Hanneke van der Heijden en Margreet Dorleijn
|
Type:
|
Paperback
|
|
Uitgever:
|
Atlas
|
|
Gewicht:
|
690 gram
|
|
Aantal Pagina's:
|
587
|
|
ISBN:
|
90-450-6147-3
|
|
ISBN-13:
|
978-90-450-6147-4
|
|
Categorie:
|
Literair
|
|
Richtprijs:
|
€ 17,5
|
Korte Inhoud
Het korte verhaal heeft lange tijd een belangrijke plaats ingenomen in de Turkse literatuur. Maar de Nederlandse lezer heeft tot nu toe nauwelijks kennis kunnen nemen van dit genre: uit het Turks zijn voornamelijk romans vertaald, en dan vooral van contemporaine auteurs. Deze bundel bevat alleen korte verhalen, 59 om precies te zijn, en bestrijkt een langere periode: vanaf eind negentiende eeuw, het moment dat het genre zijn intrede deed in de Turkse literatuur, tot heden. Vroege voorlopers zijn vertegenwoordigd, de grote verhalenvertellers uit de jaren vijftig, zestig en zeventig, maar ook hedendaagse postmoderne en islamitisch geïnspireerde schrijvers. Het boek is voorzien van een uitgebreid nawoord.
Uittreksel
Blz. 9: Vooraf
Sinds de tweede helft van de negentiende eeuw is het korte verhaal een zeer vitaal genre dat een belangrijke rol speelt in de moderne Turkse literatuur. Alle belangrijke stromingen uit de Turkse literatuurgeschiedenis worden in dit genre weerspiegeld. Het lezen van verhalen biedt daarmee een goede indruk van de ontwikkelingen in de moderne Turkse literatuur. Veel toonaangevende romanschrijvers, dichters en toneelschrijvers hebben zich aan het korte verhaal gewaagd. Maar wie korte verhalen slechts beschouwt als een proeftuin voor schrijvers die uiteindelijk romancier willen worden doet het genre te kort: veel auteurs hebben uitsluitend verhalen gepubliceerd.
Ook in kwantitatief opzicht is het korte verhaal een bloeiend genre: naast romans en poëzie verschijnt er jaarlijks een aanzienlijk aantal verhalenbundels. Een Turkse criticus heeft recentelijk berekend dat er sinds het begin van de vorige eeuw ongeveer drieduizend verhalenbundels zijn gepubliceerd door zo'n driehonderd auteurs. Er verschijnen bovendien veel literaire tijdschriften die verhalen publiceren, er worden regelmatig allerlei literaire festiviteiten rond het korte verhaal georganiseerd, er zijn literaire prijzen die speciaal voor dit genre in het leven zijn geroepen.
Die overweldigende hoeveelheid maakt het samenstellen van een bloemlezing tot een onderneming vol verrassingen en gewetensvragen. Hoe te kiezen uit zoveel schrijvers en zoveel verhalen? Wij hebben bij de selectie van auteurs voor deze bloemlezing geprobeerd een zo goed mogelijk overzicht te geven van de belangrijkste schrijvers uit de Turkse moderne literatuurgeschiedenis die minstens één verhalenbundel op hun naam hebben staan. Want het Turkse literaire werk dat op dit moment in het Nederlands beschikbaar is betreft voornamelijk romans van een klein aantal moderne schrijvers, te weinig om de Nederlandse lezer een beeld te geven van de literaire ontwikkelingen in Turkije.
Bij onze selectie hebben we ons enerzijds laten leiden door de keuze die gemaakt is in de talrijke Turkse bloemlezingen die ook op dit moment in Turkije verschijnen - wat overigens eveneens een indicatie is voor de populariteit van het genre aldaar. Daarnaast hebben we ook een aantal Turkse recensenten, literatuurwetenschappers, redacteuren van literaire tijdschriften en schrijvers om hun oordeel gevraagd. In de meeste gevallen zijn we afgegaan op de frequentie waarmee een auteur werd genoemd of opgenomen. Een enkele keer zijn we daarvan afgeweken. De schrijvers Oguz Atay en Yusuf Atilgan bijvoorbeeld, werden maar door een enkeling genoemd - zij zijn vooral bekend als romancier - maar mochten vanwege hun vernieuwende opvattingen naar ons oordeel niet ontbreken. Vanzelfsprekend is dit getalscriterium voor de jongste generatie schrijvers lastig te handhaven: wie van hen tot de literaire canon zal gaan behoren is tenslotte nog geen uitgemaakte zaak. Toch wilden we ook deze groep jonge schrijvers, hoe diffuus de oordelen over hen mogen zijn, een plaats geven in dit boek: de laatste vijftien jaar hebben er veel nieuwe verhalenauteurs gedebuteerd, die geheel nieuwe wegen inslaan.
