Bloemen trekken bijen en andere bestuivers vooral aan dankzij hun geuren en kleuren. Eerder onderzoek deed vermoeden dat bijen het gevoeligst zijn voor de kleur blauw. En daar blijken ook niet-blauwe bloemen handig gebruik van te maken. Want, minder dan 10% van de 280.000 bloemensoorten hebben blauwe blaadjes. Dit betekent op zichzelf een probleem, omdat bijen tot de blauwe kleur zijn aangetrokken. Dus, wat doen die blauwloze bloemen om bijen toch aan te trekken?
Bijen, en andere bestuivers, zien bloemen veel beter dankzij gegroefde bloemblaadjes die blauw en UV-licht reflecteren. Sommige bloemen zijn dan ook voorzien van groefjes op nanoschaal. Die maken hen aantrekkelijker voor bijen, meldden wetenschappers in 'Nature'.
Verschillende plantensoorten hebben dus heel fijne ribbeltjes op de bloemblaadjes, slechts enkele nanometers dik, om een speciaal, optisch effect te veroorzaken. Die lopen soms vanuit het centrum tot aan de rand, zoals bij tulpen. Bij andere soorten, zoals hibiscus, komen ze enkel aan de basis van de bloemblaadjes voor. Door het zonlicht op een bepaalde manier te reflecteren, geven die nanostructuren een extra blauwe kleur aan de bloemen.
Toen de wetenschappers dat groevenpatroon bij verschillende niet nauw verwante plantensoorten bestudeerden, viel hen iets op. Het groevenpatroon is niet regelmatig: niet alle ribbeltjes zijn even dik, en ook de afstanden tussen de ribbeltjes variëren. Maar in die wanorde zagen de onderzoekers een duidelijk patroon, dat bij alle plantensoorten voor hetzelfde resultaat zorgt wanneer zonlicht op het groevenpatroon invalt, namelijk: dat blauwe tot ultraviolette licht.
Namaakbloemen
Dat deed de wetenschappers vermoeden dat de wanorde in de nanostructuren geen toevallige imperfectie is, maar een eigenschap, die in de loop van de evolutie verschillende keren onafhankelijk bij diverse plantenfamilies is ontstaan.
Die wetenschappers testten vervolgens de aantrekkingskracht van bloemen uit door drie soorten kunstbloemen te vervaardigen: bloemen met gladde bladeren, iriserende, en gestreepte, om de blauwe schijn te kunnen produceren. En ja, zoals verwacht, verkozen bijen de laatste groep namaakbloemen. .
Bronnen: Eos, en andere.