Elke dag sterven er mensen..., en overlijdens als dat van de 23-jarige wielrenner Michael Goolaerts maken het nog eens pijnlijk duidelijk: ons hart geeft zijn geheimen niet zomaar prijs. In België krijgen jaarlijks zo’n 15.000 mensen een hartaanval. De 48-jarige professor cardiologie Peter Sinnaeve ontsnapte zelf aan zo'n infarct. "Nog veel te vaak wordt gedacht dat een hartinfarct iets is voor oudere mensen, voor verstokte rokers. Ook mensen met een gezonde levensstijl worden getroffen. Het leven is niet eerlijk. En eindig."
Een waarschuwing... Tussen vijf en acht uur ’s morgens ben je het meest kwetsbaar voor een hartinfarct. Dan doet jouw biologische klok de bloeddruk stijgen en stijgt het hormonenpeil. In die vroege, gevaarlijke uurtjes ben je maar beter extra op je hoede.
Ook wie de cijfers kent, kan onaangenaam verrast worden. In het UZ Leuven behandelt professor Peter Sinnaeve infarcten en probeert hij hartfalen te voorkomen door dichtgeslibde kransslagaders van patiënten weer vrij te maken. Twee jaar geleden ontdekte hij op een congres in Orlando dat hij misschien beter zichzelf had onderzocht.
‘Vroeg wakker door de jetlag was ik gaan hardlopen. Plots voelde ik een beklemmende pijn op mijn borstkas. De week voordien had ik nochtans zonder probleem 15 kilometer in sneltempo gelopen. Mijn verstand zei: ik heb prijs, de struisvogel in mij: ik, een infarct? Onmogelijk. Ik rookte niet, had geen te hoge suikerspiegel, geen diabetes, geen hoge bloeddruk en geen hoge cholesterol. Er kon mij toch niets gebeuren?’
En toch. Het herhaalde zich opnieuw. In rust. ‘Toen heb ik me grondig laten controleren: één kransslagader bleek sterk vernauwd. Diezelfde dag heb ik een stent laten plaatsen zodat mijn bloed weer vlot door kon.’
Sinnaeve ontsnapte aan een hartinfarct, hij kwam ervan af met een waarschuwing. Het maakte de vraag alleen dwingender. ‘Waarom krijgen jonge mensen zonder enige risicofactor een hartinfarct, en tachtigjarigen die bourgondisch leven, niet?’
De wielersport staat verder dan wie ook met cardiologisch onderzoek. Als Michael Goolaerts totaal onverwacht sterft, is dat dan brute pech of toont het vooral dat we nog veel niet weten?... "Ik geloof niet in brute pech, er is altijd een reden. Alleen kennen we die niet per se. Er is nog veel onzekerheid over wat we wel en niet weten over hartproblemen. Maar ook over wát we ontdekken bij screeningen, wat een resultaat echt betekent."
"Onze testen zijn niet perfect. Op duizend patiënten ontdek je een aantal zieke mensen niet, terwijl je tegelijk een aantal gezonde mensen ten onrechte ziek verklaart. Sommige wielrenners breken daardoor misschien ten onrechte hun sportcarrière af. De vraag is hoeveel onzekerheid je als maatschappij wil aanvaarden – honderd procent kan je niet bieden. We hebben nochtans prachtige statistieken. Cardiologie was de eerste discipline met grootschalige studies bij tienduizenden, zelfs honderdduizenden mensen. Die cijfers vertalen naar één individu is een stuk moeilijker.’
Waar is hij dan wél zeker van?...
"Dat het leven eindig is en dat je bij bijna iedereen wel een afwijking kan vinden van het hart- en vaatstelsel – een vernauwing van de slagaders, wat wildvlees, cholesterolophoping. Maar niet iedereen valt dood. Terwijl één man met een verhoogd risico overlijdt, blijft de andere met hetzelfde profiel nog jaren leven. Die screeningen zijn een tweesnijdend zwaard. Als je iedereen gaat screenen, zal je ook zogezegde afwijkingen vaststellen die eigenlijk gewoon variaties op het normale zijn."
