Als kind leek de zomervakantie eindeloos, net als de tijd tussen twee nieuwjaren. Waarom vliegt de tijd zoveel sneller als we ouder worden? Als antwoord kunnen we schrijven: "Geen mens die het écht weet."
Natuurlijk zijn er verschillende theorieën die proberen uit te leggen waarom onze tijdsperceptie versnelt bij het ouder worden. Eén idee is dat onze interne biologische klok langzaam verandert. Ons metabolisme vertraagt bij het ouder worden, en onze hartslag en onze ademhaling vertragen ook. Kinderen hebben een hogere hartslag, wat betekent dat ze meer hartslagen en ademhalingen ervaren dan volwassenen op dezelfde periode. Hierdoor krijgen ze het gevoel dat er meer tijd verstreken is.
Een andere theorie suggereert dat onze perceptie van tijdsverloop gelinkt is aan de hoeveelheid nieuwe perceptuele informatie die we binnenkrijgen. Met veel nieuwe stimuli doen onze hersenen er langer over om de informatie te verwerken, waardoor een tijdsperiode langer lijkt. Deze theorie helpt ook te verklaren waarom we vaak een soort 'slow motion' zien net voor een ongeluk. De ongewone omstandigheden zorgen ervoor dat er veel nieuwe informatie is om te verwerken.
Het zou kunnen dat onze hersenen in nieuwe situaties gedetailleerdere herinneringen aanmaken, waardoor onze herinnering van een moment trager lijkt dan het moment zelf. Onderzoekers hebben dit bewezen in een experiment waarbij deelnemers een vrije val beleefden en herinnerden.
Waarom versnelt onze tijdsperceptie volgens deze theorie naarmate we ouder worden? De theorie stelt dat we vertrouwder worden met onze omgeving naarmate we ouder worden. We merken de details in ons huis en onze werkomgeving niet meer op. Voor kinderen is de wereld een grotendeels onbekende plaats waar ze nieuwe zaken beleven. Kinderen hebben veel meer mentale energie nodig om hun ideeën over de buitenwereld te ordenen. De theorie suggereert dat de tijd trager lijkt voor kinderen dan voor volwassenen die vastzitten in een routine.
Hoe vertrouwder we worden met de dagelijkse belevenissen van het leven, hoe sneller de tijd lijkt te gaan, en deze vertrouwdheid vergroot doorgaans met de leeftijd. Het biomechanische mechanisme achter deze theorie is volgens sommigen de vrijgave van de neurotransmitter dopamine bij nieuwe waarnemingen. Dopamine zou ons helpen om tijd te kunnen meten. Dopamineniveaus zakken in personen boven de 20, waardoor de tijd sneller lijkt te lopen.
Geen van beide theorieën sluit aan bij de bijna mathematische en vaste grootte van de tijdsversnelling. De schijnbare verkorting van de lengte van een vaste tijdsperiode bij het ouder worden duidt op een logaritmische tijdsschaal. Logaritmische schalen worden in plaats van traditionele lineaire schalen gebruikt om aardbevingen en geluid te meten. Omdat de hoeveelheden die we meten zo hard kunnen verschillen, hebben we een grotere meetschaal nodig om duidelijk te maken wat er gebeurt. Hetzelfde geldt voor tijd.
Een aardbeving van elf op de (logaritmische) schaal van Richter is niet 10% krachtiger dan een beving van schaal tien. Elk groter punt op de schaal komt overeen met een beving die tien keer zo krachtig is.
Logaritmische tijd
Waarom volgt ons tijdsbesef ook een logaritmische schaal? Het idee is dat we een periode zien als een verhouding van de tijd die we al geleefd hebben. Voor een tweejarige is één jaar de helft van zijn leven, waardoor de tijd tussen twee verjaardagen zo lang lijkt wanneer we jong zijn.
Voor een tienjarige is een jaar maar een tiende van zijn leven, waardoor de wachttijd draaglijker wordt, en voor een twintigjarige is het maar 5%. Als een twintigjarige verhoudingsgewijs even lang als een tweejarige wil wachten op zijn verjaardag, moet hij wachten tot zijn 30ste. Vanuit dat oogpunt is het niet verrassend dat tijd sneller lijkt te gaan naarmate we ouder worden.
Meestal verdelen we ons leven in decennia: onze tienerjaren, twintigerjaren, enzovoort. Die periodes lijken even lang, maar ze voelen op de logaritmische tijdschaal steeds korter. Volgens de theorie voelen deze tijdsperiodes even lang aan: van vijf tot tien, van tien tot 20, van 20 tot 40 en van 40 tot 80.
