Het woordje 'placebo' is de laatste jaren dermate door het slijk gehaald dat het als het ware synoniem is geworden van woorden, zoals 'bijgeloof' en' kwakzalverij'. Het is een feit, dat vooral mensen uit de wereld van de geneeskunde en sceptici, die misschien zelfs niet eens in zichzelf geloven, huiverig tegenover dit woordje staan. Toch wil ik nog altijd de eerste geneesheer ontmoeten die effectief een mens genezen kan - én, een scepticus, die vanuit zijn hartstreek menselijke warmte uitstraalt.
Franz Anton Mesmer (1734-1815), die in wezen reeds met het placebo-effect werkte maar het zo nooit benoemde, is er in wezen de pionier van. Doch hij noemde het genezingseffect 'dierlijk magnetisme', omdat geneesheren uit die tijd niet konden aanvaarden dat een mens kon genezen dankzij de werkzaamheden van de menselijke verbeelding. Nu, 200 jaar later is daarin - mijns inziens - wegens het protectionisme weinig verandering gekomen. En je weet misschien nog wel wat ik denk over éénder welke vorm van -isme.
In zijn tijd verkreeg Mesmer nochtans de steun van een zekere Antoine Laurent de Jussieu (1748 - 1836), de grondvester van de moderne botanie. Jussieu vertolkte de overtuiging van een kleine minderheid toen hij verklaarde dat, wanneer de verbeelding dusdanige genezingen kon teweegbrengen - en niemand die daaraan twijfelde - het niet geoorloofd was deze 'verbeelding' als een bagatel te beschouwen. Want, over iets dat zó machtig was, mocht men niet gering denken.
"Het menselijk lichaam is aan veelsoortige invloeden onderworpen," schreef hij. "Sommige zijn uitwendig en stoffelijk. Andere, zoals bijvoorbeeld de verbeelding, komen van binnenuit en zijn van morele en geestelijke aard. Er is zonder twijfel bij deze genezingen de een of andere kracht aan het werk, die van het ene menselijke wezen op het andere kan worden overgedragen, en die vaak een zichtbaar effect teweegbrengt op de persoon op wie ze overgebracht wordt. Laat ons onderzoeken wat die kracht is."
Hij had het over suggestie - en, indien een mens geen vertrouwen had in autosuggestie, dan was elke suggestie, komende van buitenaf, van harte welkom. Van dit uitgangspunt ontstond hypnose en zelf-hypnose.
Maar niemand vond het in die tijd de moeite waard zulke onbelangrijke psychologische verschijnselen nader te onderzoeken.
Ook was er in Parijs een arts, Charles d'Eslon, de dokter van de broer van de koning, die het Mesmerisme bestudeerde en uitoefende, en die het volgende zei:
"Ik geloof dat ik mij bij de heren van de commissie kan aansluiten, die beweren, dat de verbeelding de hoofdrol speelt bij het zogenaamde dierlijke magnetisme. Het is mogelijk dat dit inderdaad geheel en al op verbeelding berust. En wanneer dat zo is? Dan is de verbeelding een kracht waarvan wij nog weinig begrijpen. Laat ons deze mysterieuze verbeelding gebruiken. Wij moeten er meer van weten. Wanneer wij ermee genezen kunnen, bestaat er geen enkele reden om haar niet te benutten." En hij vervolgde met: "Wanneer Mesmer niets anders ontdekt had dan de zegenrijke invloed van de verbeelding op de gezondheid, zou hij al één van onze grootste geneesheren zijn. Ik geloof dat dit één van de belangrijkste ontdekkingen is, die ooit door de menselijke geest gedaan zijn."
Wees eerlijk ... Hoeveel van alle geneesmiddelen, die men in apothekers aantreft, ken je die écht 'genezen'. Zelfs placebo behaalt in de chirurgie onverwachte resultaten.
Er zijn natuurlijk weinig studies op dit gebied, maar ze zijn wel overtuigend. Zo verrichtte een chirurg in 1958 een ingreep bij achttien patiënten met een zeer ernstige vorm van angina pectoris. Deze arts bond bij dertien van hen een pijnzenuw af maar bij de vijf anderen maakte hij alleen een incisie in de huid. Welnu, er trad een verbetering op bij tien van de dertien patiënten die werkelijk geopereerd waren en bij alle patiënten die een placebo-operatie hadden ondergaan.
Achtendertig kankerpatiënten krijgen iedere dag twee intramusculaire injecties toegediend met een middel dat bedoeld is om hun pijn te verzachten. Een week later verklaart meer dan de helft (57 %) van de patiënten dat deze nieuwe behandeling hen duidelijk heeft geholpen. Dat is niet zo verrassend, ware het niet dat het geïnjecteerde middel in feite een placebo is. Een placebo - Latijn voor 'ik zal behagen' - is een niet-werkzaam middel dat toch de genezing van een patiënt kan bevorderen, op voorwaarde dat de patiënt in de werkzaamheid van het middel gelooft.
