Quentin D. Atkinson van de Universiteit van Auckland in Nieuw-Zeeland heeft de geografische oorsprong van taal weten te bepalen na een analyse van circa 504 talen van over de gehele wereld.
Atkinson beweert statistisch bewijs te hebben gevonden dat taal haar oorsprong vond in het zuiden van Afrika. Anders gezegd: alle talen van de wereld stammen af van één en dezelfde taal. Dit komt wel degelijk overeen met eerder DNA-onderzoek dat de oorsprong van de moderne mens reeds in Afrika kon worden gevonden, maar wat op zich geen bewijs is dat ook taal daar is ontstaan.
Uit hetzelfde onderzoek stelde hij vast de taal geen 9.000 jaar oud is, maar minstens 50.000, zo niet het dubbele daarvan.
In zijn onderzoek, dat in het weekblad 'Science' werd gepubliceerd, keek Atkinson niet naar woorden maar naar fonemen. Een foneem is een term uit de fonologie die verwijst naar een verzameling klanken die allemaal dezelfde betekenisonderscheidende functie hebben. Dat zijn de kleinste deeltjes van een taal, zoals klanken, klinkers en medeklinkers, waarvan je hieronder een illustratief voorbeeld krijgt met betrekking tot onze Nederlandse taal.
Na analyse van die 504 talen vond Atkinson een opmerkelijk patroon. Hoe verder de mens zich van het zuiden van Afrika verwijderde, zoveel te minder fonemen er gebruikt worden in een bepaald taalgebied.
Sommige van de kliktalen uit Afrika, die gesproken worden door Bosjesmannen, hebben meer dan 100 fonemen, terwijl Hawaïaans er maar 13 heeft. Het aantal fonemen in de Europese talen is ongeveer de helft van dat in het zuiden van Afrika. Zo heeft Nederlands er 40 en Engels 45. Dit patroon van verminderde diversiteit in relatie met de afstand, loopt parallel met de reeds bekende vermindering aan diversiteit in het DNA.
Dit is niet het eerste baanbrekend onderzoek van Atkinson. In 2003 reconstrueerde hij al eens de stamboom van de Indo-Europese talen met behulp van DNA-onderzoek. Zijn onderzoek stelde dat Indo-Europees, de Europese oertaal waaruit de Germaanse en Romaanse talen zijn ontstaan, veel ouder is dan wetenschappers oorspronkelijk aannamen. Zo zou de taal 10.000 en niet 6.000 jaar oud zijn, waardoor andere stellingen herbekeken moesten worden. Dankzij de nieuwe bevindingen zou taal misschien 100.000 jaar oud kunnen zijn.