Op 28 januari jongstleden sprak de paus Benedictus XVI de Romeinse Rota toe aangaande het onderwerp 'echtscheiding'. De Rota, voluit Sacra Rota Romana, maakt deel uit van de Romeinse Curie, het bestuursorgaan van de Heilige Stoel, en is een van de drie rechtbanken van het Vaticaan, naast de Apostolische Penitentiarie en de Hoogste Rechtbank van de Apostolische Signatuur.
De Rota Romana was al in de middeleeuwen een van de hoogste pauselijke rechtbanken. In 1331 legde paus Johannes XXII voor het eerst de werkwijze van dit tribunaal vast. De Rota spreekt recht volgens het canoniek recht, gebaseerd op de Bijbel, en oefent in naam van de paus de hoogste kerkelijke jurisdictie op uit, met name op het gebied van het huwelijksrecht. De leden van deze rechtbank heten auditoren.
Sinds 31 januari 2004 staat de Rota onder leiding van Mgr. Antoni Stankiewicz. Hij volgde Mgr. Raffaello Funghini op. De naamgeving van de Rota (Latijn voor 'wiel') wordt zowel afgeleid van de oorspronkelijk ronde zittingszaal als van het bij toerbeurt fungeren van de auditoren. De naam 'Rota' is ook sterk verwant met de Joodse 'Thora' en naar het schijnt is de naam 'Tarot' er ook van afgeleid.
In zijn toespraak zei de paus dat de kerkelijke rechtbanken strenger moeten zijn bij het behandelen van aanvragen voor de nietigverklaringen van huwelijken. De leden van de rechtbank moeten er volgens de rooms-katholieke kerkleider in hun oordeel rekening mee houden dat het huwelijk onontbindbaar is. De paus waarschuwde voor vormen van lokale jurisprudentie die ver verwijderd is van de leer van de kerk over het huwelijk.
Volgens de jongste statistieken, die het Vaticaan begin 2007 openbaar maakte, heeft de Rota in 2006 1.679 gevallen onderzocht en 262 beslissingen genomen: 69 huwelijken werden geannuleerd. De aanvragen waren afkomstig uit 27 verschillende landen. 128 zaken waren afkomstig uit Italië.
Natuurlijk is de mentaliteit van de mens over de laatste 100 jaar sterk veranderd. Vroeger huwde men meer 'bewust' en hield men rekening met de consequenties. 'Bewust' heeft zeven betekenissen, maar in de meest eenvoudige, zei men toen: "kind, denk goed na vooraleer je die stap doet". Het klinkt misschien ook vreemd in onze oren dat meisjes - in die tijd - meestal nog maagd waren op de dag dat ze in het huwelijk traden, enzovoorts.
Vandaag de dag regeert het ongeremde, losbandige denken en gaan mensen eerder samenwonen dan een (h)echte huwelijksband met elkaar aan te gaan. Kortom die 'band' is verdwenen. En, iets dat 'verdwenen' is, kan men dus niet meer 'zien'.
Natuurlijk doet de paus alleen maar zijn plicht en tracht hij de traditie te herstellen. Slagen zal hij nooit. Maar op zijn sterfbed kan hij gegarandeerd op zijn leven terugblikken en in zijn hart weten dat hij - op zijn manier - zijn best heeft gedaan. Wat kan een mens nog meer van een paus verlangen?..
Nota: Afbeeldingen en talrijke artikelen uit 2008 werden achteraf verwijderd, omdat ze verouderd waren - of, ze namen teveel schijfruimte in beslag.