Welkom, Gast
Inloggen
NieuwsBlogsArtikelenBoekrecensiesZoek&VindEvenementenEncyclopediaForumCommunity
ProfielWie ben ikMijn interessesMijn poëzieBerichtenVriendenBeheer

Winnaars en verliezers
Originele titel: Zero-Sum World

Gideon Rachman

Winnaars en verliezers Type: Paperback
Uitgever: Uitgeverij Contact
Gewicht: 430 gram
Aantal Pagina's: 398
ISBN: 90-254-3425-8
ISBN-13: 978-90-254-3425-0
Categorie: Moderne Geschiedenis
Richtprijs: € 29,95

Korte Inhoud

Globalisering heeft de wereld samengebracht - de wereldwijde economische crisis trekt hem op het ogenblik weer uit elkaar. Dat de gevolgen groot zullen zijn, wordt steeds beter zichtbaar. Want eerst gaan de banken kapot, dan de zwakke landen, ondertussen krijgen steeds meer gewone mensen het moeilijk, en als grote groepen werkloos worden of hun huis kwijtraken, ontstaat er woede. Het optimisme waarmee het kapitalisme zo lang de wereld heeft geregeerd is failliet en nu zien we wat we allang hadden moeten weten: waar winnaars zijn, zijn ook verliezers.

Rachman zet de mogelijke scenario's op een rij: er kan anarchie ontstaan, mogelijk wordt de Islam wereldwijd de baas. Het kan ook dat het dictatoriale model van China of Rusland de overhand zal nemen. Dat klinkt somber, maar Rachman is een optimist: het Westen zal, aan de hand van Obama, de markteconomie en de democratie opnieuw vorm moeten geven.

De 48-jarige Gideon Rachman schrijft over de wereldeconomie voor 'Financial Times'. Daarvoor was hij correspondent voor 'The Economist' in Brussel, Washington en Bangkok. Lange tijd was zijn terrein Zuidoost-Azië, en de crises die hij daar heeft zien ontstaan, hebben hem de brede blik gegeven waarmee hij 'Winnaars en verliezers', met als ondertitel: 'Een nieuwe vorm van democratie', heeft geschreven.

Uittreksel

Blz. 259: Armoede en bevolking

Door economen wordt algemeen aanvaard dat de mondialisering honderden miljoenen mensen uit de armoede heeft verlost. De afgelopen jaren is er echter ook een groeiend besef aan het ontstaan dat een groot deel van de wereld wordt achtergelaten. De benarde toestand van het 'onderste miljard' - een uitdrukking die afkomstig is van Paul Collier, een academicus uit Oxford - staat hoog op de lijst met mondiale politieke problemen. Er zijn zowel ethische als praktische redenen voor die ontwikkeling. Het beeld van een miljard mensen die hun uiterste best doen om te overleven in een wereld van overvloed druist in tegen alle morele gevoelens. En bovendien is zoiets gevaarlijk.

Colliers werk toont aan dat er in Afrika een nauw verband bestaat tussen armoede en gewapende conflicten. 'Er zal veel sneller een burgeroorlog uitbreken,' merkt hij op, 'in landen met een laag inkomen; halveer het inkomen waarmee een land begint en je verdubbelt het risico op een burgeroorlog.' Zodra er eenmaal een burgeroorlog uitbreekt, kan een land komen vast te zitten in een vicieuze cirkel: doordat de oorlog de economie te gronde richt, wordt de armoede verergerd, en dat maakt het steeds moeilijker om uit die burgeroorlog te komen. Burgeroorlogen hebben ook de neiging om over grenzen heen te stromen - zoals de burgeroorlog in Rwanda, die bijdroeg aan de tragedie in het aangrenzende Congo, of naar de wijze waarop de strijd in Afghanistan het aangrenzende Pakistan heeft gedestabiliseerd. Er zijn vele redenen voor de moeilijkheden en problemen die zich voordoen bij het stabiliseren van Afghanistan, maar het feit dat dit nu het op drie na armste land ter wereld is, zal daar zeker in belangrijke mate toe bijdragen.

