Marte Kaan
|
Type:
|
Paperback
|
|
Uitgever:
|
Ambo | Anthos
|
|
Gewicht:
|
245 gram
|
|
Aantal Pagina's:
|
190
|
|
ISBN:
|
90-263-2164-3
|
|
ISBN-13:
|
978-90-263-2164-1
|
|
Categorie:
|
Romantiek
|
|
Richtprijs:
|
€ 18,95
|
Korte Inhoud
Waarom is verliefdheid behalve mooi toch vooral ook vreselijk? Hoe komt het dat gevoelens van lust zo eenzaam maken? Waarom kun je in een relatie door grenzeloos obsessieve jaloezie verteerd worden? Hoe komt iemand zover dat hij zijn geliefde vermoordt terwijl hij wel van hem houdt? Kortom, waarom doet iets moois als liefde zoveel pijn?
In 'Lang leve de liefde' zoekt Marte Kaan een antwoord op de vraag wat mensen zichzelf en elkaar aandoen in naam der liefde. Daarvoor gaat ze te rade bij literatuur en film, filosofie, psychologie en neurologie, maar ze vindt haar antwoorden ook in het leven van alledag. Kaan ontziet zichzelf niet: ze schrijft over haar eigen liefdesverdriet en jaloezie, over de allesverstikkende verveling in een relatie en over de dunne grens tussen liefde en haat. Ze beschrijft prachtig hoe het verlangen naar een mooie, allesverzengende liefde grote destructieve krachten kan losmaken.
Uittreksel
Blz. 66 e.v.: De concrete afspraken die je met je geliefde maakt, jullie geloof, zijn slechts het product van wat het onbewuste voorgekookt heeft. Ben je met iemand samen en heb je trouw hoog in het vaandel staan, dan zul je je daar goed bij voelen wanneer je ook echt met diegene wilt zijn. Je geloof valt samen met je gevoel. Maar word je verliefd op een ander, dan gaat dat geloof op je drukken. Wie dat ooit heeft meegemaakt weet dat hart en hoofd op ramkoers kunnen komen te liggen: hoe trouw je jezelf ook vindt, en wilt zijn, het verlangen ontrouw te zijn groeit met de dag.
Simone de Beauvoir leek zich bewust van dit fragiele evenwicht in de liefde. Net als Françoise in haar roman had zij een open relatie met Sartre. Maar ook haar idealen botsten met de realiteit, en haar roman Uitgenodigd laat zien dat ze wist dat vrije liefde gepaard kan gaan met pijn en jaloezie. Toch zorgde De Beauvoir ervoor dat haar vrijheid zoveel mogelijk gewaarborgd bleef: ze trouwde niet, kreeg geen kinderen, en werd nooit emotioneel of financieel afhankelijk van een man. Zelfs wanneer ze smoorverliefd was, was ze overtuigd genoeg om voor haar zelfstandigheid te kiezen en zich niet uit te leveren aan een man.
En smoorverliefd wordt ze wanneer ze in 1947 tijdens een bezoek aan de Verenigde Staten de Amerikaanse schrijver Nelson Algren ontmoet. De twee krijgen een verhouding. In Een transatlantische liefde zijn de hartstochtelijke liefdesbrieven gebundeld die De Beauvoir aan Algren schreef in de periode 1947 tot 1964. Een biografe schijnt ooit eens te hebben beweerd dat Simone de Beauvoir geen vrouwelijke neigingen had. Onbegrijpelijk wanneer je leest hoe bakvisachtig verliefd ze is, hoe ze koketteert met haar onzekerheid en dan weer soepel overschakelt naar haar stoere en onafhankelijke modus. Vrouwelijker kan bijna niet.
Het begin van hun liefde valt samen met De Beauvoirs onderzoek voor het feministische standaardwerk De tweede sekse. Men toe maakt ze in een brief naar haar geliefde een gekscherende opmerking over de manier waarop mannen vrouwen door de eeuwen heen geknecht hebben. Hoe lichtvoetig ze dat ook brengt, je kunt je voorstellen dat alle kennis die ze verzamelde over de verhouding tussen mannen en vrouwen haar hebben gesterkt in haar overtuiging dat ze onafhankelijk en vrij moest zijn. Over een vrouw die ze bewondert schrijft ze: 'De enige vrouw die ik ken die zich nooit heeft vastgeklampt aan een man, die geen man nodig had om simpelweg te kunnen ademen, zoals het merendeel van de vrouwen in Frankrijk en volgens mij ook in Amerika. Ik heb achting voor een vrouw die in staat is om niet egoïstisch maar wel voor zichzelf te kunnen leven.' Over het huwelijk: 'Het huwelijk is volgens mij een verdorven instelling en wanneer je van een man houdt moet je het niet bederven door met hem te trouwen.'
