Dossier Zelfkennis: Vanaf wanneer kan een mens 'doen'?

Enig idee, beste eclecticus?...
door Tsenne Kikke - woensdag 2 augustus 2023 8:49

Beste eclecticus,

Doen is een werkwoord, maar volgens Gurdjieff's leerstellingen kan geen mens 'doen', toch niet bewust. Voor de gewone mens is dit uitganspunt moeilijk te begrijpen. Sterker zelfs: hij neemt het niet aan. Anders gezegd: hij leeft in de zekerheid (zijnde: zijn vertaling van 'veronderstelling') dat hij daadwerkelijk op een bewuste wijze kan doen; 'doen', in de ware betekenis van het woord. Niets is minder waar.

Afhankelijk van het menstype kent elk woord 7 vertalingen en ook voor mensen die aan Zelfkennis 'doen' is het geen gemakkelijke opdracht het te begrijpen. Daarom werkt hij soms met tegenstellingen, waaronder: bewust denken en mechanisch denken, bewust handelen en mechanisch handelen, bewust een gesprek voeren en mechanisch praten, bewust denken versus mechanisch denken afwegen, en zo meer.

Daarnaast wordt je, ecclecticus zijnde - tijdens het werken aan jezelf - geconfronteerd met verschillende vormen van 'doen' waaronder...

- Niet identificeren, is een doen.
- Stoppen met liegen, is een doen.
- Niet aan interne consideratie doen, is een doen.
- Hetzelfde geldt voor extern considereren.
- Denken is een doen, na-denken eveneens.
- Geen uiting geven aan negatieve emoties is een doen.
- Jezelf niet aanschouwen als één standvastige, onveranderlijke eenheid is een doen.
- Stelselmatig ontwaken, is een doen.
- Machine-af worden, is een doen.
- Hetzelfde geldt voor wakker worden en voor niet opnieuw in slaap vallen.
- Uit Plato's metaforische grot ontsnappen, is een doen.
- Een nieuwe 'taal' aanleren, is een vorm van doen - want, in de gewone taal kunnen mensen elkaar niet begrijpen. Voor de gewone mensen lijkt het alsof mannen van Mars komen en vrouwen van Venus.

Zo kunnen we het ellenlange lijstje blijven aanvullen, hé! En het zou kunnen gebeuren dat een mens er - van het lezen alleen al - moe van wordt, en er dus niet aan begint. "Godzijdank," zou Gurdjieff zeggen, "hij kan beter op de stoel blijven zitten waarop hij nu zit." :-)

Alles 'gebeurt', is dan ook weeral een ander beginsel. Weet, dat als er iets moet gebeuren, je automatisch de extra inspanning zult leveren. Als het niet moet gebeuren, zul je die inspanning niet leveren. Mensen denken dat ze kunnen 'doen' of 'niet kunnen doen'. Tracht daarom op de juiste manier te denken, beseffende dat je niets kunt 'doen', dat dingen mechanisch gebeuren. Het ene ding komt na het andere en gebeurt gewoon of gebeurt niet, en jijzelf kunt er niets aan 'doen'.

Gurdjieff: "Het komt de mensen altijd voor dat de anderen alles steeds verkeerd doen, niet zoals het gedaan zou moeten worden. Iedereen denkt altijd dat hij het beter zou kunnen doen. Zij begrijpen niet en willen niet begrijpen dat alles wat gedaan wordt en vooral wat al op één manier gedaan is, niet op een andere manier kan worden of kon zijn gedaan. Hebt u opgemerkt hoe iedereen nu over de oorlog praat? Iedereen heeft zijn eigen plan, zijn eigen theorie. Iedereen vindt dat niets wordt gedaan zoals het zou moeten. In werkelijkheid wordt alles gedaan op de enige manier waarop het gedaan kan worden. Indien één ding anders kon zijn, zou alles anders kunnen zijn. En dan zou er misschien geen oorlog zijn geweest."

"Probeert u te begrijpen wat ik zeg: alles is van alles afhankelijk, alles is verbonden, niets staat op zichzelf. Daarom gaat alles op de enige manier waarop het kan gaan. Indien de mensen anders waren, zou alles anders zijn. Zij zijn wat zij zijn, en daarom is alles zoals het is."

"Kan er niets, absoluut niets, worden gedaan?" vroeg Ouspensky.

"Absoluut niets."

"En kan niemand iets doen?"

"Dat is een andere vraag. Om te kunnen doen dient men te zijn. En het is noodzakelijk eerst te begrijpen wat zijn betekent. In de loop van onze gesprekken zult u bemerken dat wij een speciale taal gebruiken en dat het om met ons te kunnen praten nodig is die taal te leren. Het heeft geen zin in de gewone taal met elkaar te spreken, want wij kunnen elkaar in die taal onmogelijk begrijpen. Dit doet u op het ogenblik ook vreemd aan. Maar het is waar. Om te kunnen begrijpen is het nodig een andere taal te leren. In de taal die de mensen gebruiken, kunnen zij elkander niet begrijpen. Later zult u inzien waarom dit zo is.

Vervolgens moet men leren de waarheid te spreken. Dit komt u ook vreemd voor. U geeft er zich geen rekenschap van dat men de waarheid moet leren spreken. Het schijnt u toe, dat het voldoende is dit te willen of ertoe te besluiten. Maar ik zeg u dat de mensen betrekkelijk zelden opzettelijk een leugen vertellen. In de meeste gevallen menen zij de waarheid te spreken. En toch liegen ze voortdurend, zowel wanneer zij een leugen willen vertellen als wanneer zij de waarheid willen spreken. Zij liegen voortdurend, zowel tegen zichzelf als tegen anderen. Daardoor begrijpt niemand ooit zichzelf, of iemand anders. Denk eens aan: ... zou er ooit zoveel tweedracht, zo'n diep wanbegrip en zoveel haat tegen de inzichten en meningen van anderen kunnen bestaan als de mensen elkaar konden begrijpen? Maar zij kunnen elkaar niet begrijpen, omdat zij het liegen niet kunnen laten. De waarheid spreken, is het moeilijkste wat er op de wereld bestaat, en men moet veel en lang studeren om de waarheid te kunnen spreken. Het te willen is niet voldoende. Om de waarheid te spreken moet men weten wat de waarheid is en wat een leugen is - allereerst in zichzelf. En dat wil niemand weten."

Bron: 'Op zoek naar het wonderbaarlijke' - blz. 32-33.

Beste eclecticus, over het feit dat geen mens kan 'doen', hebben we het reeds eerder gehad, meermaals zelfs. Geheel onderaan vind je er enkele voorbeelden van...

"Vind mensen, die in zichzelf zowel de motivatie als de aangeboren drijfveer hebben om aan hun Innerlijke Zelf te werken, en we zullen hen gidsen."

- DIMschool vzw, de énige gespecialiseerd in Zelfkennis, zijnde: het kennen van het Zelf -
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

En, voel jij je geroepen om Spiritualia te sponsoren?
Klik dan op deze link. Alvast bedankt!

Overschrijven kan ook via: IBAN: BE22 7795 9845 2547 - BIC: GKCCBEBB

- Indien je zo'n (bak)steentje bijdraagt, ook eventueel via een aankoop of een Zoek&Vind abonnement, mogen we jouw naam hieronder publiceren? Laat het ons weten! -