De selectie van auteurs geeft naar wij hopen een goed overzicht van de literatuurgeschiedenis van het eind van de negentiende eeuw tot heden. De representativiteit die we bij de selectie van auteurs nastreefden, was bij de keuze van de verhalen echter moeilijker te realiseren. Van iedere auteur is één verhaal opgenomen. Veel van de schrijvers in deze bundel hebben echter een uitgebreid oeuvre dat in de loop van de jaren de nodige ontwikkelingen laat zien. Het kiezen van één verhaal dat representatief is voor het werk van de betreffende auteur was in sommige gevallen onmogelijk. We hebben daarom ook onze persoonlijke voorkeuren mee laten wegen.
De verhalen in deze bundel zijn chronologisch gerangschikt naar de geboortedatum van de negenenvijftig opgenomen auteurs. De oudste schrijver in de bundel, Memduh Sevket Esendal, is geboren in 1883. Hij en zijn collega Omer Seyfettin, die een jaar later geboren werd, worden algemeen beschouwd als de auteurs met wie het korte verhaal in de Turkse literatuur als genre is uitgekristalliseerd. Het laatste verhaal is van Murat Gülsoy, geboren in 1967. Gedetailleerdere auteursinformatie vindt u in de beknopte biografische schetsen achterin deze bloemlezing. In het nawoord schetsen we het literaire en maatschappelijke klimaat waarin de verhalen uit deze bundel tot stand gekomen zijn.
Hierboven vermeldden we al dat we bij de samenstelling van deze bloemlezing ook een beroep hebben gedaan op een aantal mensen met een grote deskundigheid op het gebied van het Turkse korte verhaal. Wij zijn Feridun Andg, Enver Ercan, Semih Güm4 Necati Güngör, Cemil Kavukçu, Zeynel Abidin Kizilyaprak, Mustafa Kutlu, Fethi Naci, Adnan Özer, Hasan Öztoprak en Mehmet Varis zeer erkentelijk voor hun bereidheid hun kennis en opvattingen belangeloos en enthousiast met ons te delen. Turhan Günay is ons behulpzaam geweest bij het leggen van de benodigde contacten. Elisabeth Silay heeft ons gastvrij onderdak verleend in het gastenverblijf van het Duitse consulaat in Istanbul. Daarnaast willen we Matthijs Bakker, Martin van Bruinessen, Gillis Dorleijn, Mary Kemperink en Arthur Langeveld bedanken voor hun commentaar op een eerdere versie van het nawoord. Eventuele onvolkomenheden vallen vanzelfsprekend onder onze verantwoordelijkheid.
De vertalers
Recensie
door
Tsenne Kikke
Een verzamelbundel van 59 representatieve korte verhalen uit de moderne Turkse literatuur, chronologisch gerangschikt naar de geboortedatum van de auteurs. De oudste is geboren in 1883, de jongste in 1967. De overweldigende hoeveelheid aan korte verhalen die sinds de tweede helft van de negentiende eeuw in het Turks gepubliceerd zijn, maakt de keuze niet eenvoudig. De samenstellers en vertalers zijn erin geslaagd om een goed overzicht van dit in Turkije zo populaire genre te geven. Achter in deze bloemlezing zijn op alfabetische volgorde biografieën opgenomen, waarin kort het leven en de loopbaan van de auteurs zijn samengevat.
In een nawoord getiteld 'De Turkse schrijver en zijn taak' wordt helder uitgelegd wat de rol van de Turkse schrijver is geweest tijdens de laatste decennia van het Ottomaanse rijk en tijdens de beginjaren van de moderne Republiek Turkije; deze veranderde door de jaren heen van onderwijzer, aanklager, marxist, observator, betrokkene tot de schrijver in de hedendaagse gevestigde literatuur gestalte kreeg. Deze bundel is zeer aangenaam om te lezen, bovendien is het boek leerzaam, omdat het een kennismaking betreft met een genre van de Turkse literatuur dat nog niet op grote schaal voor de Nederlandse lezer beschikbaar was.
|