Ik wil niet op een depressieve noot eindigen, maar de periode van vijf jaar tussen de leeftijd van vijf en tien lijkt even lang als de periode tussen onze 40ste en 80ste verjaardag. Doe dus iets met jouw leven. De tijd vliegt, of je je nu amuseert of niet. En hij vliegt elke dag sneller en sneller, en nog veel sneller.
Bron: Eos Wetenschap
Ikzelf kan me met bovenstaande tekst volledig akkoord verklaren. Jij ook?
Als kind willen we zowel ervaringen als nieuwe kennis opdoen: hoe meer hoe liever - en, omdat de hersenen dan als het ware 'nog in de maak zijn' hebben ze tijd nodig om alles te assimileren. En, omdat er in de vakantieperiodes weinig gebeurt - vooral als men thuis z'n kostbare tijd verdoet - duren die héél lang. Het is van zodra het nieuwe schooljaar begint, dat het brein langzamerhand opnieuw begint te functioneren, naar het nieuwe uitkijkt, en al dat nieuwe begint te verwerken.
Dat leerproces begint bij het kleine kind dat alsmaar waarom-vragen stelt, en groeit aan tijdens de tierner- en twenjaren. Eenmaal afgestudeerd, begint het echte leven pas, en begint de jonge mens zijn dromen waar te maken. De ene wil carrière maken, de ander wil vader of moeder worden, en zo meer. Kortom: het leven lijkt heel boeiend; een iets, om écht naar uit te kijken. Het is alsof de dingen niet snel genoeg vooruitgaan, waardoor sommigen zich gejaagd of opgejaagd kunnen voelen.
Maar vanaf een bepaalde leeftijd valt dat boeiende misschien weg, of men heeft enkele tegenslagen of ontgoochelingen te verwerken gekregen, of het leergierige is afgenomen, of men is in een doodlopend straatje beland... In elk geval: de inhoud van de hersenen wordt zelden aangevuld met gloednieuwe informatie en het lichaam, zijnde: het verlengde ervan, krijgt met minder uitdagende dingen te maken.
Anders gezegd: alles vervlakt, en de (langgerekte) tijd dat hersenen nodig hadden om al het nieuwe te verwerken is quasi onbestaande, en ze teren enkel nog op de inhoud, waardoor men het gevoel verkrijgt dat Tijd vliegensvlug verloopt. Anders gezegd: niets houdt het brein nog tegen om het ervaren van Tijd opnieuw uit te rekken.
Tevens ging aandacht eertijds vooral met een open blik naar de buitenwereld uit; naar een wereld, die de moeite leek om te worden verkend. Op oudere leeftijd is die aandacht eerder naar binnen gericht. Niet naar het 'Innerlijke Zijn' of 'extra lichamen' (wie is daarin geïnteresseerd?), maar belandt de mens in de wereld van zijn dromen. Het is bij het eventjes 'wakker worden' uit die wereld van een soort van hypnotische slaap, dat de mens plots tot het besef kan komen hoe snel die Tijd weeral voorbij was gegaan.
Nota: wandel eens bewust op straat, en merk op hoe mensen op een dromende manier in hun hoofd vertoeven. Soms is het net alsof ze aan het slaapwandelen zijn, nietwaar?
Wie zei alweer: "Word wakker!" - "Ontslaap!" - "Ontwaak!"? Maar, wie of wat zou moeten wakker worden? Enig idee?...
Een beetje reclame, speciaal gericht aan allen die er vanaf volgend jaar eindelijk iets meer aan de weet wensen te komen: heb je deze tekst reeds gelezen?
Ja!... Spiritualia is er speciaal voor jou; dit, dankzij enkele sponsors!
Maar, er is nog immer nood aan meerdere sponsors - vooral, omdat 2019 voor de deur staat. Niet enkel en alleen om de zware kosten te helpen dragen, maar vooral om met-ter-tijd een budget te vergaren waardoor deze website naar buiten toe beter kan worden gepromoot.. En, sponsoren kan al vanaf 1 euro. Meer info, of interesse?.... Klik op deze link.
Indien je een zelfstandige bent, kan je jezelf via Zoek&Vind aanmelden. En jawel: als je geen behoefte hebt aan klandezie of naambekendheid kan het natuurlijk ook volledig gratis, zolang deze website blijft bestaan. Denk daarbij: "Dankzij die enkele sponsors..." :-)