op zijn broer omdat hij koning was. Daarom bedacht hij een list. Hij maakte een kist en via een leugentje moest Osiris er 'even' inkruipen. Seth sloot toen de kist en gooide die in de Nijl, maar Isis vond de kist terug.”

Ook hier zijn weer talrijke elementen aanwezig die we onder een of andere vorm terugvinden in Genesis en het Nieuwe Testament. Jezus was het levende brood en brood is van graan gemaakt.

“In de jungle van Guatemala, in de ruïnes van de Maya-stad Palenque, is een bouwwerk gevonden dat bekend is als de ‘Tempel van het kruis’. Hierin bevindt zich een schrijn waarin een kruis werd vereerd dat op de grond van een mythe was geassocieerd met een verlosserfiguur die Quetzalcoatl werd genoemd. Deze naam betekent zoveel als ‘Gevederde Slang’, wat de suggestie wekt van een mysterieuze figuur die in zichzelf de tegengestelde principes verenigt van de aardgebonden Slang en de vrije vlucht van de Vogel. Volgens de inscripties rond dit kruis werd Quetzalcoatl uit een maagd geboren, was hij gestorven en weer opgestaan en werd vereerd als een soort verlosser die zal terugkeren.”     

Ook hier springt het mythologische verband met Jezus duidelijk naar voren.

 

Als men de bijbel aandachtig en onbevooroordeeld leest - en over de nodige ‘Zelf-kennis’ beschikt - dan besef je dat de je de Bijbel niet op een historische manier kan duiden zonder het gezonde verstand geweld aan te doen. Maar als de Bijbel - en dus ook het verhaal over Jezus - een allegorie of mythe is, een sprookje bij wijze van spreken, wat hebben wij daar dan aan?

En hoe zijn de religieuze machtshebbers er dan in geslaagd om van een sprookje een fysieke nachtmerrie te maken bij wat zij als ‘ongelovigen’ beschouwden?

En voor wie geloofd in de historische authenticiteit van Jezus, hoe is zo’n Che Geuvara figuur dan kunnen uitgroeien tot die proporties die de ‘Jezus-figuur’ heeft aangenomen in de geest van de Westerse mensen, meer dan 2000 jaar na zijn overlijden?       

 

Vele mensen doen mythen af als een soort sprookjes en dus als verzinsels. Maar mythen zijn de zinnebeeldige uitdrukking (imaginatie) van oerkrachten in de ziel en hun transformatieproces.

Als we het begrip ‘imaginatie’ beschouwen als verbeelding en dit op zijn beurt als persoonlijk verzinsel, dan begrijp je niet waarover het gaat. Dan besef je niet dat je zonder de ‘imaginaire’ kracht van je instinctieve intellectuele vermogens die zich in je dromen en visoenen allegorisch uiten, niets van betekenis of begrip zou kunnen waarnemen, want je lichamelijke zintuigen geven je enkel afzonderlijke betekenisloze (zonder wezenlijk onderscheid tussen de verschillende zintuiglijke gewaarwordingen) indrukken. Maar wat instinctief - en dus onderbewust - plaatsgrijpt, kan de mens ook bewust (gewild) tot uitdrukking laten komen. Het gevolg van wat bewust is gewild (wat een eenheid is!), is niet te voorspellen als het in onwetende (mechanische) handen terecht komt.

Het soort kleed (mythe, allegorie, sprookje of symbool) waarmee deze oerkrachten in de ziel van de mens worden bekleed, zijn afhankelijk van de natuurlijke omgeving en cultuur waarin deze ziel zich bevind. Hierdoor zijn absolute wetenschappelijke of religieuze uitspraken over iets in feite onverstandig. Mythen, allegorieën, sprookjes en symbolen, zijn het resultaat van een onuitputtelijke bron van creativiteit waarin de ziel zichzelf kan herkennen als de geestelijke schepper ervan. Het is haar geest die over de wateren zweefde. Dit is de Heilige Drievuldigheid die aan alles wat geschapen is, voorafgaat.    

 

NB: Ik hoop binnen niet al te lange tijdspanne een ‘Blog’ op deze site te plaatsen over de Bijbelse mythologie - in het bijzonder over de geboorte, het leven en de dood van Jezus - in relatie tot andere mythen.        

Reageer


Opgelet: momenteel ben je niet ingelogd. Om onder jouw eigen naam te posten kun je hier inloggen.

Mijn naam:    
Mijn e-mail adres:    
Mijn commentaar:
Verificatie:
Typ de code hierboven in:
 


School voor ontwikkeling van De Innerlijke Mens


Adverteer op Spiritualia
Adverteren
Zoek&Vind
Meer
Spiritualia
Contact
Copyright © 2008-2024 Spiritualia. Alle rechten voorbehouden. | Privacy Statement | Gedragscode | Algemene Voorwaarden | Auteursrecht