Men heeft vastgesteld dat veel uiteenlopende ziekten gevoelig zijn voor het placebo-effect. Dit geldt voor lichte aandoeningen zoals migraine, slapeloosheid, hoest, hooikoorts of zwaardere zoals artrose, astma, reuma, pijnlijke menstruatie en maagzweren. Zelfs de pijn bij ernstige ziekten zoals angina pectoris en kanker kan afnemen door placebo's. De verandering betreft overigens niet altijd alleen de pijn, maar kan ook betrekking hebben op biologische processen: de zuurgraad van het maagsap, de diameter van de pupillen, de arteriële bloeddruk, het suikergehalte in het bloed, het cholesterolgehalte en de bezinkingssnelheid. Psychische stoornissen zoals angst of depressies kunnen eveneens verbeteren door een placebo.
Niet alle ziekten zijn even gevoelig voor het placebo-effect. Acute infecties, zoals door tuberculose veroorzaakte meningitis, reageren niet op een placebo, terwijl men bij een zweer aan de twaalfvingerige darm tot tachtig procent positieve resultaten bereikt. Placebo's werken op identieke wijze als geneesmiddelen. Ze werken pas na een zekere tijd en vervolgens treedt er een piek op in hun werkzaamheid. In sommige studies werd ook de aandacht gevestigd op een dosis-effect-relatie: verscheidene tabletten hebben meer effect dan één enkele.
Het placebo-effect levert een indrukwekkend bewijs van de invloed van de geest op het lichaam of op zijn minst van de wisselwerking tussen het psychische en het biologische. Maar hier rijzen aanzienlijke problemen. Want, zoals een arts opmerkt: 'het probleem van de placebo intrigeert alle artsen doordat het zo ongewoon is. Je gaat je namelijk afvragen of er eigenlijk wel echte ziekten bestaan, aangezien een groot aantal ziekten blijkbaar is te genezen door onechte medicijnen, en of er eigenlijk wel echte medicijnen bestaan, aangezien de onechte de (schijnbaar) echte ziekten even goed schijnen te genezen, en tenslotte weten we niet eens meer zeker of we niet allemaal onechte artsen zijn die met onechte medicijnen onechte ziekten schijnen te genezen. Dat is een intellectueel schrikbeeld.'
Er is zelfs geconstateerd dat een placebo meer effect kan blijken te hebben dan een echt geneesmiddel, zoals het volgende experiment aantoont. Een arts heeft in zijn praktijk vrouwen die last hebben van een pijnlijke menstruatie gepaard gaande met prikkelbaarheid. Hij schrijft hun drie verschillende middelen voor: of ovarium-extracten, of een oestrogeen (vrouwelijk geslachtshormoon), of tenslotte een placebo. Bovendien maakt de arts duidelijk dat hij of overtuigd is van de werkzaamheid van het voorgeschreven middel, of daaraan twijfelt. De met overtuiging voorgeschreven placebo leidde tot grotere vooruitgang dan het echte medicijn dat zonder enthousiasme was voorgeschreven.
De biologie kan de pijnstillende werking van de placebo's ten dele verklaren. Een overkoepelende studie met betrekking tot het placebo-effect op pijn heeft de aandacht gevestigd op een positieve respons van 35 %, met heel weinig verschil al naar gelang de kwalen, zodat we mogen aannemen dat er een gemeenschappelijk mechanisme in het spel is, ongeacht de ziekte. Deze pijnstillende werking zou kunnen ontstaan door endorfine, een soort morfine die van nature wordt uitgescheiden door de hersenen, met name wanneer er plotseling pijn ontstaat. Maar de werking van de endorfinen is waarschijnlijk niet het enige mechanisme dat in het spel i bij de pijnstillende werking van placebo's.
Suggestie is ook een interessante verklaring voor het placebo-effect. De overtuiging van de arts speelt hierbij een belangrijkere rol dan de persoonlijkheidsstructuur van de patiënt. Er is zelfs geconstateerd dat, door het simpele feit dat aan de patiënt wordt gevraagd welke uitwerking het 'geneesmiddel' op hem heeft, het rendement procentueel toeneemt.
Het gebruik van de placebo heeft geleid tot een ethisch debat onder doktoren, aangezien de relatie patiënt-arts is gebaseerd op vertrouwen en een placebo een illusie is. Nochtans creëert een gezonde patiënt-arts relatie een soort van placebo-effect op zichzelf; vooral, indien de te behandelen persoon sterk geloof hecht aan de capaciteiten van die arts. Het placebo-effect zorgt ervoor dat er in het brein specifieke neuronen worden geactiveerd, die de nodige endorfinen, hormonen, of wat dan ook, losmaken. die via het bloed worden vervoerd. Het heeft ongeveer hetzelfde effect als de zon heeft op een dier dat zonet een winterslaap heeft gehouden: de zonnestralen brengen een chemisch proces op gang.
