Marco Daane
|
Type:
|
Paperback
|
|
Uitgever:
|
|
|
Gewicht:
|
Onbekend
|
|
Aantal Pagina's:
|
352
|
|
ISBN:
|
90-4508-348-5
|
|
ISBN-13:
|
978-90-4508-348-3
|
|
Categorie:
|
Reisgidsen
|
|
Richtprijs:
|
€ 24,9
|
Korte Inhoud
De naam George Orwell blijft opduiken in de actualiteit. Als geestelijk vader van Animal Farm en Big Brother is Orwell een van de meest invloedrijke auteurs van de afgelopen eeuw. Maar hoe werd hij dat? Wie was hij eigenlijk?
George Orwell (1903-1950) behoorde tot de Engelse bourgeoisie, doorliep Eton en werd politieagent in de Britse kolonie Birma. Vervolgens gaf hij zijn leven een dramatische wending door vagebond te worden, tussen zwervers en kakkerlakken in Londense armenhuizen. Later bezocht hij de roetzwarte Noord-Engelse mijnbouwgebieden en vocht hij in de loopgraven van de Spaanse Burgeroorlog.
Het spoor van Orwell voert langs deze en vele andere plaatsen waar Orwell leefde, werkte en over schreef. In welk peperduur Parijs hotel was hij bordenwasser? Waar joeg hij vrouwen de stuipen op het lijf met zijn seksuele driften? Waarom en hoe vluchtte hij voor de Spaanse stalinisten en maakte hij zijn omstreden 'communistenboekje'? Heeft er een echte Animal Farm bestaan? En wat was het mysterieuze Gouden Land uit 1984, geschreven op het afgelegen eiland Jura? Met Het spoor van Orwell verschijnt er eindelijk een aanstekelijk Nederlandstalig portret van deze markante figuur, die zoveel inkt- en denksporen heeft nagelaten in onze cultuur en samenleving.
Marco Daane (1959) publiceert vooral bijzondere schrijversverhalen. Hij is dan ook redacteur van De Parelduiker, en schreef over auteurs als Willem Elsschot, Gerard Reve, George Orwell en Robert Louis Stevenson. In 2 001 verscheen zijn biografie van de Vlaamse dichter, schrijver en journalist Richard Minne, De vrijheid nog veroveren. Het boek kreeg brede erkenning en stond op de longlist van de AKO Literatuurprijs 2002.
Uittreksel
Het einde (1949-1950)
Cranham: Eind december 1948 moest Orwell zich wegens tuberculose laten opnemen in een sanatorium. Hij koos er een in de Cotswolds, ten noordoosten van Bristol: Cranham Sanatorium. Het lag op een van de hoogst gelegen plaatsen in dat onder toeristen populaire gebied.
UCH: In september 1949 werd Orwell op advies van een tbc-specialist overgebracht naar het University College Hospital in Londen. Hij kreeg er een kamer voor zich alleen. In oktober hertrouwde hij, in het ziekenhuisbed, met de beeldschone Sonia Brownell, voormalig redactiesecretaresse van het befaamde literaire tijdschrift Horizon. Ruim drie maanden later, in de nacht van 21 januari 1950, stierf Orwell hier ten gevolge van een longbloeding.
Christ Church: Na Orwells overlijden regelden vrienden van hem de uitvaart. Op 26 januari vond eerst een sobere dienst plaats in Christ Church op Albany Street, iets ten oosten van Regent's Park. Tegenwoordig is dit de kathedraal van St. George (!) van de oosters-orthodoxe kerk in Groot-Brittannië.
Sutton Courtenay: Orwell had niets omtrent een graf of een begraafplaats geregeld. David Astor, uitgever van The Observer waarvoor Orwell sinds 1942 had geschreven, ging op zoek. Hij vond de predikant van de All Saints Church in het dorpje Sutton Courtenay (honderd kilometer ten oosten van Londen, in Oxfordshire) bereid om op het plaatselijke kerkhof een plek te reserveren.
Orwells graf: Na de dienst in Christ Church op 26 januari werd Orwells lichaam naar Sutton Courtenay vervoerd en begraven. Orwell, een groot liefhebber van bloemen en vooral rozen, had bepaald dat er op zijn graf een Engelse roos moest worden geplant. Die moest vervolgens aan de natuur worden overgelaten. Hij groeit en bloeit nog immer. Achter Orwell kreeg zijn vriend David Astor in 2001 zijn laatste rustplaats.
