Didjeridoo

De didgeridoo, uitgesproken als didzjeriedoe, is een blaasinstrument in de vorm van een holle blaaspijp afkomstig van de Australische Aboriginals.

Ook al doen er verhalen de ronde dat de didgeridoo al 40.000 jaar zou bestaan, enig bewijs hiervoor is niet aanwezig. De oudste bewijzen in de vorm van rotstekeningen in de Kakadu-regio zijn zo'n 1.000 tot 2.000 jaar oud. Op één van deze tekeningen is zelfs een didgeridoospeler met twee zangers te zien. Ook het verspreidingsgebied geeft aanleiding om aan te nemen dat de didgeridoo maximaal zo'n 2.000 jaar oud is.

Bij het spelen wordt meestal ook een speciale, circulaire ademhalingstechniek toegepast: uitademen via een reservoir in de mondholte en gelijktijdig inademen via de neus.

Door met wangen, tong en kaak lucht naar buiten te persen kan de toon worden aangehouden en tegelijkertijd door de neus blijven inademen.

Het regelmatig bespelen van de didgeridoo is niet alleen een goede training van de mond, keel en longspieren maar - naar het schijnt - ook een goede remedie zijn tegen snurken en slaapapneu. Zo liet het Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis in Nijmegen het instrument door zware snurkers bespelen.

Men is daarmee in 2009 gestart nadat men in een artikel van een Zwitserse onderzoeksgroep in 'The British Medical Journal' had gelezen dat na vier maanden training een spectaculaire afname van de ernst van het slaapapneu-syndroom en het snurken optrad.

Bron: Wikipedia

Een aanvulling, verstuurd door Arno uit het Nederlandse Darp:

Een didge (afgekorte populaire benaming) word oorspronkelijk gemaakt vanuit euclyptushout dat door termieten werd uitgehold. Er bestaan dus geen echte antieke didges...

De oorspronkelijke bewoners van Australië gingen op zoek naar eucalyptusbomen, die in de buurt van termietennesten stonden. De kans was dan groot dat de termieten de boom aan het uithollen waren. Termieten knagen het hout weg tot zo'n halve centimeter vanaf de buitenkant, om er hun nesten mee op te bouwen. Die kunnen zelfs meer dan drie meter hoog worden.

Er werd dan op de takken geklopt om te luisteren welke er al hol waren en of die de juiste dikte en lengte hadden om er een didge van te maken. Deze tak werd vervolgens afgezaagd, termieten eruit geblazen en vervolgens beschilderd met een patroon dat specifiek voor één ritueel, of specifiek feest, was bedoeld.

Na dit ritueel, of feest, verdween de didge in het vuur om het geheel kracht bij te zetten en om te voorkomen dat de energie zich zou vermengen met andere rituelen.

Dit maakt dus ook duidelijk dat er geen antieke didges zijn...

Tegenwoordig worden ze - zoals in het filmpje te zien is - gemaakt met betonijzer, of zelfs door het in de lengte doorzagen van een tak. Daarna uitbeitelen en weer aan elkaar vastkleven. Ook worden tegenwoordig andere materialen gebruikt, zoals bamboe, berenklauw en zelfs pvc...

Ook wordt de didge niet allen maar voor rituelen gebruikt, maar is terug te vinden in vele muziekstijlen als instrument dat een basistoon neerlegt waarop andere instrumenten kunnen soleren.

Het is een zeer krachtig vibratie-instrument dat vele nog niet begrepen toepassingen kent. Het kan energetische veranderingen tot stand brengen in lichaam en geest.

En, op Wikipedia lezen we dan alweer:

Deze holle blaaspijp is tegenwoordig een door termieten (Mastotermes darwiniensis) uitgeholde eucalyptusboomstam of -tak, meestal stringybark, yellow box, Darwin wooly butt of Ironbark. Oorspronkelijk was de didgeridoo waarschijnlijk van bamboe (Bambusa arnhemica). Dit materiaal is veel makkelijker hol te maken, zeker in de tijd dat er nog geen goede metalen gereedschappen waren. Oude rotstekeningen laten ook de ringen zien die kenmerkend zijn voor bamboe, en traditioneel beschilderde instrumenten (zoals de didgeridoo die hierboven afgebeeld staat) laten vaak ringen zien die je doen herinneren aan de ringen die bamboe standaard al heeft. Vooral de instrumenten van Djalu Gurruwiwi hebben heel duidelijk deze ringen. En een van de traditionele namen voor de didgeridoo is ook "bamboo".

In Europa, waar geen eucalyptus aanwezig is, wordt wel een uitgeholde berenklauw gebruikt om een didgeridoo uit te maken, maar in principe kan iedere holle buis (bamboe, PVC, enz.) van voldoende dikte (circa 4 cm binnendiameter) en lengte (1 tot 1,5 m) worden gebruikt als een didgeridoo. En ook van inheems hout worden didgeridoos gemaakt, vaak volgens de 'stokbrood'-methode. De stok wordt doormidden gezaagd en vervolgens worden beide helften uitgehold. Tenslotte worden beide delen weer aan elkaar verlijmd. Dit komt overeen met de manier waarop de Twentse midwinterhoorn gemaakt wordt.

De didgeridoo is een volksinstrument, traditioneel vaak voorzien van rarrk-motieven (arcering, streepjes-techniek) in aarde/okerkleuren. En ook relatief summiere beschilderingen in een of twee kleurvlakken of met alleen ringen (Djalu-didgeridoos) zijn vrij traditioneel. Voor toeristen zijn de didges vaak voorzien van dot paintings en felle kleuren. Grappig is dat de dot-painting techniek uit een streek in Australië komt (het centrale woestijngebied) waar traditioneel geen didgeridoo wordt gespeeld.

Goede didgeridoo's hebben geen speciaal mondstuk nodig, dat wil zeggen: het hout heeft precies de juiste vorm en diameter. Als dit niet zo is, dan wordt een mondstuk gemaakt van bijenwas, dat gevormd kan worden door kneden/verwarmen.

Didgeridoo's worden veel als souvenir verkocht, maar deze exemplaren zijn in de meeste gevallen niet bespeelbaar.

Organisaties gespecialiseerd in didjeridoo

• Vind nog meer organisaties gespecialiseerd in didjeridoo op Zoek&Vind.
• Jouw organisatie er nog niet tussen? Voeg ze toe op Zoek&Vind!