Maar zoals in een hoofdartikel in een medisch wetenschappelijk tijdschrift wordt beklemtoond: 'Waarom is het bedrog om een placebo toe te dienen, terwijl een groot deel van de huidige geneesmiddelen geen betere resultaten geeft? Wanneer de resultaten hetzelfde zijn, wat is dan beter en in ethisch opzicht meer verantwoord, de goedgelovigheid van een grootmoedige arts of de scepsis van de arts wiens recept geen farmacologisch effect heeft?' Met andere woorden: het voorschrijven van een placebo is zoiets als het gebruik van een leugentje om bestwil...
Het bestaan van het placebo-effect wijst er overigens op dat alle vormen van 'geneeskunde', zelfs irrationele - wonderen, handoplegging, tovenarij - werkzaam kunnen zijn zodra de patiënt erin gelooft.
Over de menselijke geest en het placebo-effect:
Van zodra een mens sterft, geeft hij de geest. Bewijst dit dan niet dat de geest losstaat van het stoffelijke lichaam?... Zijn er dus aanwijzingen dat de menselijke geest niet alleen werkt in het lichaam, maar ook óp het lichaam? Laten we er het placebo-effect bij betrekken.
Placebo: genezing, niet door een geneesmiddel, maar door de suggestie daarvan. We hebben het hier niet over een randverschijnsel. Het gaat om een van de krachtigste factoren in de geneeskunde. De 'New Scientist' riep het in 2005 uit tot nummer 1 van 'rare verschijnselen waar de wetenschap geen vat op krijgt'.
Om een voorbeeld te geven: de trillingen die door Parkinson worden veroorzaakt, zijn met succes bestreden met een drankje dat enkel een zoutoplossing was. De hersenactiviteit die bij de trillingen hoorde is daarbij ook gemeten, zodat zeker is dat de patiënten zich hun verbetering niet verbeeldden. De suggestie van een krachtig - maar in feite waardeloos - geneesmiddel bracht in de hersenen beschadigde gebieden opnieuw op gang. Niet het geneesmiddel, maar de geest van de patiënt bewerkte het herstel. De hersenen lijken dus het orgaan waardoor de geest denkt, maar terwijl zij de werking van de geest mogelijk maken - zichtbaar te maken met moderne beeldtechnieken - zijn de hersenen daar tegelijk ook aan onderworpen. In elk geval is dit wel een nadenker.
Natuurlijk moeten we rekening houden dat er zuiver materialistische ingestelde mensen bestaan, die niet in een geest, noch in een ziel geloven. Hun overtuigingen dienen dan ook te worden gerespecteerd. Het zijn mensen, die zuiver en alleen uit stof bestaan, en - van zodra de geest, tezamen met hun laatste ademtocht uit hun lichaam ontsnapt - tot wat anders dan tot datzelfde stof kunnen ze wederkeren? Wie zei alweer: "Laat de doden de doden begraven?".
Ondertussen heb ikzelf reeds verschillende zaken, die dus door DIMschool vzw worden aangeboden, uitgetest, en heb ik de positieve effecten over een korte periode van tijd persoonlijk ervaren, waaronder de purperen platen. Maar, je hoeft me natuurlijk niet te geloven. Het kan tenslotte zijn dat hetgeen ik heb uitgeprobeerd helemaal geen uitwerkingen op mijn lichaam heeft gehad en dat placebo de hoofdrol speelde in mijn genezingsprocessen. Nu spreek ik wel naar de mond van sceptici en kwatongen. "Of," zullen ze concluderen, "... allemaal louter toeval."
"Maar," zeg ik daarop, "als een placebo dezelfde uitwerking heeft dan een zogenaamd genees-middel en me geen bijwerkingen geeft - behalve denkbeeldige, geef me dan maar gerust 1001 placebo's!"
Anderzijds beweer ik niets, buiten hetgeen ik hier reeds heb afgedrukt. Bovendien moet je in ons klein landje oppassen wat je zegt of neerschrijft. Tevens moeten we nog rekening houden met de gehaaide sceptici: mensen, die de geaardheid hebben dingen af te breken in plaats van op te bouwen. Volgens wetenschappers heeft hun breinstructuur er iets mee te maken - versterkt door de dingen die ze in hun jeugdjaren van anderen klakkeloos hebben gekopieerd. Doch, die mensen moeten er ook zijn. Yin-yang betekent, dat er evenwicht moet zijn. Een teveel van het ene zorgt voor onevenwicht. Feiten zijn feiten: voor elke pro moet er dus een contra zijn.
Meer info over Nikola Tesla's Purperen Platen? Hier is de link ...