In de Tijd van Optimisme hoopte men dat de mondialisering de armste landen ter wereld in staat zou stellen om zich door middel van handel uit hun armoede te verlossen. Die hoop is er voor sommige landen nog steeds, met name voor de Afrikaanse landen die in staat zijn om te profiteren van de grote prijsstijgingen die worden veroorzaakt door tekorten aan natuurlijke hulpbronnen. Maar nog steeds zijn er vele landen die achterblijven; het grootste risico lopen landen die nergens aan zee liggen, die getroffen zijn door droogte, geregeerd worden door misdadigers of verstrikt zijn in een burgeroorlog. En ook nu weer geldt dat al die omstandigheden met elkaar te maken hebben. Recent onderzoek lijkt erop te wijzen dat het risico op een gewapend conflict in een Afrikaans land 50 procent hoger is in een jaar waarin droogte tot voedseltekorten heeft geleid. Een reden te meer om beducht te zijn voor de gevolgen van klimaatverandering.

Al minstens sinds het midden van de jaren tachtig - toen de LiveAid-concerten van 1985 het publiek bewust maakten van de hongersnood in Ethiopië - zijn westerse televisiekijkers vertrouwd met beelden van hongersnood in Afrika. Maar voor de rijkste landen ter wereld zou het lot van het 'onderste miljard' tegenwoordig niet alleen medelijden moeten opwekken, maar ook angst.

In een gemondialiseerde wereld zal het Westen zich niet voor eeuwig kunnen blijven afsluiten voor het lijden van de armen. De wereldbevolking groeit snel. In 1950 waren er 2,5 miljard mensen, in 2008 waren dat er 6,6 miljard, en volgens voorspellingen van de Verenigde Naties zullen er in 2050 meer dan 9 miljard mensen zijn. Het grootste deel van deze bevolkingsgroei zal zich voordoen in de armste delen van de wereld. De inwoners van de rijke landen zullen dan ook een steeds kleiner en kleiner deel van de totale wereldbevolking gaan uitmaken. Dat zal tot spanningen leiden binnen de rijke samenlevingen, die hun best zullen moeten doen om schijnbaar eindeloze stromen migranten uit armere landen op te nemen. En het zal spanningen tussen verschillende wereldregio's veroorzaken, doordat de rijkere delen van de wereld hun grensbewaking verder zullen opvoeren in een poging de armen buiten de deur te houden.

Maar zelfs het opsluiten van de armen in hun landen van oorsprong zal het Westen niet beschermen tegen het geweld en de instabiliteit die het gevolg zijn van armoede. Armoede, mislukte staten en bedreigingen voor de internationale veiligheid hangen nauw met elkaar samen. Nadat de Financial Times een artikel had gepubliceerd over pogingen om Somalische piraten te bestrijden die het voorzien hebben op de internationale scheepvaart door de Golf van Aden, schreef de ontwikkelingseconoom Jeffrey Sachs een scherpe ingezonden brief waarin hij klaagde: 'U behandelt de Somalische crisis alsof die binnen de conventionele categorieën van het buitenland- en veiligheidsbeleid valt [...] zonder zelfs maar één woord te wijden aan de extreme armoede in Somalië, de enorme droogte en watertekorten waarmee het land te kampen heeft, en Somalië's extreme kwetsbaarheid voor droogte en klimaatverandering, de enorme ongeletterdheid, de afschuwelijke ziekten waardoor de bevolking geteisterd wordt en de zeer hoge bevolkingsgroei die een gevolg is van extreme armoede. Als mensen aan het verhongeren zijn, handelen onze diplomaten [...] de onrust die daarvan het gevolg is altijd weer af als een teken van extremisme [...] Somalië is van geen belang voor het Westen, zolang het de scheepvaartroutes maar niet blokkeert.

