Een magnetisch veld wordt veroorzaakt door magneten, elektromagneten en elektrische stromen. De bekendste vorm van magnetisme is ferromagnetisme, dat - zoals de naam al aangeeft - kan worden opgewekt in ijzer, en daarnaast in een aantal andere metalen en in een groot aantal legeringen.
Er zijn vier ferromagnetische elementen, namelijk: ijzer, nikkel, kobalt en gadolinium. Ook neodymium en dysprosium zijn bij zeer lage temperaturen ferromagnetisch. Er zijn echter veel meer ferromagnetische legeringen, maar er bestaan ook gesinterde materialen die magnetisch zijn, zoals ferriet.
IJzer kan worden gemagnetiseerd door het materiaal in een magnetisch veld te plaatsen, bijvoorbeeld: opgewekt door een solenoïde, een spoel van geleidende draad waardoor een elektrische gelijkstroom loopt.
De ene kant van een magneet heet noordpool, de andere zuidpool. Noord- en zuidpolen trekken elkaar aan met een aantrekking die afneemt met het kwadraat van de afstand ertussen. Gelijknamige polen stoten elkaar echter af.
Veldlijnen zijn denkbeeldige lijnen die de richting van het magnetisch veld op een bepaald punt aangeven. Ze kunnen bij magneten worden zichtbaar gemaakt door een blad papier op een magneet te leggen en daar wat fijn ijzervijlsel op te strooien Dit zal zich groeperen langs de veldlijnen en deze zo zichtbaar maken.
Ook de Aarde gedraagt zich als een grote magneet met veldlijnen die van de (magnetische) noordpool naar de zuidpool lopen. Men veronderstelt dat in het inwendige van de aarde grote elektrische stromen lopen die dit magnetisme veroorzaken. Op bepaalde tijden keert de richting van deze stromen en met deze wending poolt de Aarde om: de magnetische noord- en zuidpool verwisselen van plaats. De naam van dit proces is 'paleomagnetisme'. Dit proces heeft sinds het ontstaan van de Aarde al vele malen plaatsgevonden.
In onderstaande filmpjes wordt, onder andere, uitgelegd hoe magneten werken, hoe je een magneet kunt demagnetiseren door deze op te warmen, en zo meer.
In ferromagnetische materialen wordt het magnetisch effect opgewekt doordat elektronenbanen in de atomen zich parallel aan elkaar gaan richten waardoor het magnetisme van afzonderlijke atomen niet meer wordt uitgemiddeld maar zich versterkt. Bij verhitten van een magneet gaat deze oriëntatie weer verloren en wordt het voorwerp gedemagnetiseerd.
Bekijk de filmpjes, aanhoor wat er allemaal wordt gezegd en geniet ervan, ... alhoewel je er waarschijnlijk geen snars van zult begrijpen.
Met magneten kan men interessante experimenten uitvoeren, waaronder ...
Hoe worden magneten gemaakt en wat zijn de mogelijke gevaren indien jouw hand tussen twee supersterke magneten verzeild geraakt?
