Originele titel: Plato's verzameld werk - Deel 14
Plato
|
Type:
|
Hardcover
|
|
Uitgever:
|
Bert Bakker
|
|
Gewicht:
|
225 gram
|
|
Aantal Pagina's:
|
107
|
|
ISBN:
|
90-351-1879-0
|
|
ISBN-13:
|
978-90-351-1879-9
|
|
Categorie:
|
Filosofie
|
|
Richtprijs:
|
€ 19,95
|
Korte Inhoud
Plato – zijn naam is voor bijna iedereen een begrip. Voor de Nederlandse lezer is zijn magistrale oeuvre sinds 1994 toegankelijk in de uitgave die na het overlijden van Hans Warren door zijn medevertaler Mario Molegraaf alleen wordt voortgezet.
De zeventien delen van het ‘Verzameld werk van Plato’ (427 – 347 v.Chr.) maken één ding duidelijk: als eerste en als laatste in de geschiedenis schreef Plato wijsgerige beschouwingen in prachtige proza en schiep hij literair werk dat baanbrekende filosofie bevat.
Kan het saaier? ‘Jongensvriend’ gaat over de vraag of lust dan wel wijsheid verkieslijk is. Het goede leven of góed leven. Het mooie mietje Filebos, ofwel ‘Jongensvriend’, schuwt het vuile werk van het debat. Plato gooit toch met vuil, al wendt hij het tegendeel voor. Na een onsmakelijke opmerking over krabbende schurftlijders heet het: ‘Ik bracht dit niet ter sprake om Jongensvriend te pesten, hoor!’ Kan het nog opwindender?
Uittreksel
Blz 57: SOKRATES: Daaruit kunnen we afleiden dat we drie levens kennen: een leven van genot, een leven van pijn, en een leven dat geen van beide is. Of ben jij het hier niet mee eens?
PROTARCHOS: Nee, ik zie het ook zo, er zijn drie levens.
SOKRATES: Geen pijn hebben kan dus nooit hetzelfde zijn als vreugde voelen.
PROTARCHOS: Natuurlijk niet.
SOKRATES: Wanneer je iemand hoort zeggen dat het allergrootste genot is je leven lang geen pijn te lijden, hoe vat je die uitspraak van zo iemand dan op?
PROTARCHOS: Volgens mij noemt hij geen pijn hebben genot.
SOKRATES: Stel dat we drie dingen hebben, geeft niet wat. Voor het mooi spreken we van goud, verder van zilver, terwijl het derde geen van beide is.
PROTARCHOS: Dat is goed.
SOKRATES: Kan het derde ding van ons dat geen van beide is, toch goud of zilver worden?
PROTARCHOS: Natuurlijk niet.
SOKRATES: Als je denkt of als je zegt dat het middelste leven waarover we hadden genot of pijn kent, denk of zeg je het dus altijd verkeerd, wanneer je juist redeneert.
PROTARCHOS: Uiteraard.
SOKRATES: Toch weten we best, goede vriend, dat er mensen zijn die dit zeggen en denken.
PROTARCHOS: Beslist.
SOKRATES: Menen die dan dat ze vreugde voelen wanneer ze geen pijn lijden?
PROTARCHOS: Dat zeggen ze in elk geval.
SOKRATES: Ze hebben een vals inzicht over hun vreugde, want pijn en vreugde zijn heel verschillend van aard.
PROTARCHOS: Dat is inderdaad gebleken.
SOKRATES: Wat moeten we dan over die levens van ons zeggen? Dat er zoals we net zeiden drie zijn? Of dat er slechts twee zijn: een leven van pijn, zo slecht voor de mens, en een leven vrij van pijn, dat daar het om iets goeds gaat een leven van genot heet te zijn?
PROTARCHOS: Waarom vragen we onszelf dit nu af, Sokrates? Ik begrijp het gewoon niet.
Recensie
door
Tsenne Kikke
Deel 14, in de reeks van vertalingen door Mario Molegraaf, handelt over het thema '€˜Jongensvriend'€™. '€˜Jongensvriend'€™ is een vrije vertaling van het woordje '€˜Philebus'€™. '€˜Philebus'€™, of '€˜Filebos'€™, is een verbinding van '€˜fileoo'€™ (liefhebben) en '€˜efebos'€™ (jongen), of '€˜ebe'€™ (jeugd).
Er ontstaat een debat tussen Protarchus en Sokrates, hier en daar aangevuld met de vragen en bemerkingen van Jongensvriend, maar die toch op de achtergrond blijft. Het thema is: als genot en verstand met elkaar worden vergeleken, welke van de twee wint van de andere in het leven? Welke van de twee krijgt de eerste prijs? Wat is beter? Genot en vertier - of, verstand en geest?
In deze reeks van vertalingen van '€˜Plato'€™s dialogen'€™ zijn sommige thema'€™s subliem van inhoud en steengoed uitgewerkt. '€˜Jongensvriend'€™ is - mijn inziens - van een iets mindere kwaliteit en diepgang, maar toch het lezen waard, vooral vanaf bladzijde 57 en het maakt nu eenmaal deel uit van deze reeks. Bovendien geeft het ons een idee van Sokrates'€™ denken en een beeld van de geplogenheden van die tijd. Noteer daarbij, dat Sokrates geen voorstander was van het geschreven woord, dat - in zijn ogen - slechts dode materie was. Dit komt duidelijk tot uiting in een ander dialoog, namelijk in '€˜Phaedrus'€™. Toch zijn we blij dat Plato ze allemaal heeft genoteerd opdat wij ze nu, vandaag de dag, kunnen lezen en herlezen.
|