Recensie

door Tsenne Kikke
Gideon Rachman's 'Winnaars en Verliezers - een nieuwe vorm van democratie' vergelijkt het verelden met het heden en geeft ons een duidelijk beeld op 'de Aarde en haar mogelijkheden'. Volgens Rachman is er met de gebeurtenis van 11 september 2001, aangevuld met de crisis van 2008, een einde gekomen aan wat hij 'de Tijd van Optimisme' noemt.
In deel I van het boek behandelt Rachman 'de Tijd van Omwentelingen en Grote Veranderingen'. Als startpunt in de geschiedenis kiest hij het jaar 1978. Dit is naar zijn eigen zeggen een belangrijk moment. Het gaat om de openstelling van China naar het buitenland door de toenmalige leider Deng Xiapong. Hij staat stil bij Groot-Brittannië waar Margareth Thatcher aan de macht was gekomen. De Verenigde Staten waren ongeveer in dezelfde periode volop in de ban van Reagan-revolutie. De eerste kiemen van de vrijemarkt ontluikten succesvol.

In Europa kregen ze de hulp van Jacques Delors die een enorm belangrijke figuur was in de Franse en Europese politiek. Hij werd tweemaal tot president van de Europese Commissie benoemd. In de Sovjet-Unie was Gorbatjsov ondertussen aan de macht, wat het einde van die Unie zou betekenen.

Rachman spreekt vol lof over de mannen en vrouwen die de drijfkracht vormden achter het globale kapitalisme. Van Thatcher, Reagan tot en met Greenspan: het belangrijkste was het geloof in de markteconomie. En die hebben ze wereldwijd kunnen verspreiden, want de rest van de wereld volgde al snel in wat Rachman 'de tijd van optimisme' noemt. In deel II van het boek bespreekt hij een aantal cruciale momenten en figuren zoals Francis Fukuyama en zijn 'einde van de geschiedenis'; Bill Gates en de triomf van de technologie. Maar wie constant terugkeert is Bill Clinton en zijn win-winwereld. Een visie die optimistisch werd gedeeld door leiders overal ter wereld. Rachman besteedt vooral aan de Aziatische voorbeelden veel aandacht.

Met de financiële crisis in 2008 kwam een einde aan dit optimisme. Het Westen zit in crisis en opeens zit de wereld vol problemen. Rachman stelt de economische crisis centraal maar op geen enkel maakt hij een analyse van de betekenis ervan. Er is geen zin waarin hij het kapitalisme bekritiseert. Integendeel, hij is een groot bepleiter van het kapitalisme en hoopt dat het systeem zich herstelt. De VS kunnen hierin een belangrijke rol spelen. Daarom moeten ze terug machtig worden, stelt de auteur.

De andersglobalisten worden belachelijk gemaakt door ze op dezelfde lijn te zetten met Al-Qaeda. Bewegingen zoals Hezbollah en leiders zoals Chavez worden op dezelfde manier benaderd.

Er valt misschien weinig te lezen dat echt innovatief is, maar het boek geeft ons een duidelijk beeld van de huidige situatie en nogmaals: over de mogelijkheden. Om die reden geeft hij geen kant-en-klare oplossingen, want die kunnen er ook niet zijn, tenzij je ze als lezer verwachtte.

Wel spreekt hij over 'rustig blijven, en doorgaan'. In wezen bedoelt hij daarmee: niet panikeren, noch de doemdenker uithangen, om vanuit alle sereniteit de toekomst in te wandelen en van het leven te blijven genieten. Maar, dit betekent vooral niet dat je in slaap moet vallen, integendeel. 'Doorgaan', betekent je weg vervolgen, niet ter plaatse blijven stilstaan en wegdompelen in een slaap der slapen.

Kortom: het is een échte aanrader! Zo goed zelfs, dat we er een kort nieuwsberichtje aan hebben gewijd, waarvan hier de link.
Adverteren
Zoek&Vind
Meer		 Spiritualia
Contact
Copyright © 2008-2024 Spiritualia. Alle rechten voorbehouden. | Privacy Statement | Gedragscode | Algemene Voorwaarden | Auteursrecht