|
|
Apostel van de Hoge Alpen
|
|
W. van der Zwaag
|
Type:
|
Hardcover
|
|
Uitgever:
|
Kok
|
|
Gewicht:
|
Onbekend
|
|
Aantal Pagina's:
|
430
|
|
ISBN:
|
90-8865-085-3
|
|
ISBN-13:
|
978-90-8865-085-7
|
|
Categorie:
|
Protestantisme
|
|
Richtprijs:
|
€ 39,9
|
Korte Inhoud
Een boek in de lijn van Mary Winslow's 'Leven met Jezus Christus Verwerking van brieven en dagboekaantekeningen'. Ten tijde van het Reveil kwam Felix Neff (1798-1829) te Geneve tot bekering. Hij verliet de militaire dienst en trad in geestelijke dienst. Spoedig stond hij bekend als een vurig prediker. Na enige tijd trok hij de Hoge Alpen in, waar de Waldenzen destijds nog steeds in groot isolement leefde. Neff preekte er maar bouwde er ook scholen. Zijn bediening werd rijk gezegend. Neff hield gedetailleerde verslagen bij van zijn werkzaamheden en de vrucht die hij daarop zag. Een willekeurig citaat: "Ik sta menigmaal verbaasd te zien hoe moeilijk het is die mensen duidelijk te maken dat de zaligheid een volstrekte genadegave is. Zij vinden zichzelf te zeer onwaardig, te weinig boetvaardig om de toevlucht tot Jezus te nemen. Maar degenen die vrede hebben gevonden, zijn vol leven en werkzaamheid."
Uittreksel
Blz. 7: Woord van toelichting
'Geen enkele naam van het Frans-Zwitserse réveil is in onze dagen zo vermaard geweest als die van hem. Talrijke originele geschriften en een menigte vertalingen zijn over zijn leven gepubliceerd. In het hart van Duitsland, in de meest afgelegen dalen van Schotland, op de oevers van de Orinoco en de Ohio, wordt de naam van Félix Neff genoemd.' Met deze ondubbelzinnige lofbetuiging heeft de Franse kerkhistoricus Guillaume de Felice zich uitgesproken over Félix Neff enkele jaren na diens vroegtijdige dood. De hier genoemde missionaire evangelist heeft in de kerkhistorie niet zonder reden de naam van de apostel van de Hoge Alpen ontvangen.
Met de Hoge Alpen wordt het bergachtige gebied bedoeld, dat zich grotendeels uitstrekt over het zuidoostelijke deel van Frankrijk en het noorden van Italië. Dit afgelegen gebied, dat voornamelijk bestaat uit ontoegankelijke valleien en met gletsjers bedekte rotsen, is eeuwenlang bewoond geweest door de Waldenzen en hun nakomelingen. De historie van de Waldenzen is een aaneenschakeling van eeuwenlange verdrukking en lijden geweest. In de valleien van de Hoge Alpen, die in geografisch opzicht bijzonder geïsoleerd zijn, hebben zij uiteindelijk een betrekkelijk veilig toevluchtsoord gevonden. Aan het geestelijke en materiële welzijn van deze zwaar vervolgde belijders van het ware geloof heeft de voortvarende evangelist zijn leven opgeofferd.
Félix Neff werd tegen het einde van de negentiende eeuw, op 8 oktober 1797, te Genève geboren. Als sergeant bij het stedelijke garnizoen kwam hij op twintigjarige leeftijd tot kennis der Waarheid. Weldra liet zich bij hem de innerlijke begeerte gelden deze kennis in ruimere kring te verbreiden. Hierbij kwam een bepaalde militante gezindheid bij hem openbaar die hem tot aan het einde van zijn leven is bijgebleven. Heeft hij er mogelijk een voorgevoel van gehad dat zijn leven kortstondig zou zijn en dat het nodig was zonder enig uitstel en met overgave aan het werk te gaan? Zijn geestelijke positiebepaling is van meet af aan radicaal en onvoorwaardelijk geweest. Zijn hele levensloop zou hiervan het stempel dragen.