Ze weigert haar Franse leven, en daarmee een belangrijk deel van haar werk en haar verbond met Sartre (met wie zij al jaren geen seksuele relatie meer had), op te geven voor Algren. Dit tot Algrens grote ongenoegen. Ook al lees je zijn brieven niet (zijn erven gaven daar geen toestemming voor), wordt duidelijk dat hij meer wil dan deze transatlantische liefde waarbij ze elkaar slechts een paar keer per jaar zien. Hij wil met haar trouwen en een gezin stichten. Voor hem was het echter geen optie om zich in Parijs te vestigen.
Wat haar strijd spannend maakt, is dat het De Beauvoir niet makkelijk valt om zich te verzetten tegen de zuigende kracht van de liefde. Haar liefde voor Algren is groot. De manier waarop ze op zijn brieven wacht zegt veel: 'Al meer dan een week geen brief van jou. Ik zou er nog veel meer kunnen verdragen als ik je er niet van verdacht dat je niet schrijft.' En ook de teleurstelling wanneer er geen brief van hem klaarligt: 'Ik weet dat je me niet vergeet. Maar toch is het verdrietig.' Of de verbazing over haar liefde voor hem: 'Ik hou zo hartstochtelijk en innig van je dat het me een beetje verbaast. Ik had niet gedacht dat me dat nog kon gebeuren. Maar het is gebeurd en daar ben ik blij om, ook al doet het pijn.'
Maar haar liefde voor haar vrijheid, haar zelfstandigheid en haar werk is minstens zo groot. In een brief naar Algren schrijft ze over haar jeugd en haar verlangen om op kamers te wonen. 'Ik hield zo ontzettend van het leven, weet je, toen nog meer dan nu, en jij weet hoe ik ervan hou; ik werd verteerd door een hevig verlangen naar eenzaamheid en vrijheid.'
Ze gaat veel op reis, alleen of met Sartre, naar Corsica, Italië, Zweden. In haar beschrijvingen van die reizen en die van haar woonplaats Parijs klinkt levenslust door, ze kan diep geraakt worden door de schoonheid van een omgeving en geniet intens en oprecht van eten en, vooral, drinken. Et cetera ...
Recensie
door
Tsenne Kikke
Om de 190 bladzijden op te vullen gaat Marte Kaan te rade bij literatuur en film, filosofie, psychologie en neurologie. Neem dit dan ook letterlijk. Met andere woorden: het is alsof de schrijfster voor jou, de lezer, het initiatief heeft genomen om verscheidene bronnen te raadplegen, alsof het haar is opgedragen.
Die psychiater schreef dit, in die film zagen we dat, de schrijver vertelt in zijn roman dit, een ander schrijfster merkte dan weer op dat..., enzovoorts. Ze putte haar inspiratie uit een 30-tal boeken en 4 filmen. Het is dan ook een willekeurige opsomming van voorbeelden die ze hier en daar heeft gevonden en die bij haar zijn opgevallen teneinde haar eigen mislukte relaties te rechtvaardigen. Met andere woorden: het is als het ware een verzameling van boekbesprekingen.
Als je van dit soort literatuur houdt, dan is dit boekje natuurlijk iets voor jou. Want, geheel achteraan, geeft ze een literatuurlijst én de titels van de filmen. In elk geval: zo kunnen wij - ik bedoel: jij en ik - ook boeken schrijven over eender welk thema, nietwaar? Kortom: als je het boek hebt uitgelezen, ben je geen stap verder, maar weet je wel wat anderen over de thema's 'liefdesrelaties' en 'de schaduwkant van de liefde' ooit hebben gepubliceerd. Ook kom je meer over Marte Kaan's relaties aan de weet...
Weet nu al dat de schrijfster, bij het inlezen of bekijken van al de reeds vernoemde bronnen, geen bril ophad met rooskleurige glazen. Kaan vertaalt liefde en alles wat eromheen draait als een complex iets en bij vlagen zelfs intens pijnlijk. Alsof er geen boeken bestaan met een veel mooiere inhoud ...
Uiteindelijk geeft de schrijfster eerlijk toe dat zij het zelf ook niet weet en doet daarmee recht aan haar eigen visie over de complexiteit van de liefde: van háár persoonlijk liefdesleven.
Het boekje leest vlot, dat wel, en de aangehaalde voorbeelden brengen je misschien hopelijk ook wel aan het denken. Anders gezegd: velen kunnen zich hierin misschien herkennen en het is maar door het zélf te lezen dat je daarover iets meer aan de weet komt
|