Boekrecensie van Wij presenteren… de Loper door Hans Böhm & Yochanan Alek

Hans Böhm, ook wel bekend als Mister Schaak, weet alles over de loper. In Wij presenteren de loper beschrijft hij samen met Yochanan Afek de rol van De strijdvaardige raadsheer in het schaakspel. De serie 'Wij presenteren'... geeft alle informatie over elk schaakstuk, eerder verschenen delen over de pion, de toren en het paard. Historische achtergronden, spelsituaties, probleemstellingen, aanval en verdediging: alles is terug te vinden in deze unieke schaakreeks. Bij het boek is een praktisch afdekvel voor studie en oefening toegevoegd. Onmisbaar voor iedereen met een passie voor schaken!

Uittreksel

Blz. 14: De geschiedenis van de loper

De loper heeft in de loop van de geschiedenis een bijzondere ontwikkeling doorgemaakt: was hij eerst een olifant, later werd hij een nar of een bisschop. De olifant (hasti in het Sanskriet) was een van de vier onderdelen van het Indiase leger bij het ontstaan van het chaturanga, de directe voorloper van ons schaakspel. Het lag voor de hand de olifant als schaakstuk te gebruiken: het imposante beest werd getemd om dienst te doen bij het dagelijkse zware werk en werd ook ingezet in oorlogen. Er werden overigens verschillende benamingen gebruikt voor hasti: soms bari of bri en in het Latijn werd dat barrus. Dat zou wel eens kunnen slaan op het trompetgeluid want barritus betekent onder andere 'krijgsgezang'. Toen het chaturangaspel naar Perzië kwam, waar het shatrang heette, werd de hasti omgedoopt tot pil. De Arabieren namen het shatrang over als shatranj en zij gebruikten de term fii; met toevoeging van het lidwoord werd dat al-fil. Die benaming is ook naar Europa gekomen en in Spanje heet de loper nog steeds Voor de loper werd dus oorspronkelijk een olifant als schaakstuk gebruikt. Ook de toren was soms een olifant, maar dan een met een mand op de rug waarin een strijder kon zitten. Een significant onderscheid.

Uit de tijd van Alfonso El Sabio (Alfonso de Wijze, 1252-1284) dateert een beschrijving van het schaakspel waarin naast de koning en koningin 'estan otros dos trebeios que semeian, el lemanlos Alfiles en Algaravia, que quiere tanto decir en nuestro lenguaie como Elefantes, wat wil zeggen: 'twee andere stukken, welke in Algerije alfiles worden genoemd dat in onze taal zoveel betekent als olifanten.

Door Arabische invloeden ontstonden de abstracte stukken, maar men wilde wel een link met het oorspronkelijke stuk. Zo werden de slagtanden van de olifant gebruikt als herkenningsteken; het waren soms twee naar voren of naar boven gerichte uitstulpingen. Er bestaan ook lopers die de vorm hebben van een slurf. In het Russisch heet de loper nog steeds slon, dat olifant betekent.

Recensie

door Tsenne Kikke

Alle stukken van het schaakspel worden behandeld door schaakmeesters Hans Böhm en Yochanan Afek in de unieke reeks 'Wij presenteren...'.

Ieder deel bevat een korte geschiedenis van het schaakspel in het algemeen en het besproken stuk in het bijzonder. Daarna volgen 6o thema's met 4 spelsituaties waarin de eigenschappen verdedigend en aanvallend worden besproken. Interessant voor iedere schaker die zichzelf wil verbeteren. De volgende delen zijn inmiddels reeds verschenen: het paard – de pion en de toren.

Wij presenteren… de Loper

Hans Böhm & Yochanan Alek

Korte Inhoud

Uittreksel

Recensie

Koop dit boek bij