Neff groeide op in een kanton dat na de Franse Revolutie van 1789 door de Franse troepen was bezet en haar onafhankelijkheid had verloren. Veel bedenkelijker echter was de omstandigheid dat de nationale kerk, welke mede door de hervormingsarbeid van Calvijn was ontstaan, haar gereformeerde karakter had verloren. De geest van de rationele Verlichting was er diep in doorgedrongen. Gelukkig konden na de val van Napoleon weer de eerste symptomen van een geestelijk réveil worden opgemerkt. Een bewijs hiervan was in 1816 de verschijning van het geruchtmakende manifest van de theologische kandidaat Henri Louis Empaytaz, Beschouwingen over de Godheid van Jezus Christus.Hierin werd met veel historisch bewijsmateriaal het onderscheid aangetoond tussen de oorspronkelijke belijdenis van de Geneefse kerk en de inhoud van de toenmalige prediking.
Empaytaz komen we later weer tegen als voorganger van de kleine afgescheiden gemeente, die als gevolg van het repressieve kerkelijke bewind te Genève was ontstaan. Deze gebeurtenis houdt nauw verband met het optreden van de Schotse theoloog Robert Haldane, die in de loop van 1817 een reis maakte naar ons continent.Tijdens een bezoek aan Genève kwam hij in aanraking met enkele jonge theologische studenten van de Geneefse academie, die tamelijk onbekend bleken te zijn met de gereformeerde leer. Herhaalde contacten, ook met enkele behoudende predikanten, deden Haldane besluiten een aantal theologische privaatcolleges te gaan houden over de apostolische brief aan de Romeinen.
Deze colleges werden bijgewoond door een aantal jonge studenten, tussen de twintig en de dertig in totaal, die hierdoor in sterke mate werden beïnvloed. Tot hen behoorden onder anderen Louis Gabriel James, Frédéric Monod, J.H. Merle d'Aubigné en Charles Rieu, van wie we sommigen later in de geschiedenis van Félix Neff nog zullen tegenkomen.Voor het merendeel werden zij later verbonden aan een of andere Franssprekende gemeente in het buitenland. Hoewel twee begaafde voorgangers in de Geneefse staatskerk, César Malan en Louis Gaussen, de colleges van Haldane niet volgden, zette de Schotse theoloog door de omgang met hen wel een duidelijk stempel op hun ontwikkeling. Beide jonge predikanten zouden later nog een belangrijke rol spelen in de Geneefse kerkhistorie.
Haldane had tijdens zijn verblijf in Schotland al een belangrijke plaats ingenomen in het kerkelijke leven van zijn vaderland. Mede door de activiteiten op het gebied van kerk, evangelisatie en lectuurverspreiding, die door hem en zijn broer James Haldane waren ondernomen, waren er in Schotland talrijke independente gereformeerde gemeenten gesticht met een uitgesproken congregationalistisch karakter.Toen de broers in later tijd opteerden voor het baptisme bracht deze koerswijziging veel interne verdeeldheid teweeg. Hoewel Robert Haldane zijn kerkorganisatorische opvattingen in Genève niet openlijk propageerde, zijn die niet zonder uitwerking gebleven op de afgescheiden gemeente.
Door de afkondiging van het kerkelijke reglement van 3 mei 1817 werd het kerkelijke leven te Genève in grote onrust gebracht. Door de bepalingen van dit reglement, dat aan alle theologische kandidaten ter ondertekening was voorgelegd, werden aan de prediking van de gereformeerde leer ingrijpende beperkingen opgelegd. Hierdoor raakten enkele afgestudeerde kandidaten, namelijk Emile Guers, Henri Pyt en Jean Guillaume Gonthier die eveneens de colleges van Haldane hadden gevolgd, in ernstige moeilijkheden. Het indirecte gevolg hiervan was de totstandkoming van de afgescheiden gemeente, die naar het district waar men bijeenkwam de Bourg-de-Fourkerk werd genoemd. Deze zaak geschiedde echter niet onder leiding van Haldane, maar onder die van Henri Drummond, een Schotse dissenter van voorname afkomst, die na het vertrek van Haldane veel invloed uitoefende op de kerkelijke non-conformisten.