Recensie
door
Tsenne Kikke
Voor Het spoor van Orwell trok auteur Marco Daane erop uit door Orwellland. Hij volgde het spoor van Orwell door de (vooral Britse) wereld, trok naar de plekken waar hij zich heeft opgehouden en over heeft geschreven, bekeek wat er nog van toen resteert en zocht uit of en hoe de auteur ter plekke nog voortleeft. Die ervaringen gebruikte hij als uitgangspunt voor Het spoor van Orwell.
Voor Orwell waren plaats en tijd belangrijk. Drie 'documentaire' boeken en zijn eerste roman dragen hun locaties en decors zelfs in de titels: Down and Out in Paris and London (1933), Burmese Days (1934), The Road to Wigan Pier (1937) en Homage to Catalonia (1938). In al deze en andere werken spelen herinnering, beleving en omgeving een grote rol. Onnodig te zeggen dat Orwells wereldbeeld en beleving op die plaatsen ontstaan zijn.
Marco Daane diepte daar de nodige nog niet gedocumenteerde, onbekende gegevens over op. Het spoor van Orwell bevat bijvoorbeeld foto's van Orwells eerste huis in Henley-on-Thames, van 'zijn' politiebureau in het Burmese Katha, van het Parijse hotel waar Orwell in 1929 bordenwasser was, van de mijn bij Wigan waar hij ondergronds ging en de penswinkel aldaar waarboven hij logeerde, van de Spaanse slagvelden waar Orwell als vrijwilliger vocht (foto rechts), van een van zijn stamkroegen in Londen en van het sanatorium in de Cotswolds dat zijn voorlaatste verblijfplaats werd. Onderweg traceerde Daane ook de plaatsen waar Orwell zijn geliefde openluchtseks beleefde - of probeerde te beleven - met de vrouwen uit zijn leven, de locatie waar Orwell meedeed aan de hoppluk in Kent en de topografie van het plaatsje Knype Hill uit de roman A Clergyman's Daughter. Dat blijkt, en niet zonder reden, een vrij doorzichtige omwerking te zijn van de badplaats Southwold, waar zijn ouders zich in 1921 hadden gevestigd.
Het spoor van Orwell is een zoektocht naar die plaatsen en naar de sporen en weerklank ervan in Orwells werk. Zijn boeken weerspiegelen Orwells ter plekke ontstane of gegroeide opvattingen over zijn tijd en de wereld om hem heen. In het geval van zijn zwerversreportage Down and Out in Paris and London, de industriële documentaire The Road to Wigan Pier en het oorlogsrelaas Homage to Catalonia is direct duidelijk waarover Orwell schreef. In zijn romans keren die ervaringen en plaatsen evenzeer terug. Zijn magnum opus 1984 is een toekomstroman, maar ook een historische roman waarvan de gegevens terugvoeren naar de Tweede Wereldoorlog; en ook een topografische roman waarvan de 'plattegrond' terugvoert naar talloze plekken in Londen die voor hem van belang waren. (Hiernaast: het kerkje van St. Clement's Dane, tijdens de oorlog getroffen door Duitse bommen, keerde in 1984 terug als een vergeten reliek van een verdwenen tijd, alleen nog bekend van oude prenten en een volksrijmpje.)
Daarnaast passeren in Het spoor van Orwell soms onverwachte vragen en antwoorden de revue, over de achtergronden van al die plaatsen, de nasleep van al die gebeurtenissen en de weerklank ervan bij andere auteurs. Waarom gebruikt het Birmese militaire regime een boek van Orwell als propagandamateriaal? Wat heeft hij te maken met het kerkje dat de thuishaven is van koor en orkest van St. Martin-in-the-Fields (foto)? Hoe kwam het dat een sluipschutter in de Spaanse Burgeroorlog hem in één seconde van grote afstand wist te vellen? Wat schreef Albert Camus over het Parijse ziekenhuis waar Orwell opgenomen was?
Het spoor van Orwell is in wezen geen echte reisgids, maar wel als gids te gebruiken - voor het werk en leven van Orwell, en ook voor de plaatsen waar hij woonde, werkte en over schreef. Met de tijdlijn, maar zeker met de kaart is deze boeiende, belangrijke en verslavende auteur hier op te zoeken en te volgen.
|