Snel naar het ziekenhuis gaan is cruciaal
Eens je in het ziekenhuis raakt met een acuut hartinfarct, heb je pakweg 9 op 10 kans om het er levend en wel van af te brengen. Tot zover het goede nieuws. Helaas: een op drie tot een op twee mensen (recente gegevens ontbreken voor België) sterft bij een hartinfarct nog voor ze in het ziekenhuis raken of zelfs voor ze iemand kunnen verwittigen.
Hoe herken je een hartinfarct?
Typisch bij een hartinfarct is een vrij lang durende hevige druk of beklemming in het midden van de borstkas, uitstralend naar de linker arm en keel. Alles draait dus om snel de symptomen van een infarct te herkennen, en snel hulp te zoeken, juist? Ja natuurlijk, maar... de realiteit is ingewikkelder dan dit. Veel mensen hebben namelijk helemaal geen typische symptomen bij een hartinfarct. Sommigen, vooral ouderen, dames en mensen met diabetes hebben minder vaak ‘klassieke’ symptomen: enkel vage pijn in de maagstreek, bijvoorbeeld, of misselijkheid en braken. Anderen zweten heel hevig en voelen zich gewoon ontzettend ziek of slap. Grieperig. Nog anderen hebben voornamelijk hoge rugpijn. Nog meer beangstigend: je kan een infarct doormaken zonder je er veel erg in hebt. Pech.
Atypische symptomen leiden tot een hoger risico op overlijden bij een hartinfarct. Dit komt omdat deze patiënten minder snel medische hulp zoeken.
Bovendien misleiden atypische symptomen ook de nietsvermoedende arts waardoor de diagnose en behandeling van een hartinfarct te laat of helemaal niet gesteld wordt. Jonge dames hebben niet alleen een hogere kans op overlijden bij een hartinfarct omdat ze minder vaak duidelijke, typische symptomen, maar ook omdat te vaak niemand, inclusief de dame in kwestie, verwacht dat een hartinfarct überhaupt kan bij een relatief jeugdige vrouw. Foute stereotypes, zeg maar.
Geen hulp zoeken bij een hartinfarct is ‘menselijk’. Atypische symptomen misleiden patiënt en arts, maar ook bij typische klachten steken we onze kop in het zand en zoeken we te vaak géén of te late hulp, met grotere kans op fatale afloop. Er is met andere woorden nog veel werk aan de winkel willen we de érg hoge mortaliteit bij hartinfarcten de wereld uit helpen. Ondanks de fantastische behandelingen die we dagelijks toepassen in het ziekenhuis kan enkel grotere bewustwording van de symptomen van een infarct, betere preventie én meer onderzoek de één kans op twee overlijdens bij een infarct vóór het ziekenhuis betekenisvol verminderen.
Preventie door individuele verantwoordelijkheid is essentieel: een gezonde levensstijl met veel bewegen, fruit, groenten en zonder roken of overgewicht helpen je al een hele weg naar een lang leven zonder fatale hart- en vaatziekten. We moeten trouwens ook als maatschappij véél meer investeren in preventie. Ban roken. Ban suikerhoudende frisdranken. Betaal de fitness terug. Stimuleer nóg meer fietsen naar het werk. Ook hoge bloeddruk en hoog cholesterol herkennen en behandelen via de huisarts of de arbeidsarts is erg belangrijk. En als je dan toch kransslagaderproblemen moet krijgen, dankzij je risicofactoren of ondanks een gezonde levensstijl, zoek dan meteen expert hulp. Iedere minuut kan jouw laatste zijn.
Bronnen: De Standaard & Eos
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
En?... Vind je deze Spiritualia website ietwat interessant?...
Interessant genoeg om die te sponsoren; dankzij een bijdrage van 2 euro/maand, zijnde: 24 euro? Meer mag ook, natuurlijk! Laat het ons in elk geval weten door naar 'Berichten' te gaan, - of, door op deze link te klikken. Alvast bedankt - want, daarmee blijft Spiritualia online!
En, indien je een zelfstandige bent, kan je jezelf via Zoek&Vind aanmelden.