Enkele jaren geleden publiceerde ik een blog over de toevoeging van een soort van ijzervijlsel in de cornflakes van Kellogg's. De eerste berichten daarover verschenen in 2009 op het internet.
Volgens mij is het misschien een zeer goed idee om bij mensen, die regelmatig Kellogg's cornflakes als ontbijt verorberen, vandaag de dag de vraag te stellen of ze ondertussen geen last hebben van maag- en darmklachten - want, rust roest: ook het ijzerpoeder, dat misschien in de plooien van het darmkanaal zou kunnen blijven steken.
Fe2+ en Fe3+ zijn niet gelijk aan Fe
IJzer is een mineraal, dat in elke cel van het lichaam te vinden is. Het is belangrijk voor verschillende lichaamsfuncties. Het komt voor in vlees en vleesproducten, aardappelen, granen, vis en groenten. Vrouwen hebben meer ijzer nodig dan mannen door het verlies van ijzer bij de menstruatie. De aanbevolen hoeveelheid voor volwassen mannen is door de Gezondheidsraad vastgesteld op 11 milligram, voor volwassen vrouwen op 15 milligram.
Er bestaan twee vormen van ijzer, namelijk: het tweewaardige ijzer, (Fe2+) oftewel het zogenaamde heem-ijzer, dat in vlees en vis zit, en het driewaardige ijzer (Fe3+), het zogenaamde non-heem-ijzer, dat in groenten voorkomt, en eerst in het tweewaardige ijzer moet worden opgezet, vooraleer het door het lichaam kan worden opgenomen.
Deskundigen beweren dat 1 mg heem-ijzer per dag het verkrijgen van dikkedarmkanker verlaagt, en dat een opname van veel heem-ijzer het risico verhoogt.
De ijzersoort is van invloed op de opname in het lichaam. IJzer komt in twee vormen voor in eten: als heem-ijzer en als non-heem-ijzer. Maar, toegevoegd ijzerpoeder in Kellog's cornflakes is dus een derde soort - maar, deze 'metalen vorm' van ijzer komt zelden voor in voedsel.
Zelfs indien ijzer als sporenelement in het menselijk lichaam terechtkomt, is het in grote hoeveelheden giftig, omdat het dan reageert met peroxiden en vrije radicalen vormt. Het kan de lever, hart en endocriene organen aantasten. Maar wat, indien je vlees en vis eet, groenten, en dan nog eens ontbijtgranen, waarin ijzerpoeder werd toegevoegd?
Onrust omheen ijzer in Kellogg’s cornflakes
In 2009 brak er in Nederland een klein beetje paniek uit. De VWA werd overspoeld met telefoontjes van verontruste consumenten over ijzer in Special K-cornflakes van Kellogg’s. Dit, na het tv-programma Keuringsdienst van Waarde. In dit consumentenprogramma werd beweerd dat het ijzergehalte van Kellogg’s Special K-cornflakes gelijk is aan dat van een spijker. Ook toonde het programma aan hoe een cornflake werd aangetrokken door een magneet.
Tussen haakjes: ikzelf deed die proef ook, en verkreeg hetzelfde resultaat.
Kellogg’s plaatste na de uitzending als reactie een advertentie in de Volkskrant, waarin het bedrijf meldde dat in het programma een ‘onjuist beeld’ werd neergezet. Het bedrijf was furieus over de gewekte indruk. "Wij zouden ijzerschroot in ons product stoppen," zei voedingskundige Toine Hulshof van Kellogg’s. "Maar dit is gewoon ijzerpoeder. Dat is magnetisch, waardoor de cornflake op een magneet reageert."
Nota: Tracht maar eens met een magneet het ijzer in rood vlees en in groenten aan te trekken... Anders gezegd: ijzerpoeder is niet iets dat het lichaam uit voedsel haalt.
Uitzending gemist?
Naar het schijnt zijn er 6 delen. Hieronder vind je er drie van. In het derde filmpje kun je zelfs aanhoren dat Kellog's Special K en andere Kellogg's producten in Denemarken verboden zijn... Waar of onwaar? Want, de ene beweert dit, de andere zegt dat, enzovoorts.
Uitzending gemist?
Poeder heeft ‘geen zin’
Volgens Tiny van Boekel, hoogleraar agrotechnologie en voedingswetenschappen aan de Wageningen Universiteit, heeft het toevoegen van ijzerpoeder overigens geen zin. "Het ‘elementair ijzer’ dat aan de ontbijtgranen wordt toegevoegd, wordt vrijwel niet opgenomen door het lichaam en gewoon weer uitgepoept," zei hij in de Volkskrant. Alleen ijzer in zoutvorm wordt volgens hem door het lichaam opgenomen.
In theorie zou het ijzerpoeder van Kellogg’s in de zure maag deels kunnen worden omgezet in ijzerzouten. Maar juist bij cornflakes is dat onwaarschijnlijk. "Dat wordt meestal gegeten met melk, dat het zuur neutraliseert. Bovendien zorgt het calcium in de melk ervoor dat ijzer niet wordt opgenomen."
Tot besluit: Ikzelf ben geen specialist op dit gebied, maar ik weet wel dat ijzer, eenmaal aan lucht en water blootgesteld, roest. Naast de energieën die daarbij vrijkomen, kan roesten bovendien versneld worden door de zuren die in de maag en darmen aanwezig zijn.
Enerzijds stelt het feit, dat ons lichaam het ontlast me gerust, maar anderzijds vraag ik me toch af hoelang dat fijngemalen ijzervijlsel, of noem het ijzerpoeder, in onze darmen blijft hangen vooraleer het wordt uitgepoept, en wat er ondertussen daadwerkelijk mee gebeurt. Maar, het positieve nieuws is, dat ...
... het in Amerika er momenteel 'heel toevallig' niet veel beter aan toegaat:

Nabedenking: Als het ijzerpoeder dan toch niet door het lichaam wordt opgenomen, kan het misschien wel dienen om het gewicht, dat op de verpakking staat te evenaren; net zoals in de oorlogsjaren, toen sommige bakkers wit marmergruis met het meel vermengden om het brood zwaarder te laten wegen. 't Is maar een gedachte, natuurlijk - maar, op de duur weet een mens niet meer wat hij nog mag denken en schrijven - en, wat niet.