Wie overweegt vrouwen rechten toe te kennen, kan ze net zo goed gelijk aan dieren geven, grapte Thomas Taylor vol sarcasme in 1792. Precies een eeuw later besefte de Britse emancipatiestrijder Henry Salt, dat Taylor (onbedoeld) een punt heeft: waarom zouden dieren niet eenzelfde rechtsbescherming verdienen als ieder ander wezen met belangen? Op volstrekt originele wijze werkte hij dit idee uit in dit nog altijd actuele en bijzonder goed leesbare essay.
- ‘Een meesterwerk; het blijft een van de meest lucide en overtuigende van alle boeken geschreven ter verdediging van dieren.’ – Keith Thomas, New York Review of Books.
Henry Stephens Salt (1851-1939) was een politiek geëngageerde Britse auteur. Hij pleitte voor hervorming van het onderwijs, van het gevangeniswezen, van economische instituties en van de dierhouderij. Hij was bevriend met Gandhi en Tolstoj en oefende ook op latere schrijvers (waaronder Peter Singer) veel invloed uit en schreef een 40-tal boeken.
Het boek verschijnt op 6 september, maar je kunt het nu al reserveren bij Bol.com.
Ontbreekt, het boek verschijnt pas op 6/9, maar lees alvast de recensie. :-)
Recensie
door
Tsenne Kikke
Verlichtingsfilosofen zoals Jeremy Bentham (1748 – 1832)) wezen er reeds eerder op dat bewustzijn, hier in de betekenis van zogenaamde qualia te kunnen ervaren (pijn, geuren, smaken, genot,...), alle mensen in eenzelfde morele cirkel plaatst, en dat er geen goeie reden te bedenken is om niet-menselijke dieren, als ze diezelfde eigenschap hebben, buiten de cirkel te plaatsen. Henry Stephens Salt was het daarmee eens, en werkte, met verwijzingen naar Darwin, Schopenhauer en anderen, Benthams redenering verder uit. Als mensen rechten hebben, dan hebben dieren die ook, legt hij uit in het eerste hoofdstuk van dit boek. Dat standpunt bracht hem niet alleen tot het verwerpen, op ethische gronden, van praktijken zoals de vossenjacht, de bonthandel en het doden van enorme aantallen vogels voor hun veren, die men in de hoedenindustrie gebruikte.
Salt ging verder. Wie consequent is, denkt de morele principes die het handelen richting geven zo ver mogelijk door, en stemt er zijn gedrag op af. Salt verzette zich tegen het nodeloos pijnigen en doden van dieren in de amusements- en mode-industrie, maar begreep dat het kweken van dieren voor voedsel al evenzeer nodeloos is, in acht genomen het voorhanden zijn van alternatieven. Salt was dan ook vegetariër, en zijn opvattingen hierover zette hij reeds uiteen in 1886, in 'A Plea for Vegetarianism'. Gandhi las dit boek als student in Londen, en gaf later aan dat de argumentatie ervan hem tot zijn bewuste keuze voor vegetarisme bracht.
Salt stierf in Brighton, Engeland, op 19 april 1939. Er werd een tekst voorgelezen die hij voor de gelegenheid zelf had geschreven. Hij noemde zichzelf een rationalist, een socialist, een pacifist en een ‘humanitarian’, en vervolgde met: “Ik geloof absoluut niet in de huidige gevestigde religies, maar ik heb niettemin een diepe persoonlijke religieuze overtuiging – een geloof in verwantschap, noem ik het – een geloof dat in de jaren die nog komen er erkenning zal zijn van de broederschap tussen alle mensen onderling, tussen landen, tussen mensen en dieren...
Dit zal ons van onze huidige toestand van halve verwildering tot beschaving brengen, waar de barbarij van de oorlog, of het beroven van de armen door de rijken, of het onnadenkend gebruik van dieren door mensen, niet langer meer zal bestaan...”