De dromedaris, een eenbultige Camelus dromedarius van de familie der kamelen, wordt soms dan ook de 'Arabische kameel' genoemd. Deze behoort tot de hoefdieren en daarbinnen als enige tot de eeltpotigen.
De dromedaris is dus de éénbultige kameel en zeer nauw verwant aan de tweebultige. Ze kunnen samen kruisen en de nakomelingen worden dan hybridekameel genoemd. Deze bastaards hebben één grote bult en worden groter dan de beide ouders.
Dromedarissen kunnen, net als kamelen hun neusgaten helemaal afsluiten waardor ze zich tegen zandstormen kunnen beschermen.
Een dromedaris kan 450 kilo tot 600 kilogram wegen, en 2 m hoog en 3 meter lang worden. De bewoners van de woestijn beschouwen dit onvermoeibare, sobere last- en rijdier al eeuwenlang als hun belangrijkste hulp. Zo kan een dromedaris zijn berijder in één dag zo'n 195 kilometer vervoeren.
Vroeger dachten de mensen dat de bulten watertanken waren waarin ze hun water bewaarden, maar nu weten we wel beter. Het zijn als het ware plooien in de rug, waar vet in zit. In de rest van het lichaam zit geen vet, en dat heeft een groot voordeel. De warmte die overdag in het lichaam is binnengedrongen, kan het 's nachts weer makkelijk verlaten. Bij een vetlaag, verspreid over het gehele lichaam, gaat dat veel moeilijker, want die houdt de warmte vast.
Woestijnreizigers kunnen aan de bulten zien of het dier ja dan neen fit is: hoe meer ze uitgeput zijn, hoe slapper de bulten. Als ze helemaal aan het eind van hun krachten zijn, hangen ze als lege zakken naar beneden.
Omdat ze in zo'n droog gebied leven, moeten ze zuinig zijn met het water. Ten eerste zweten ze niet veel, dat bespaart wel zo'n 5 liter water per dag, en ze plassen ook erg weinig.
Mensen kunnen het in de woestijn amper twee dagen zonder water volhouden. Dat komt doordat we water uit het bloed kwijtraken. Het bloed wordt dikker en stroomt niet meer, daardoor sterven we. Bij dromedarissen is dat anders. Zij raken water uit hun vlees kwijt. Dat kunnen ze 8 volle dagen uithouden. Ze zijn dan wel heel mager en uitgeput, maar het bloed is gewoon blijven stromen, en zijzelf mankeren niets.
Een dromedaris is humeurig, stinkt, spuugt en kan zijn zacht gehemelte tot een soort van ballonetje opblazen. Het is net alsof hij ergens van iemand een groot pak kauwgom heeft gekregen. Onwetenden denken op het eerste zicht dat hij zijn tong uitsteekt. Over het waarom een dromedaris dat precies doet, bestaan verschillende theorieën, maar niemand die het echt weet. Enkele daarvan zijn...
- Tijdens de paartijd van januari tot mei wedijveren volwassen mannetjes om de vrouwtjes. Een ouder mannetje paradeert tandenknarsend en kwijlend langs een rivaal. Het zachte vel van zijn gehemelte blaast hij op als een gigantische bel kauwgum. Hij piest en poept en stelt zich met gespreide poten tegenover het andere mannetje op. Vaak is dit voldoende, maar soms komt het wel degelijk tot een gevecht op leven en dood. De winnaar krijgt niet één, maar soms wel dertig vrouwtjes.
- Maar anderen beweren dan weer dat die rooskleurige luchtzak - 'doula' in het Arabisch - dient om tijdens die paartijd vrouwtjes te verleiden en aan te trekken.
- Enkel en alleen een dromedarisfluisteraar kan het echt weten. Uiteindelijk kunnen beide versies in aanmerking komen: de dromedaris blaast zijn gehemelte op en laat die uit zijn bek hangen van zodra hij wordt opgehitst - of, zoals je in het filmpje kunt zien: als hij zich op een slaperige manier verveelt, en daarbij misschien een lekker hapje verwacht.
Dat weten we dan ook weeral. Maar toch kunnen we ons eventueel nog de vraag stellen waarom - genetisch gezien - enkel en alleen dromedarissen zo'n opblaasbaar gehemelte hebben, en lama's of kamelen niet ...
Kameel oorspronkelijk van Noord-Amerika
Miljoenen jaren geleden leefde de kameel op de Noordpool. In die tijd was het klimaat in die regio veel zachter dan vandaag het geval is. Dat schatten Canadese wetenschappers in een studie van het Canadese Museum van Natuur in Ottawa. De studie werd geleid door Natalia Rybczynski en werd vandaag gepubliceerd in het Britse vakblad 'Nature Communications'.
De grootvader van alle kamelen, dromedarissen en moderne lama's was dus niet afkomstig van de Sahara, het Arabische schiereiland of de Andes. Het dier verscheen ongeveer 45 miljoen jaar geleden voor het eerst in Noord-Amerika tijdens het Eoceen.
Die kamelen zouden vervolgens gemigreerd zijn tot in Azië via een dunne landtong die toen de twee continenten verbond in de Beringstraat. Een ander deel van de familie zette koers naar Zuid-Amerika, waar hun afstammelingen (lama's, alpaca's en vicuña's) nog steeds leven.
De theorie van de wetenschappers vindt haar grondslag in een stukje van 3,5 miljoen jaar oude gefossiliseerde beenderen die ontdekt werden bij versteende bomen op het eiland Ellesmere van de Canadese Arctische archipel bij de Noordpool en Groenland. ‘De kameel van Ellesmere is de meest noordelijke vertegenwoordiger van de kameelachtigen die tot nu toe werden ontdekt.
Het dier ‘woonde in het Hoge Noorden tijdens de warme periode van het Plioceen. De regio was bebost en grote gebieden van de Canadese Arctische archipel werden gevuld door residu's', schrijven de onderzoekers.
Vandaag kent het eiland Ellesmere bijna geen vegetatie. In die tijd was de gemiddelde jaartemperatuur op het eiland ongeveer 2 à 3°C hoger dan vandaag, wat wilt zeggen dat die toen al negatief was.