De Dood

Recensie

door Tsenne Kikke

---

Een boek dat elk aspect van de dood op een nuchtere wijze behandelt met een vooral biologisch-medische insteek. Dit om door meer kennis een minder krampachtige houding er tegenover te krijgen. De Canadese auteurs, hoogleraar kankerpreventie respectievelijk wetenschappelijk onderzoeker, schreven eerder 'Eten tegen kanker' (2006) en 'Eet gezond, leef gezond' (2009). Dit thematisch brede, kleurrijk geïllustreerde boek geeft informatie op een inzichtelijke, wetenschappelijk verantwoorde en behoorlijk toegankelijke manier over wat leven is en hoe doodgaan daar heel gewoon bijhoort. 'Sterven is leven' is niet alleen de titel van een hoofdstuk uit deze publicatie, maar is eigenlijk ook het motto van het boek als geheel. Inzicht krijgen we ook in ouder worden met (welvaarts)ziekten en leefadviezen, en in doodsoorzaken uit verleden en heden, zoals infectieziekten, gif, wapens, auto-ongelukken, bliksem of moord. Ook wordt uitgelegd wat de fysiologische processen zijn na het overlijden en waaraan dat te zien is. Sommige hoofdstukken bespreken zulke pittige onderwerpen, dat sommige lezers ze liever zullen overslaan. Vierkante paperback met vrij kleine druk in twee kolommen.

- F.M. Boon -

In een wereld waar de dood meer en meer wordt geobjectiveerd en naar buiten toe wordt ge-outsourced, weten velen onder ons niet meer wat de dood nu eigenlijk betekent, en hoe men de laatste momenten van zijn leven beleeft. Het lijkt meer en meer op iets dat je overkomt, maar we staan niet meer stil bij de manier waarop mensen sterven. Bij de geboorte zijn er maar twee zekerheden, zegt men wel eens, namelijk dat we belastingen betalen en dat we vroeg of laat zullen sterven. Alleen staat niet vast, voor wat het tweede betreft, wanneer en hoe. Gelukkig maar. We sterven ook niet allemaal niet op dezelfde manier. De auteurs van dit boek brengen een verhaal rond de dood, en het paar brengt een zeer breed beeld van al wat te maken heeft met de dood en de manier waarop we hiermee omgaan. Zoeken naar de manier waarop vandaag de dag in onze maatschappij wordt gestorven, waarop het lichaam reageert, de wijzen van sterven en de meer pikante en onverwachte aspecten van de dood.

En neen, het is geen saai, dieptreurig boek, al is de dood geen pretje, maar wel een gezwind en snellezend boek waarin je met de nodige relativering een vlot en leuk leesbaar verhaal krijgt van de manier waarop mensen hun laatste ogenblikken beleven. Het is een knappe mengeling van ernstige benaderingen en meer anekdotische benaderingen, leuke en humorvolle verhalen, en de meer gevoelige invalshoeken. Het is beter dan een wetenschappelijk werk, want het brengt een menselijk beeld van deze laatste momenten van het leven van mensen in onze maatschappij. Het is een boek geworden over gewone mensen die afscheid nemen. Doorheen de regels en de reglementen gaat het echter nog steeds over mensen en de confrontatie met het einde van dit leven. Het menswaardige levenseinde is intussen geregeld door wetten en decreten, maar de realiteit van het doodsbed is niet minder roerend of complex geworden. Dat is meteen ook de grote kracht van dit boek. Hoe mensen sterven mag dan over de dood gaan, op elke bladzijde zindert het leven.

Het is een indringend, ontroerend en waardig verhaal, door de ogen van een gevoelsvolle auteur, die de zaken wel objectiveert, maar daarom niet minder menselijk maakt. Een bijzonder bijblijvend boek.