Ook Malan was intussen door het karakter van zijn prediking in kerkelijke moeilijkheden gekomen. Hoewel hij in de afgescheiden gemeente het eerste Avondmaal bediende, wilde hij zich hier niet definitief bij aansluiten. Na verloop van tijd stichtte hij een afzonderlijke gemeente, die door hem de Getuigeniskapel werd genoemd. Zijn ambtsbroeder Louis Gaussen begeerde de kerk der vaderen trouw te blijven. Hij werd als predikant aan de gemeente van het naburige Satigny verbonden. Over het algemeen bewaarden de voorgangers en de leden van de 'petite église', zoals de Bourg-de-Four¬kerk meestal werd genoemd, een goede verstandhouding met de weinige behoudende predikanten die in de Geneefse staatskerk nog waren overgebleven.
De nieuwe afgescheiden gemeente droeg niet zozeer een kerkreformatorisch als wel een missionair karakter. Door de krachtige impulsen, die op het gebied van zending, evangelisatie en lectuurverspreiding van deze kerk zijn uitgegaan, is Genève min of meer de missionaire uitvalsbasis geworden op ons continent. Timothy Stunt, die zich uitgebreid met deze materie heeft beziggehouden, constateert in dit verband dat, in tegenstelling tot de gemeente van Malan, de Bourg-de-Fourkerk teveel door vroegere kerkhistorici is verwaarloosd, 'hoewel deze kerk wellicht het meest karakteristieke voortbrengsel is geweest van het Frans-Zwitserse reveil'. De veelzijdig geïnformeerde historicus Kenneth Stewart is van mening dat 'de eerste en grootste stuwkracht van het reveil te Genève is uitgegaan van' La Petite Eglise', die weldra bekend stond als Bourg-de-Four.
Van de ontwakende missionaire gezindheid is Felix Neff ongetwijfeld een uitgesproken vertegenwoordiger geweest. Aanvankelijk nog in militair tenue trok hij in de omgeving van Genève eropuit om godsdienstige bijeenkomsten, zogenaamde 'réunions' , te beleggen. Wij zouden ze waarschijnlijk conventikels of gezelschappen hebben genoemd. Hij organiseerde deze, voor zover dit althans mogelijk was, in samenwerking met de plaatselijke predikant van de nationale kerk. Nadat hij ontslag uit de militaire dienst had genomen trad hij in dienst van de Continental Society for the Diffusion of Religious Knowledge.
Dit interkerkelijke genootschap was in oktober 1818, voornamelijk op initiatief van de kapitaalkrachtige Henri Drummond, te Londen opgericht. In deze stad werd Neff naderhand ook ambtelijk geordend, omdat de kerkelijke situatie in zijn geboortestad hiertoe niet de mogelijkheden bood. Bij de arbeid die door het genootschap werd uitgevoerd stond, naast de verkondiging van het Evangelie, ook de verspreiding van de Bij bel en godsdienstige geschriften op ons continent centraal. Hierbij fungeerde Genève en in later tijd ook Parijs als uitvalsbasis.
Recensie
door
Tsenne Kikke
De auteur behandelt in het kort de geschiedenis van de Waldenzen in Zwitserland en confronteert de lezer daarna met leven en werk van Felix Neff (1797-1829), die werkte in de meest afgelegen, geïsoleerde streken; hij heeft heel veel werk verzet in de Hoge Alpen. Deze evangelist kon vanwege zijn afkomst uit het buitenland geen predikant worden in Zwitserland. Hij was als evangelieverkondiger een sociaal betrokken mens en had oog voor de zorgen van zijn broeders en zusters, maar ook voor de rooms-katholieke bewoners die hij tegenkwam. Hij heeft vele malen de bergen beklommen om zijn schaapjes te bezoeken en het evangelie bijna dagelijks te brengen in de regio Mens en de vallei van Freyssinieres. Hij zocht daarin zichzelf niet, maar zag op zeer jonge leeftijd zijn krachten snel afnemen door zijn afmattende werk; niet alleen in de zomer, maar ook in de winter bedwong hij menige bergtop. Hij werd lichamelijk gedwongen om te kuren in Plombières waar hij met zijn moeder verbleef, maar was niet meer in de gelegenheid om terug te keren naar zijn kudde en overleed aan de gevolgen van zijn zware inspanningen.
Verzorgde uitgave, verluchtigd met zwart-witfoto's en voorzien van een uitgebreid notenapparaat en een register op persoonsnamen.
|