We schreven het reeds eerder ..., onlangs nog. Een bliksem is een gigantische elektrische ontlading tussen een wolk en de bodem (dezelfde soort van elektriciteit dat jou een schok geeft wanneer je een deurklink aanraakt), tussen een wolk en andere wolken, of binnenin een wolk. Wetenschappers begrijpen nog altijd niet hoe het allemaal te werk gaat, of hoe dingen op elkaar inwerken in de bovenste atmosfeerlaag, of met het elektromagnetische veld van de Aarde. Maar, naast bliksem bestaat er nog een ander, even raadselachtig fenomeen.
Reeds decennia lang rapporteerden vliegtuigpiloten en waarnemers van op de grond dingen gezien te hebben dat ze 'raketbliksem' noemden, of 'verkeerde-weg bliksem', maar tevergeefs, omdat wetenschappers de mogelijkheid van het bestaan van lumineuze elektrische fenomenen boven het bovendek van donderwolken totaal ontkenden.
Doch, in 1989 wilden onderzoekers, verbonden aan de Universiteit van Minnesota, beelden vastleggen van een raketlancering, toen hun videocamera toevallig in de richting van een onweersbui stond opgesteld. Het toeval wilde dus dat ze er in slaagden om zo'n gebeurtenis op beeld vast te leggen.
Van toen af aan staan deze fenomenen bekend als TLE's, de afkorting van 'Transient Luminous Events', vrij vertaald: 'Kortstondige Luminineuze Gebeurtenissen', ook gekend onder de benaming 'boven-atmosferische bliksem'.
Tientallen jaren van geofysische stilte en ontkenning veranderden eensklaps in een vloed van paperassen en beelden over een dierentuin van TLE-wezens, die namen verkregen zoals geesten, rookwolken, feeën, gnomen, elfen en trollen.
Het klinkt allemaal misschien een beetje verwarrend, maar de Engelse naam 'elves' bijvoorbeeld, heeft niets met elfen te maken, alhoewel ik het wel zo heb vertaald. In wezen is het de meervoudsvorm van 'ELVE', een ietwat geforceerde acroniem van 'e(mission of) l(ight and) v(ery low-frequency perturbations from) e(lectromagnetic pulse sources)'.
TLE's zijn dus secondaire fenomenen, die zich voordoen in de bovenatmosfeer gepaard gaande met een onderliggende donderstormbliksem. In het algemeen zijn het zeer kortstondige schichten en meestal onzichtbaar voor het oog. Zo snel doen ze zich voor.
Maar er kunnen uitzonderingen bestaan: lumineuze verschijnselen die iets langer aan de hemelkoepel te zien zijn. Bovendien zijn er nog de zogenaamde nabeelden, die in ons oog blijven voortduren lang nadat de originele lichtbron reeds is verdwenen. Toegegeven, indien een mens over een rijke verbeeldingswereld beschikt, kan hij denken een ufo te hebben gezien.
Amateurastronoom Timo Kantola nam de onderstaande opmerkelijke zwart-wit beelden van een TLE, die op 9 oktober 2009 boven het Finse Pieksämäki te zien was.